Πόλωση και σοσιαλμιντιοκρατία
Γράφει ο Γιώργος Καραθάνος*
Η παγκόσμια υγεινομική κρίση που ξέσπασε με τον covid 19 αλλά ,κυρίως, η συζήτηση που αναπτύχθηκε με βάση αυτήν ,έφερε στην επιφάνεια καταστάσεις δομικές προβληματικές που αφορούν τις βάσεις των ανθρώπινων κοινωνιών και τις κυρίαρχες πεποιθήσεις του πολιτισμού μας.
Ολοένα και περισσότερο μοιάζουν οι ανθρώπινες κοινωνίες να βρίσκονται σε ένα τεντωμένο σχοινί . Παντού σε όλο τον κόσμο-το παγκόσμιο καπιταλιστικό έθνος κατ’άλλους- με τη βοήθεια των social media θεριεύει μια δύναμη ανοησίας ,ευκολίας και ισοπέδωσης των πάντων. Οι βάσεις του ανθρώπινου πολιτισμού μοιάζει να κλονίζονται συθέμελα.Φαίνεται ,πλέον ,πως υπάρχει μια ανάγκη να στηριχθούν οι βασικές ανθρώπινες αξίες και κατακτήσεις σε ένα σημείο πρωταρχικό.
Η κατάσταση δεν αφορά μόνο τα πολιτικά κόμματα ή ηγέτες κρατών ,όπως ο Τραμπ ή ο Μπολσονάρου ,αμφότεροι χαρακτηριστικά παραδείγματα αυτής της τάσης ,φαίνεται πως αφορά μοριακά τις ανθρώπινες κοινότητες, αλλά και το κάθε άτομο ξεχωριστά. Τα βασικά στοιχεία αυτής της τάσης είναι ο κατακερματισμός, η απολυτότητα, η καχυποψία,ο φανατισμός γύρω από πεποιθήσεις, η αυξανόμενη γνωσιακή σύγκρουση και η παραβίαση όλων των θεμελιακών ανθρώπινων συνθηκών .Το «trust no one» διαφεντεύει τις ανθρώπινες σχέσεις και τις κοινωνικές συνθήκες.
Το φαινόμενο δεν είναι απλό ,συσχετίζεται με τις αλλαγές που βιώνουμε σε παγκόσμιο επίπεδο και φυσικά εππηρεάζει την Ελλάδα.
Έναν χρόνο μετά από τις εκλογές του Ιούλη του 2019 η χώρα μας μοιάζει να εισέρχεται ολοένα σε αυτό το σπιραλ αλλεπάληλλων κρισιακών καταστάσεων που την καθορίζουν.Οι κρίσεις είναι εδώ και μια δεκαετία η κανονικότητα της Ελλάδας.Βαδίζουμε σε αυτές και με αυτές ανήμποροι εθνικά να σχηματίσουμε όραμα και κριτήρια για το ποια χώρα χρειαζόμαστε και τι πολιτισμό οφείλουμε να χτίσουμε.
Έπειτα από το τυπικό τέλος των μνημονίων και ενώ θα περίμενε κανείς στοιχειώδη σοβαρότητα από το πολιτικό σύστημα , η δημόσια σφαίρα και η πολιτική ζωή αποτελμανώνεται καθημερινά από την ανοησία των σοσιαλ μίντια και την ανερμάτιστη πόλωση των πολιτικών δυνάμεων και των πολιτών.
Ο πολιτικαντισμός ,η αβάσιμη επιχειρηματολογία της σοσιαλμιντιοκρατίας και η χρησιμοποίηση όλων των διαθέσιμων τρόπων για την κομματική προπαγάνδα μολύνουν την κοινωνική πραγματικότητα και αναπαράγουν τις χειρότερες συνήθειες που μας οδήγησαν έως τη χρεοκοπία.Μηδενός κόμματος εξαιρουμένου.
Είναι λογικό σε αυτό το κλίμα οι οποιεσδήποτε θετικές ενέργειες και πρωτοβουλίες που παίρνονται διαχρονικά από μεμονωμένα πρόσωπα,φορείς,πολιτικούς και επιστήμονες, να θάβονται κάτω από την άνευ όρων αντιπαράθεση και την ευκολία της ισοπέδωσης.Αν δεν είσαι από εδώ είσαι από εκεί.Αν δεν είσαι φίλος είσαι εχθρός.Φαινόμενο τραγικό για τη δημοκρατία και την πραγματική πρόοδο.
Δίπλα και μέσα σε αυτό όμως,υπάρχει παγκοσμίως μια αυξανόμενη τάση υπεράσπισης παραδοσιακών τρόπων που διατηρούν μια έννοια αυθεντικότητας.Υπάρχει μιά ανάγκη για κατανόηση και ένα διαρκές αίτημα για μια απλούστευση της ζωής ,ενώ διογκώνεται ένας σκεπτικισμός για την ουσιαστική χρησιμότητα πολλών από όσα η παγκοσμιοποίηση προβάλλει ως τα νέα ιδανικά.
Αυτή η τάση «αποανάπτυξης» και μιας επιστροφής σε ρίζες ,συνήθειες και παραδόσεις ,δεν θα πρέπει να ιδωθεί ως «συντηρητισμός» ,αλλά σαν μια αγωνία για επαναπροσέγγιση ατομικών και συλλογικών ταυτοτήτων και μια προσπάθεια επιστροφής σε πανανθρώπινες αφετηρίες.
Ίσως αυτή η τάση να εκφράστηκε τρόπον τίνα από τους πολίτες στην εκλογική στροφή προς συντηρητικές κυβερνήσεις στην Ελλάδα και αλλού στον κόσμο.Υπάρχουν πράγματα που πρέπει να αλλάξουν ,αλλά υπάρχουν και πράγματα που πρέπει να διατηρηθούν.Μακριά από ασπρόμαυρες λογικές οι άνθρωποι πάντα ψηφίζουν με σκοπό να καλυτερέψουν τις ζωές τους και όχι το αντίθετο.
Η πανδημία πρέπει να μας διδάξει ότι παρά την τεράστια ανάπτυξη των τεχνολογικών και επιστημονικών μέσων ,η ανθρωπότητα οφείλει να κατανοήσει ότι δεν είναι άτρωτη .Η ευαλωτότητα και η τρωτότητα είναι κυρίαρχα στοιχεία της ανθρώπινης φύσης και ως εκ τούτου των πολιτισμών ,των δομών και των κρατών.Η κοινή μοίρα απέναντι στην τρωτότητα και το θάνατο μας δειχνεί και την κοινή μοίρα όλων απέναντι στη ζωή μακριά από διαχωρισμούς και στερεότυπα.Ίσως αυτή η αντίληψη να μπορούσε να αποτελέσει την αφετηρία ενός νέου ζωντανού οράματος.
*Φιλόλογος-Ιδιωτικός Υπάλληλος
