Τι είναι επικοινωνία, λόγος και ομιλία;

Γράφει ο Στυλιανός Τασούλης, λογοθεραπευτής*

Επικοινωνία: Είναι η ανταλλαγή πληροφοριών, ιδεών και συναισθημάτων μεταξύ των ανθρώπων. Απαιτεί τις ικανότητες της κατανόησης και της έκφρασης του προφορικού και του γραπτού λόγου.

  Λόγος: Είναι η ικανότητα της αναγνώρισης των λέξεων/εννοιών που ακούει ένα άτομο στο περιβάλλον και η ικανότητα συνδυασμού των λέξεων αυτών (ουσιαστικά, ρήματα, άρθρα κ.λ.π.) για το σχηματισμό προτάσεων και τη σωστή χρησιμοποίηση τους.

  Ομιλία: Είναι η ικανότητα συνδυασμού των ήχων, για την άρθρωση των λέξεων, τη σωστή ποιότητα της φωνής και τον ομαλό ρυθμό.

Η ανάπτυξη της ομιλίας και της επικοινωνίας, είναι πολύ σημαντική τόσο για το παιδί, όσο και για την οικογένειά του. Ένα παιδί μαθαίνει να μιλά ακούγοντας φωνές και ήχους κατά τους πρώτους μήνες της ζωής του. Αρχίζει να κάνει ήχους για να επικοινωνήσει τις ανάγκες του. Το κάθε παιδί αναπτύσσεται με το δικό του ρυθμό, μερικά κατακτούν κάποιες δεξιότητες νωρίτερα και μερικά χρειάζονται περισσότερο χρόνο.

Από 0 – 6 μηνών:

• κάνει ήχους.
• αντιδρά σε θορύβους και στρέφει την προσοχή του προς την πηγή τους.
• ηρεμεί όταν του μιλάτε σε ήρεμο τόνο.
• έχει βλεμματική επαφή με το πρόσωπό σας, όταν του μιλάτε.
• κλαίει διαφορετικά όταν πεινάει.
• κάνει ήχους, με στόχο να τραβήξει την προσοχή σας ή σαν ανταπόκριση όταν του μιλάτε.
• χαμογελά σε εσάς και σε άλλα μέλη της οικογένειας.
• Αν το μωρό σας δεν αντιδρά στη φωνή σας ή σε άλλους ήχους, ίσως να πρέπει να ελέγξετε την ακοή του.
• Αν το μωρό σας δεν χαμογελά ή δεν κάνει ήχους.

Από 12 έως 18 μηνών:

• Αντιδρά στο όνομά του.
• Καταλαβαίνει απλές οδηγίες όπως «σήκω».
• Κάνει ήχους όπως «μπα μπα μπα» και ξεκινά να χρησιμοποιεί λεξούλες.
• Προσπαθεί να μιμηθεί ήχους μετά από εσάς και να κάνει ήχους, δείχνοντας αυτό που θέλει.
• Κατανοεί την άρνηση.
• Κατανοεί απλές εντολές ή ερωτήσεις του τύπου «δείξε τη μύτη σου».

Πότε χρειάζεται η γνώμη του ειδικού;

• Αν το παιδί σας, ενώ έκανε ήχους ή χρησιμοποιούσε λέξεις, για να σας πει αυτό που ήθελε και ξαφνικά διέκοψε ή παλινδρόμησε.
• Αν το παιδί δεν κάνει χειρονομίες, δεν σας μιμείται και δεν ανταποκρίνεται στο κάλεσμά σας.

 Από 18 έως 24 μηνών:

• Ξεκινά το συμβολικό παιχνίδι, π.χ.: κάνει πως ταΐζει την κούκλα του.
• Αυξάνεται το λεξιλόγιό του και αρχίζει να χρησιμοποιεί δύο λέξεις μαζί.
• Κατανοεί περισσότερα από όσα μπορεί να πει.

• Αν το λεξιλόγιό του δεν ξεπερνά τις 10 λέξεις.
• Αν δεν δείχνει ενδιαφέρον για τα παιχνίδια του.
• Αν η ομιλία του παραμένει δυσκατάληπτη και εξακολουθεί να χρησιμοποιεί δύο λέξεις.

Από 2 έως 3 ετών:

• Το παιδί χρησιμοποιεί απλές προτάσεις, χωρίς απαραίτητα σωστή σύνταξη.
• Είναι σε θέση να ακολουθήσει απλές οδηγίες σε σχέση με τον χώρο.
• Μπορεί να συμμετέχει σε διάλογο με οικεία του πρόσωπα.
• Ακούει ιστορίες και μπορεί να απαντήσει σε απλές, σχετικές ερωτήσεις.
• Αρχίζει να χρησιμοποιεί προθέσεις και πληθυντικό.

• Αν δυσκολεύεστε να κατανοήσετε τι λέει το παιδί σας.
• Αν δεν χρησιμοποιεί παραπάνω από δύο λέξεις μαζί στο λόγο του.

Από 3 έως 4 ετών:

• Χρησιμοποιεί προτάσεις 4 – 6 λέξεων.
• Εξιστορεί γεγονότα της καθημερινότητάς του.

• Αν το παιδί δείχνει να μην κατανοεί τι λέει ή μιλάει χωρίς να έχουν νόημα τα όσα λέει.
• Αν το παιδί επαναλαμβάνει ήχους, συλλαβές ή ολόκληρες λέξεις.
• Αν το περιβάλλον του παιδιού δυσκολεύεται να το κατανοήσει.

Μέχρι τα 5 έτη:

• Σε γενικές γραμμές η ομιλία του αρχίζει να πλησιάζει περισσότερο, σε αυτή των ενηλίκων ως προς τη γραμματική και το συντακτικό.
• Μπορεί να αρθρώσει όλους τους ήχους καθαρά.
• Μπορεί να περιγράψει τη σημασία γνωστών του λέξεων.
• Χρησιμοποιεί ολοκληρωμένες προτάσεις.
• Μπορεί να ακολουθήσει πιο σύνθετες οδηγίες.
• Αν το παιδί σας, δεν χρησιμοποιεί ολοκληρωμένες προτάσεις στο λόγο του.
• Αν το παιδί σας, δεν δείχνει ενδιαφέρον στο να έρθει σε επαφή με συνομήλικους του.
• Αν το παιδί σας, δυσκολεύεται να ακολουθήσει τις οδηγίες που του δίνετε.

Τέλος, ας μην ξεχνάμε! Το κάθε παιδάκι έχει τον δικό του, μοναδικό τρόπο ανάπτυξης.

*Επικοινωνία 6948425921