Πνευματικά δικαιώματα: Η Μενδώνη καθησυχάζει, οι δημιουργοί απαιτούν άμεση λύση
Με ανακοίνωσή της η υπουργός Πολιτισμού τάσσεται υπέρ της διαχείρισης από τους ίδιους τους δημιουργούς θέτει, ωστόσο, ως όρο την ολοκλήρωση χρονοβόρων διαδικασιών για να τους δώσει την άδεια.
«Στόχος είναι η εναρμόνιση με την ισχύουσα ευρωπαϊκή νομοθεσία. Τούτο σημαίνει ότι οι δημιουργοί πρέπει να διαχειρίζονται οι ίδιοι το θέμα των πνευματικών τους δικαιωμάτων»: με την παραπάνω δήλωση, η οποία αποτελεί απόσπασμα της συνολικής ανακοίνωσης που εξεδόθη, το μεσημέρι της Δευτέρας, η υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού, απαντά στις πολυάριθμες ερωτήσεις που δέχτηκε την τελευταία εβδομάδα, από δημοσιογράφους, καλλιτέχνες αλλά και πολιτικά πρόσωπα, σχετικά με το μέλλον της διαχείρισης των πνευματικών δικαιωμάτων.
Να υπενθυμίσουμε πως, πριν λίγες ημέρες, προκλήθηκε τεράστια αναστάτωση στους κόλπους των δημιουργών όταν έγινε γνωστό πως μία Ανεξάρτητη Οντότητα Διαχείρισης (ΑΟΔ) ζήτησε από τον αρμόδιο οργανισμό (ΟΠΙ) και έλαβε, μέσω διαπιστωτικής πράξης, αναγγελία λειτουργίας. Το γεγονός αυτό προκάλεσε έντονες αντιδράσεις καθώς η πλειοψηφία των Ελλήνων συνθετών και στιχουργών αρνούνται κατηγορικά να παραχωρήσουν την διαχείριση των πνευματικών δικαιωμάτων τους σε ιδιωτικά χέρια μετά και από την αποκάλυψη, το 2017, του τεράστιου οικονομικού σκανδάλου της ΑΕΠΙ.
Η κ. Λίνα Μενδώνη, πάντως, στην ανακοίνωσή της αναφέρει, μεταξύ άλλων, πως παρά το γεγονός ότι συστάθηκε η νέα ΑΟΔ, απόφαση η οποία, όπως υπογραμμίζει «δεν εναπόκειται στη διακριτική ευχέρεια του υπουργού ή της διοίκησης», δεν συντρέχει λόγος ανησυχίας καθώς δεν πληροί τις προϋποθέσεις ελέγχου που προβλέπονται για τους Οργανισμούς Συλλογικής Διαχείρισης: «Το Υπουργείο Πολιτισμού, κατόπιν εισήγησης του ΟΠΙ, εξέδωσε διαπιστωτική πράξη σε ιδιωτική εταιρεία, η οποία είναι ΑΟΔ, καθότι πληροί όλες τις κατά νόμον προϋποθέσεις. Σε κάθε περίπτωση μία ΑΟΔ δεν μπορεί να ασκήσει υποχρεωτική συλλογική διαχείριση. Δεν έχει τις διευκολύνσεις και τα τεκμήρια εκπροσώπησης που προβλέπει ο νόμος. Δεν προσφέρει στους δημιουργούς τα εχέγγυα ελέγχου που προβλέπονται για τους οργανισμούς συλλογικής διαχείρισης (ΟΣΔ). Επομένως, θέμα δεν υφίσταται».
Παρόλα αυτά, θα πρέπει να αναφερθεί πως η αμαρτωλή ΑΕΠΙ της οικογένειας Ξανθόπουλου, τα μέλη της οποίας διώκονται για επτά κακουργήματα, λειτουργούσε, τα τελευταία χρόνια, με την μορφή ΑΟΔ και αυτό δεν την εμπόδισε να διαχειρίζεται τα πνευματικά δικαιώματα της συντριπτικής πλειοψηφίας των Ελλήνων δημιουργών. Διότι είχε φροντίσει να εξασφαλίσει τον τίτλο μιας «ΑΟΔ σε δεσπόζουσα θέση» που της έλυνε τα χέρια σε όλα της τα εμπόδια. Κάτι ανάλογο, λοιπόν, θα μπορούσε, δυνητικά, να ισχύσει και για την νεοσύστατη ιδιωτική ΑΟΔ που φιλοδοξεί να γίνει ο νέο ισχυρός «παίχτης» στην «κούρσα» των πνευματικών δικαιωμάτων.
Κατά τα άλλα, η υπουργός Πολιτισμού εμμένει στον προγραμματισμό που έχει διατυπώσει από τον Οκτώβριο, ότι δηλαδή «το Υπουργείο έχει αναθέσει στον ΟΠΙ τη διενέργεια ελέγχου στην ΕΥΕΔ μέσω ανεξάρτητης εταιρείας, μια διαδικασία που βρίσκεται σε εξέλιξη», πως «ο νέος οργανισμός πρέπει να συντάξει έκθεση βιωσιμότητας προκειμένου να είναι κατά νόμο (4481/2017) βιώσιμος άλλως τίθενται σε κίνδυνο τα δικαιώματα των δημιουργών» και πως «με την προσκόμιση της έκθεσης, η οποία θα αποδεικνύει τη βιωσιμότητα, θα ακολουθηθεί η κατά νόμον διαδικασία αδειοδότησης».
Καταλήγει δε αναφέροντας πως «κύρια μέριμνα του υπουργείου είναι η προστασία των δημιουργών και των δικαιούχων συγγενικών δικαιωμάτων. Γι’ αυτό άλλωστε, το ΥΠΠΟΑ επεξεργάζεται ήδη σειρά άλλων μέτρων, όπως το dynamic site blocking».
Οι δημιουργοί πάντως, παρότι δέχονται, κατ’ αρχάς, ως θετική τη βούληση της κυρίας Μενδώνη για δημιουργία δικού του αυτοδιαχειριζόμενου φορέα, συνεχίζουν να εκφράζουν έντονες ανησυχίες δεδομένου ότι τόσο ο έλεγχος της ΕΥΕΔ από τον ΟΠΙ, ο οποίος σύμφωνα με πληροφορίες μας ξεκίνησε πρόσφατα, όσο και η εκπόνηση business plan για την βιωσιμότητα του νέου φορέα, της ΕΔΕΜ, απαιτούν μήνες για να ολοκληρωθούν. Πράγμα που σημαίνει πως θα συνεχίσουν να παραμένουν απλήρωτοι και μάλιστα σε μία χρονική περίοδο κατά την οποία οι όποιες οικονομικές αντοχές τους έχουν πλέον εξαντληθεί.
Όλα αυτά αλλά και στάση που αναμένεται να κρατήσουν από δω και στο εξής αναμένεται να διατυπωθούν στην συνέντευξη τύπου που έχουν προγραμματίσει για το μεσημέρι της Τετάρτης.
Αναστασία Κουκά
