Το κυριακάτικο μήνυμα του Μητροπολίτη Δαμασκηνού
«Τα δώρα που λάβαμε από τον Θεό έχουν ως μοναδικό σκοπό να μεταβληθούν σε πηγή ευεργεσίας προς τους αδελφούς μας», αναφέρει στο κυριακάτικο μήνυμά του ο Μητροπολίτης Αιτωλίας και Ακαρνανίας Δαμασκηνός.
Αναλυτικά:
«Αφορμή δοξολογίας και ευγνωμοσύνης προς τον Θεό αποτελεί η σημερινή ευαγγελική περικοπή. Και αυτό, διότι ο άνθρωπος, ο οποίος παραδίδει σήμερα σε τρεις δούλους του τις μεγάλες Του δωρεές, δεν είναι άλλος από τον Δημιουργό μας, ο Οποίος πλουτίζει τον κάθε άνθρωπο με δώρα ξεχωριστά, από την πρώτη κιόλας στιγμή της ζωής του. Ο Κύριος Ιησούς Χριστός έρχεται, με την σημερινή παραβολή, να μας υπενθυμίσει πως γινόμαστε αποδέκτες ξεχωριστών δωρεών και να μάς καλέσει να στρέψουμε όλη την ευγνωμοσύνη μας προς τον δωροθέτη Δημιουργό μας.
Τα τάλαντα που αναφέρονται στο σημερινό Ευαγγέλιο είναι τα δώρα με τα οποία ξεκινά την ζωή του ο κάθε άνθρωπος. Δώρα πολύτιμα και ξεχωριστά, δώρα που διαμορφώνουν την ιδιαίτερη προσωπικότητα του καθενός μας και, συγχρόνως, καθορίζουν μία μοναδική προσωπική διαδρομή προς την ολοκλήρωσή μας, που δεν είναι άλλη από την ομοίωση με τον Πλάστη μας.
Ακούγοντας τη λέξη «τάλαντα», η σκέψη μας στρέφεται προς αυτό που ονομάζουμε «ταλέντα», εννοώντας τις ιδιαίτερες κλίσεις με τις οποίες είμαστε όλοι προικισμένοι. Αυτό όμως που έχει σημασία είναι να δώσουμε ιδιαίτερη προσοχή σε δύο πολύ σημαντικά στοιχεία της υπέροχης σημερινής παραβολής.
Το πρώτο στοιχείο βρίσκεται στην αρχική φράση, όπου αναφέρεται πως ο Κύριος παρέδωσε τα τάλαντα «κατά την ιδίαν δύναμιν», δηλαδή ανάλογα με τις ψυχικές δυνάμεις του καθενός. Τί σημαίνει αυτό, αγαπητοί μου αδελφοί; Τί χρειάζονται οι δυνάμεις μας, προκειμένου να δεχθούμε τα χαρίσματα του Θεού; Με την φράση αυτή ο Κύριός μας επιθυμεί να μας προειδοποιήσει πως, ανάλογα με την δωρεά που ο καθένας από μάς λαμβάνει, θα απαιτηθεί και μία ανάλογη προσπάθεια, ώστε το ιδιαίτερο τάλαντό μας να καλλιεργηθεί να αποδώσει πολλαπλάσιο καρπό. Τα χαρίσματα, με τα οποία προικίστηκε η ύπαρξή μας, μάς καθιστούν βέβαια προνομιούχους, συγχρόνως όμως μάς καλούν να αναλάβουμε τον κόπο και την ευθύνη του πολλαπλασιασμού τους. Ενός πολλαπλασιασμού, για τον οποίον, κάποια στιγμή, θα δώσουμε λόγο. Ας μην ξεχνάμε πως στο τέλος της παραβολής, ο δωροθέτης Κύριος επιστρέφει και ζητά να του αποδοθεί ο λογαριασμός της καρποφορίας των δώρων που χάρισε. Τί είδους όμως είναι η καρποφορία, την οποία αναμένει ο δωροθέτης Δημιουργός μας;
Την απάντηση μας την δίνει ένα δεύτερο στοιχείο της σημερινής παραβολής, στο οποίο πρέπει οπωσδήποτε να δώσουμε ιδιαίτερη σημασία. Και πάλι στο ξεκίνημα του σημερινού ευαγγελικού κειμένου, ακούσαμε πως ο άρχοντας «παρέδωκεν αυτοίς τα υπάρχοντα αυτού», δηλαδή, πως παρέδωσε στους δούλους του πλούτο από την δική του περιουσία. Καταρχάς, το στοιχείο αυτό πρέπει να αποτελέσει για μας μία διαρκή υπενθύμιση πως δεν είμαστε ιδιοκτήτες, αλλά διαχειριστές των χαρισμάτων μας. Μιλώντας με τον τρόπο αυτό, ο Χριστός μάς προφυλάσσει από την υπερηφάνεια και την αλαζονεία για κάθε τι το ξεχωριστό που διακρίνει τον καθέναν μας. Πώς είναι δυνατόν, ένας άνθρωπος, εξαιτίας των ταλέντων του, να αισθάνεται ανώτερος από τους άλλους, όταν έχει διαρκώς επίγνωση πως, κάθε εξαιρετικό χάρισμα που τον διακρίνει, αποτελεί δώρο, προερχόμενο αποκλειστικά από την πατρική αγάπη του Δημιουργού του; Πώς είναι δυνατόν, κάποιος να καυχιέται για δώρα, τα οποία προέρχονται αποκλειστικά και μόνον από το φιλάνθρωπο θέλημα του Δημιουργού του;
Υπάρχει όμως και κάτι άλλο: Αφού τα τάλαντα ανήκουν στον Θεό, δεν σημαίνει, άραγε, πως η καρποφορία και ο πολλαπλασιασμός τους πρέπει να προέλθουν από εργασία σύμφωνη με το δικό Του θέλημα; Όπως είπαμε, τα τάλαντα αποτελούν περιουσία του Θεού. Άρα και η καρποφορία τους, την δόξα Εκείνου πρέπει να αποκαλύπτουν και την δική Του αγάπη να σκορπίζουν στον κόσμο. Μόνο μία τέτοια καρποφορία, μόνο ένα τέτοιος πολλαπλασιασμός ενός ταλάντου επαινείται από τον Θεό. Μόνον ο εργάτης των εντολών Του, ο οποίος με τις λίγες του δυνάμεις πολλαπλασίασε τα πλούσια δώρα που έλαβε, θα ακούσει: «Εύγε καλέ και έμπιστε δούλε! Αποδείχτηκες έμπιστος στα λίγα, γι’ αυτό θα σου εμπιστευτώ πολλά»!
Όπως βλέπουμε, ο πολλαπλασιασμός των δωρημάτων μέσω της εργασίας των εντολών του Θεού, αποτελεί αιτία ακόμη μεγαλυτέρων δωρεών. Αντίθετα, η κακή χρήση των χαρισμάτων, αφήνει τον άνθρωπο απόλυτα κενό από κάθε ευεργεσία. Είναι ποτέ δυνατόν να επαινέσει ο Θεός εκείνον, ο οποίος οικειοποιήθηκε ένα θείο δώρο και το μετάβαλε σε μέσον περηφάνιας και περιφρόνησης των συνανθρώπων του; Είναι ποτέ δυνατόν να επαινέσει ο Θεός την κατάχρηση ενός δικού Του ταλάντου, με μοναδικό σκοπό την εξυπηρέτηση του εγωισμού και την εκμετάλλευση των άλλων; Κι όμως, πολύ συχνά βλέπουμε εξαιρετικά ταλαντούχους ανθρώπους να μεταβάλλονται σε αποκρουστικούς ναρκισσιστές, όπως και εξαιρετικά ευφυείς ανθρώπους να γίνονται πρόξενοι ασύλληπτων τραγωδιών και φρικαλεοτήτων, όπως συνέβη συχνά μέσα στην ιστορία. Αυτή ακριβώς η στάση κατακρίνεται από τον Θεό με εξαιρετικά οξύ τρόπο, όπως φαίνεται στην αντίδραση που επεφύλαξε ο κύριος της παραβολής προς εκείνον τον δούλο, ο οποίος έθαψε το τάλαντο στη γη. Ένα είναι λοιπόν το συμπέρασμα: θαμμένο τάλαντο είναι εκείνο το χάρισμα που δεν μεταβλήθηκε σε εργαλείο αγάπης.
Όπως βλέπετε, η καρποφορία των ταλάντων ταυτίζεται με την αγάπη. Τα δώρα που λάβαμε έχουν ως μοναδικό σκοπό να μεταβληθούν σε πηγή ευεργεσίας προς όλους τους αδελφούς μας. Ο πολλαπλασιασμός των χαρισμάτων μας πρέπει να έχει ως αποκλειστικό στόχο την δόξα του Κυρίου των δωρεών, ώστε όλος ο κόσμος να αναγνωρίσει την άπειρη φιλανθρωπία Του.
Είναι αλήθεια πως οι τρόποι και οι ευκαιρίες που προσφέρει η σημερινή εποχή, μας διευκολύνουν να αναγνωρίζουμε εγκαίρως τα προσόντα και τις δεξιότητες του κάθε ανθρώπου και ιδιαίτερα των νέων. Δεν αρκεί όμως ο εντοπισμός των χαρισμάτων μας. Αυτό που χρειάζεται ο σύγχρονος άνθρωπος είναι να προσδώσει στα ταλέντα και στις ιδιαίτερες κλίσεις του βαθύ περιεχόμενο και καρποφόρα προοπτική. Για τον λόγο αυτό, ανεξάρτητα από τα ιδιαίτερα δώρα που έχει ο καθένας μας, υπάρχει απόλυτη ανάγκη να ενισχύουμε διαρκώς την σχέση μας με τον Θεό. Μόνο μία τέτοια σχέση δίνει νόημα και σκοπό στα χαρίσματά μας. Μόνο η διαρκής στροφή προς τον επουράνιο Δωροθέτη μάς κάνει να αποδίδουμε σε Εκείνον κάθε καρποφορία και να κάνουμε καθημερινή πράξη αυτό που ακούγεται στην Θεία Λειτουργία: «Τα Σα εκ των Σων Σοι προσφέρομεν».
Όσο μεταβαλλόμαστε σε ανθρώπους ευγνωμοσύνης προς τον Δημιουργό μας, τόσο θα απολαμβάνουμε μεγαλύτερες ευεργεσίες. Όσο μεταβαλλόμαστε σε ανθρώπους αγάπης προς τον συνάνθρωπο, τόσο θα αποδεικνυόμαστε αντάξιοι των ταλάντων Του. Όσο επιζητούμε, μέσω της προσευχής, την δική Του ενίσχυση για την καλλιέργεια των δωρεών Του, τόσο θα αγάλλεται η ψυχή μας από την βαθιά ικανοποίηση πως γινόμαστε συνεργοί στο δικό Του έργο για την σωτηρία του κόσμου».
