Για τις Πανεπιστημιακές Σχολές Αγρινίου

«…Φωνή εν Ραμά ηκούσθη θρήνου, κλαυθμού και οδυρμού´  Ραχήλ αποκλαιομένη ούκ ήθελε παύσασθαι επί τοις υιοίς αυτής, ότι ούκ εισίν….. ».Ιερεμίας, ΛΗ, 15.

Δεν πέρασε χρόνος από τότε που ασχοληθήκαμε σε ένα κείμενό μας στον ίδιο χώρο με το θέμα των πανεπιστημιακών σχολών της πόλης και δυστυχώς επαληθεύτηκαν μερικές από τις επισημάνσεις μας.  Το ζήτημα όμως δεν είναι αυτό, δηλαδή το εάν και ποιός  επιβεβαιώνεται ή δικαιώνεται.

Η κατάληξη όλης αυτής της ιστορίας λογικά και χωρίς ιδιαίτερες γνώσεις ήταν νομοτελειακά προδιαγραμμένη ότι θα έφτανε εκεί, όπου έφτασε. Το ζήτημα λοιπόν είναι ότι ακόμα ακολουθούμε τον ίδιο λαθεμένο, κατά τη γνώμη μας,  δρόμο στο όλο θέμα. Το κακό δηλαδή είναι, ότι επιμένουμε σε νοοτροπίες και συμπεριφορές, που όχι μόνο δεν θα λύσουν το ζήτημα, αλλά αντίθετα οδηγούν σε μία εσωστρέφεια και σε αναζητήσεις ευθυνών με αλληλοκατηγορίες, που δυστυχώς είναι αδιέξοδες και δίνουν την εντύπωση κοκορομαχιών και όχι σοβαρής διάθεσης για θετική επίλυση του θέματος αυτού. Άλλωστε,  αν μπορώ να μεταφέρω και τη γνώμη του «κοσμάκη» και όχι των κομματικών στελεχών, ο απλός πολίτης θεωρεί όλο το πολιτικό σύστημα υπεύθυνο για την εξέλιξη των παν/κών σχολών, αφού σχεδόν όλοι οι θεσμικοί εκπρόσωποι της τοπικής κοινωνίας πέρασαν από θέσεις ευθύνης, είτε στη κεντρική πολιτική σκηνή, είτε στη τοπική αυτοδιοίκηση, είτε σε άλλους φορείς της δημόσιας ζωής. Ρωτάει λοιπόν ο κάθε ορθολογικά σκεπτόμενος πολίτης αυτής της περιοχής: Πότε και ποιός κατέθεσε μια ολοκληρωμένη τεχνικά, κοινωνικά, πολιτικά, οικονομικά και εκπαιδευτικά πρόταση για ένα πανεπιστήμιο στη πόλη μας? Βέβαια οι «μπαλκονάτες» υποσχέσεις και αερολογίες δεν έλειψαν ποτέ. Αλλά, αυτό αποτελεί σοβαρή πρόταση? Και αν ήταν σοβαρή πρόταση γιατί δεν υλοποιήθηκε από τις κυβερνήσεις ή τους τοπικούς άρχοντες που το υποσχέθηκαν? Μήπως τελικά χρειαζόμαστε και λίγο αυτογνωσία?.

Κατά ακολουθία του ανωτέρω σκεπτικού αγαπητοί μου συμπολίτες, ιθύνοντες και ¨κεφάλια¨ αυτής της πόλης, μη θρηνωδείτε, μην οργίζεστε, μην οδύρεστε και μην αλληλοκατηγορήστε. Όλοι έχουμε τις ευθύνες μας, ακόμα και εμείς οι απλοί πολίτες, για το θέμα αυτό. Η ιστορία των πανεπιστημιακών σχολών του Αγρινίου σέρνεται επί δεκαετίες,  γιαυτό και οι ευθύνες, μικρότερες ή μεγαλύτερες, βαρύνουν όλους μας, πολύ περισσότερο βέβαια όσους κυβέρνησαν αυτή τη χώρα και αυτή τη πόλη. Οι προθέσεις όλων αγαθές, αλλά το αποτέλεσμα, και αυτό είναι  που τελικά μετράει, το βλέπουμε. Είναι μία πλήρης αποτυχία. Προσωπικά πιστεύω, ότι το λάθος μας  στο ζήτημα της τριτοβάθμιες εκπαίδευσης στη πόλη μας  ήταν και είναι, πώς η λύση του αφέθηκε στη κεντρική εξουσία και στην αγαθή προαίρεση των πανεπιστημίων Πάτρας και Ιωαννίνων. Η ντόπια ηγεσία πίστευε, ή ήθελε να πιστεύει, πώς το θέμα θα το έλυνε με τις γνωριμίες, τις κομματικές διασυνδέσεις και τις κοινότυπες πολιτικές υποσχέσεις.  Οι πολίτες όμως αυτής της περιοχής δεν έχουν μειωμένο δείκτη νοημοσύνης ή μνήμης. Τα έχουν ακούσει και τα θυμούνται όλα. Ας σταματήσουμε επομένως  τις συνηθισμένες δικαιολογίες και τους φτηνούς λαϊκισμούς. Ας γίνουν τα παθήματα και η διαμορφωθείσα κατάσταση αφορμή  για να καθίσουν όλα τα ¨κεφάλια¨ αυτής της πόλης κάτω και, με αίσθημα ευθύνης για το μέλλον αυτού του τόπου, να συζητήσουν ήρεμα και σε πνεύμα καταλλαγής: α) για τα βαθύτερα  αίτια αυτής της κατάληξης, β) για το τι συμβαίνει στις αναπτυγμένες χώρες στα θέματα της παιδείας, γ) για να αφουγκραστούν τη βοή του μέλλοντος που έρχεται και, δ) για να δρομολογηθούν απόλυτα τεκμηριωμένες και μακρόπνοου χαρακτήρα προτάσεις με στόχο τη δημιουργία ενός αυτόνομου πανεπιστημίου και, κυρίως, έξω από τη λογική «κάθε πόλη και στάδιο κάθε χωριό και γυμναστήριο». Αυτή η εποχή της διασποράς σχολών σε πόλεις και κωμοπόλεις έληξε. Αυτό δεν το αντέχει ούτε η οικονομία, ούτε  και συμβάλλει σε μία σύγχρονη εκπαίδευση.  Θα υπενθυμίσω και πάλι υπογραμμίζοντας, πως πρέπει να παύσουμε να πιστεύουμε ότι το μεγάλο αυτό θέμα θα λυθεί με τις κλασσικές μεθόδους υπουργικών αποφάσεων και υποσχέσεων. Φρονώ, ότι, και αν ακόμα πετύχουμε κάτι, δηλαδή να δημιουργηθεί στα χαρτιά «ξεκάρφωτα» ακόμα μία σχολή ή τμήμα, αυτό θα είναι βραχύβιο. Γιατί χωρίς υποδομές και επαγγελματική προοπτική,  θα απαξιωθεί από τους ίδιους τους νέους, που δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι είναι πολύ πιο μπροστά από το πολιτικό σύστημα.

Δεν θα επαναλάβω ό,τι είχα γράψει σε προηγούμενη ανάρτησή μας στον ίδιο χώρο, όπως προανέφερα. Εξ άλλου εκείνη ήταν αρκετά εκτενής. Μάλιστα υπήρξαν και αρνητικά σχόλια με το επιχείρημα ότι οι ταγοί μας δεν έχουν χρόνο να διαβάσουν κάτι που υπερβαίνει την μία σελίδα. (Αλήθεια ένα τόσο σοβαρό ζήτημα αναλύεται έστω και ακροθιγώς σε μία σελίδα? Έτσι νομίζουμε πώς θα λύσουμε τα τόσο σοβαρά ζητήματα?. Τί είναι η ακαδημαϊκή εκπαίδευση. Αγροτικός δρόμος για να λυθεί κατόπιν ενεργειών μας? Τέλος πάντων!). Κλείνοντας την παρένθεση και κρίνοντας χρήσιμο να ζωντανέψει ένας γόνιμος διάλογος για το όλο ζήτημα θα μεταφέρω πιο κάτω υπό μορφή ερωτημάτων μερικές προσωπικές σκέψεις αλλά και απόψεις απλοϊκών ανθρώπων από τις καθημερινές μας συζητήσεις. Ελπίζω αυτή τη φορά να μην θεωρηθούν πολλά.

Ας απαντήσουμε λοιπόν με ειλικρίνεια στα παρακάτω ερωτήματα.

1. Θα είμαστε ευχαριστημένοι με τη δημιουργία ενός ή δύο ακόμη τμημάτων με χαμηλή βαθμολογία εισαγωγής, αλλά χωρίς επαγγελματική προοπτική? Δηλαδή θέλουμε φοιτητές – εποχιακούς πελάτες των καφέ και ενοικιαστές διαμερισμάτων, ή ένα πανεπιστήμιο με φοιτητές εργάτες της επιστήμες και μελλοντικούς δημιουργούς γνώσης και τεχνολογίας? Προσωπικά πιστεύω πως  η πανεπιστημιακή εκπαίδευση απαιτεί σοβαρό γνωσιακό υπόβαθρο και ότι όλοι θέλουμε επιστήμονες με γνώσεις, δεξιότητες και κύρος, και όχι πτυχιούχους του «πολιτικού πέντε», ουσιαστικά απαίδευτους και άνεργους. Μπορεί και να «είμαι λάθος».
2. Υπάρχει ακαδημαϊκή κοινότητα με 2 ή  3 τμήματα χωρίς συγκροτημένη πανεπιστημιούπολη (campus), που να είναι οικονομικά λειτουργική, εκπαιδευτικά αποδοτική και με επιστημονικό περιεχόμενο, που να είναι ελκυστική από τους νέους, τους εκπαιδευτικούς και τους ακαδημαϊκούς ερευνητές? Ή  ακόμα, θέλουμε σχολές χωρίς κτηριακές υποδομές χωρίς εργαστήρια, φοιτητικές εστίες, αθλητικές εγκαταστάσεις, βιβλιοθήκες, εντευκτήρια κ.λ.π. για να ενοικιάζουμε κτήρια?
3. Πιστεύουμε, ότι από τη πρώτη στιγμή, που θα δημιουργηθεί σχολή ή τμήμα, πρέπει να λειτουργήσουν ξενόγλωσσα τμήματα στη πόλη μας?
4. Έχουμε αντιληφθεί τις αλλαγές που πραγματοποιούνται σε παγκόσμια κλίμακα και λόγω παγκοσμιοποίηση της γνώσης, και λόγω των τεράστιων ανατροπών  που φέρνουν οι νέες τεχνολογίες και η τεχνητή νοημοσύνη, αλλά και λόγω  των μεγάλων προβλημάτων που φέρνει η κλιματική αλλαγή ή κρίση? Ή, μήπως ομφαλοσκοπούμε και ζητάμε πανεπιστημιακή εκπαίδευση του προπερασμένου αιώνα?
5. Τέλος, βλέπουμε τι γίνεται γύρω μας στον τομέα της πανεπιστημιακής εκπαίδευσης?  (Δεν αναφέρουμε μόνο στην Τουρκία και στις άλλες βαλκανικές χώρες, αλλά και στην δική μας Κύπρο). Εμείς πώς αντιμετωπίζουμε το θέμα αυτό?

Αφού δούμε λοιπόν και τα γενικά, και το δικό μας πρόβλημα, ας  συμφωνήσουμε τι πανεπιστήμιο θέλουμε και πως μπορούμε να το εγκαθιδρύσουμε σε στέρεες βάσεις. Ας δημιουργήσουμε  λοιπόν τη δική μας συγκροτημένη πρόταση και με τη δική  μας οικονομική συμμετοχή συνδράμοντας, με το κατά δύναμη, σε αυτό όλοι οι φορείς της πόλης. Να προτείνουμε το δικό μας σύγχρονο ΔΗΜΟΣΙΟ πανεπιστήμιο που θα απαντάει στις προκλήσεις του μέλλοντος. Τότε είμαι σίγουρος πως κανείς δεν θα μπορεί να μας το αρνηθεί ή να μας το αφαιρέσει.

Αγρίνιο 6-9-21. Ηλίας Ντζάνης, γεωπόνος