Σύνδρομο Χρόνιας Κόπωσης: κούραση, μυϊκοί πόνοι, εκνευρισμός, κακή συγκέντρωση
Η κόπωση είναι ένα κοινό σε όλους μας αίσθημα, ένα αίσθημα αδυναμίας, εξασθένισης και απουσίας ενεργητικότητας. Σαν κάτι να μην πηγαίνει καλά, σαν οι δυνάμεις να μην φτάνουν για να ανταπεξέλθουμε στο έργο της ημέρας που έχουμε μπροστά μας.
Η κόπωση αποτελεί συχνό παράπονο των ασθενών που επισκέπτονται ιατρούς οποιασδήποτε ειδικότητας. Πολλές φορές οι πάσχοντες αποδίδουν αυτήν τη γενική αδυναμία και την κούραση, σε ψυχολογικούς λόγους.
Από την Βικτοριανή εποχή περιγράφεται ένα σύνδρομο που χαρακτηρίζεται από ανεξήγητο χρόνιο αίσθημα κόπωσης, τόσο έντονης που καταντά κάθε δραστηριότητα τιτάνιο έργο.
Η κόπωση αυτή επιδεινώνεται με την σωματική άσκηση, ενώ δεν είναι λίγες οι φορές που συνοδεύεται από εκνευρισμό, κακή συγκέντρωση και μυϊκούς πόνους. Τότε, η νοσολογική αυτή οντότητα ονομάζονταν νευρασθένεια. Η σύγχρονη ονομασία της είναι “σύνδρομο χρόνιας κόπωσης” Chronic fatigue syndrome (CFS).
Το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης είναι μια διαταραχή αγνώστου αιτιολογίας που χαρακτηρίζεται από εξουθενωτική κόπωση συνοδευόμενη από σωματικά, συστηματικά και νευροψυχολογικά συμπτώματα. Το σύνδρομο δεν είναι νέο και πιθανά τα άτομα που στο παρελθόν διαγνώστηκαν ως πάσχοντα από μελαγχολία, νευρασθένεια, σύνδρομο προσπάθειας, χρόνια βρουκέλλωση, επιδημική νευρομυασθένια, μυαλγική εγκεφαλομυελίτιδα, υπογλυκαιμία, χρόνια καντιντίαση, χρόνια μονοπυρήνωση, χρόνια λοίμωξη από το ιό Epstein-Barr και σύνδρομο μεταϊογενούς κόπωσης έπασχαν από το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης.
Το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης είναι δύο φορές πιο συχνό στις γυναίκες από ότι στους άνδρες, ενώ και η ηλικία των ασθενών γενικά κυμαίνεται από 25-45 ετών, παρόλο που έχουν περιγραφεί περιπτώσεις παιδιών και υπερηλίκων.
Που οφείλεται;
Οι πολλές ονομασίες του συνδρόμου αντικατοπτρίζουν και τις πολλαπλές και αμφιλεγόμενες υποθέσεις σχετικά με την αιτιολογία του. Το σύνδρομο φαίνεται να είναι συχνά μεταλοιμώδες και να σχετίζεται με ήπιες διαταραχές του ανοσοποιητικού συστήματος και την καθιστική ζωή στην παιδική ηλικία, αλλά και να συνοδεύεται συνήθως από νευροψυχολογικά συμπτώματα ή και κατάθλιψη.
Παλαιότερα υπήρχαν υποψίες ότι είναι ο ιός του Epstein-Barr που προκαλούσε την ασθένεια. Παράλληλα είχε παρατηρηθεί ότι το σύνδρομο αυτό παρουσιαζόταν μετά από μόλυνση, όπως για παράδειγμα μετά από ηπατίτιδα ή ακόμη μετά από το κοινό κρυολόγημα.
Παρά τις διαπιστώσεις αυτές δεν έχει βρεθεί ακόμη το τι προκαλεί την πάθηση. Οι παράγοντες κινδύνου που συσχετίζονται με το σύνδρομο της χρόνιας κόπωσης είναι το συναισθηματικό στρες, οι ορμονικές διαταραχές, οι αλλεργίες, η έκθεση σε ορισμένες τοξίνες, η υπερβολική λήψη αντιβιοτικών, η λοίμωξη από μύκητες, η ύπαρξη κάποιου εντεροϊού, όπως ο ιός της πολυομυελίτιδας, του έρπη κ.ά.
Οι ασθένειες που συνοδεύονται από χρόνια κούραση είναι πολλές και επηρεάζουν πολλά συστήματα του ανθρώπινου οργανισμού.
Μερικές από αυτές είναι οι εξής:
•Οι διάφορες μορφές αναιμίας ακόμη και οι πολύ συχνές αναιμίες λόγω έλλειψης σιδήρου.
•Οι ενδοκρινολογικές παθήσεις όπως ο υποθυρεοειδισμός, ο διαβήτης, η νόσος του Addison και η ακρομεγαλία.
•Οι καρδιακές παθήσεις, όπως η καρδιακή ανεπάρκεια.
•Οι διάφορες μορφές αρθρίτιδας, η χρόνια νεανική ρευματοειδής αρθρίτιδα και ο ερυθηματώδης λύκος.
•Οι κακοήθεις νόσοι.
•Οι μολυσματικές ασθένειες, οι ιώσεις, οι βακτηριδιακές λοιμώξεις, το AIDS, η φυματίωση, η μαλάρια, η γρίπη και η λοιμώδης μονοπυρήνωση.
•Η κακή διατροφή, η υπερβολική σωματική εξάσκηση, οι διάφορες μορφές αλλεργίας, οι αϋπνίες, το στρες και η κατάθλιψη.
•Η λήψη συγκεκριμένων φαρμάκων, όπως είναι τα αντιισταμινικά (που χρησιμοποιούνται εναντίον της αλλεργίας), τα ηρεμιστικά, ορισμένα αναλγητικά, τα αντί-υπερτασικά, τα διουρητικά κ.ά.
Επομένως, επειδή η κούραση είναι ένα σύμπτωμα που υπάρχει σε πολλές ασθένειες, είναι σημαντικό να γίνει μια καλή κλινική και εργαστηριακή διερεύνηση του ασθενούς για να αποκλειστούν όλες οι άλλες γνωστές αιτίες που προκαλούν κούραση.
ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ
Κόπωση που δεν οφείλεται σε σωματική άσκηση και δεν υποχωρεί με τη λήψη φαρμακευτικής αγωγής.
Επίμονος χαμηλός πυρετός
Πόνος στους μυς και στις αρθρώσεις
Σωματική αδυναμία
Αϋπνία ή υπερβολικός ύπνος
Πονόλαιμος με φαρυγγίτιδα
Πονοκέφαλος που μπορεί να παρουσιάζεται με διαφορετικό τρόπο και τύπο
Μεγάλοι λεμφαδένες στο λαιμό ή στις μασχάλες
Αδυναμία συγκέντρωσης και μνήμης
Συμπτώματα που δεν υποχωρούν για μεγάλο χρονικό διάστημα (έως και 6 μήνες) με αποτέλεσμα της εκδήλωση σωματικής εξάντλησης.
Κατάθλιψη
ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ
Η χρόνια κόπωση είναι η κούραση που εκδηλώνεται σχεδόν καθημερινά και για μεγάλο χρονικό διάστημα. Τα κριτήρια του συνδρόμου χρόνιας κόπωσης σχετίζονται τόσο με τη διάρκεια των συμπτωμάτων (περισσότερο από έξι μήνες) όσο και με τα ίδια τα συμπτώματα (πονόλαιμος, πονοκέφαλος, πόνος στις αρθρώσεις, πόνος στα άκρα, διόγκωση των λεμφαδένων, διαταραχές ύπνου, έλλειψη συγκέντρωσης και αίσθηση κόπωσης με την παραμικρή άσκηση). Η διάγνωση της πάθησης γίνεται αφού πρώτα αποκλειστούν οργανικές αιτίες όπως χρόνιες φλεγμονώδεις διεργασίες, παθήσεις του θυρεοειδούς αδένα και των επινεφριδίων και -σπανιότερα- κακοήθειες.
της Βικτωρίας Πολύζου, σύμβουλος ψυχικής υγείας, medlabnews.gr
