Ο ιδρυτής της «Διεξόδου», Νίκος Κορδόσης κεντρικός ομιλητής σε εκδήλωση για τη μάχη του Πέτα

Διακόσια ένα χρόνια από την ολέθρια Μάχη του Πέτα, στην οποία αποδεκατίστηκε το Τάγμα των Φιλελλήνων από μία τεράστια Οθωμανική στρατιά, ο δήμος «Νικολάου Σκουφά» γιόρτασε το προηγούμενο Σαββατοκύριακο τα «Φιλελλήνια 2023».

Η εκ μέρους της δημάρχου Ροζίνας Βαβέτση πρόσκληση να είναι ο κεντρικός ομιλητής σε αυτή την εκδήλωση μνήμης των εκατοντάδων, πρωτίστως, Ευρωπαίων πεσόντων που με την αγνότητά τους θυσιάστηκαν για τη δική μας ελευθερία, απετέλεσε εξαιρετική τιμή για τον Νίκο Κορδόση, ιδρυτή της Διεξόδου.

Αναφέρει στα κοινωνικά δίκτυα:

«Το θέμα που επέλεξα ήταν «ο εθελοντισμός των Φιλελλήνων» εστιάζοντας το ενδιαφέρον μου, όπως ήταν επόμενο, στην περίοδο της Επανάστασης του ΄21.

Μετά από μία σύντομη αναφορά στην Αρχαία Ελλάδα, τον πολιτισμό και τις φιλοσοφικές αντιλήψεις της οποίας θαύμαζαν οι Ευρωπαίοι, κάλεσα τους παριστάμενους ακροατές για ένα νοερό ταξίδι στις αρχές του 19ου αιώνα.

«…..Σε μία Ελλάδα που ήταν δέσμια της Οθωμανικής κυριαρχίας και καταπίεσης, σε μια Αμερική της οποίας οι πολίτες έδιναν τον δικό τους αγώνα για ανεξαρτησία και σε μια Ευρώπη όπου ανθούσε ο ρομαντισμός.

Μέσα σε αυτό το παγκόσμιο κλίμα άναψε το φιτίλι της Επανάστασης και πυροδοτήθηκε η εξέγερση.

Μια εξέγερση καθαρά εθνικοαπελευθερωτικού χαρακτήρα που αμέσως μετά την κήρυξη της Ελληνικής Επανάστασης στην πρώτη Εθνοσυνέλευση στην Επίδαυρο βρήκε ένθερμους συμπαραστάτες τους φιλέλληνες.

Πρώτη χώρα που αναγνώρισε το δικαίωμα των Ελλήνων για αυτοδιάθεση και έσπευσε να βοηθήσει και εμπράκτως να συμπαρασταθεί ήταν η φτωχή Αϊτή, η οποία έστειλε για βοήθεια 45 τόνους καφέ προς πώληση, ώστε με τα χρήματα που θα εισπράττονταν θα αγοράζονταν όπλα και πολεμοφόδια.

Το σπουδαιότερο όμως ήταν ότι εκατό ρομαντικοί Αϊτινοί εθελοντές ξεκίνησαν από τη μακρινή τους χώρα να έλθουν να πολεμήσουν πλάι στους Έλληνες αλλά τελικά δεν τα κατάφεραν γιατί πέθαναν από τις κακουχίες κατά τη διάρκεια του μεγάλου και επίπονου ταξιδιού τους από την άκρη του κόσμου μέχρις εδώ.

Η θυσία αυτή θεωρείται από τις ηρωικότερες πράξεις που σημειώθηκαν από μη Έλληνες κατά τη διάρκεια της Επανάστασης και ίσως ήταν και ένας από τους λόγους που η Μεγάλη Βρετανία στη συνέχεια ευαισθητοποιήθηκε αναγνωρίζοντας και αυτή την Επανάσταση.

Παλαίμαχοι στρατιώτες των Ναπολεόντειων πολέμων από διάφορες χώρες, πρωτίστως όμως ενθουσιώδεις νέοι και ιδεολόγοι φοιτητές έρχονται στην Ελλάδα να πολεμήσουν τους Οθωμανούς.

Πλήθος φιλελλήνων καταφθάνει στη χώρα μας για έμπρακτη συμπαράσταση. Γερμανοί, Γάλλοι, Ιταλοί, Άγγλοι, Ελβετοί, Πολωνοί, Ολλανδοί, Βέλγοι, Ούγγροι, Σουηδοί, Δανοί, Ισπανοί, Κύπριοι, Αυστριακοί, Ρώσοι, Αμερικανοί, Ρουμάνοι, Σέρβοι, Μαυροβούνιοι, αλλά και Ιάπωνες και Ινδοί, ακόμη και ένας Αιγύπτιος ο Ντεμπουσί που ανήκε στην περίφημη ύλη των Μαμελούκων του Μεγάλου Ναπολέοντος έφτασε στην Ελλάδα και έπεσε στη μάχη του Πέτα.

Όλοι εδώ συμπαραστάτες στον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα των Ελλήνων.

Ποιο ήταν το κίνητρό τους ;

Τι ήταν αυτό που έκανε εκατοντάδες νέους που απάρτιζαν το Τάγμα των Φιλελλήνων για να εγκαταλείψουν τις πατρίδες τους και να έλθουν εδώ υπερασπιζόμενοι όχι τη δική τους αλλά τη δική μας ελευθερία ;

Ποια εσωτερική παρόρμηση έφερε εδώ, στο νότιο άκρο της Ευρώπης, τα βήματα του κόμητος Νόρμαν, γιού ενός πλούσιου γαιοκτήμονα δικαστή, που στην ώριμη τότε νεότητά του, αφού ήταν 38 μόλις χρόνων, προκειμένου να συμμετάσχει σε έναν άνισο αγώνα έναντι μιας στρατιάς Οθωμανών ;

Τι ώθησε τον Μπάιρον , τον πασίγνωστο αυτόν τριανταεξάχρονο λόρδο, να έλθει στο Μεσολόγγι σαν ποιητής και να πεθάνει σαν στρατιώτης;

Ποιο ήταν το κίνητρο που του οδήγησε τη σκέψη να εγκαταλείψει την όμορφη και ελεύθερη πατρίδα του και την δόξα της ποιητικής του δεινότητας για να φτάσει στη επαναστατημένη υπόδουλη Ελλάδα;

Ποιο ήταν το κίνητρο του άλλου μεγάλου φιλέλληνα Ιωάννη – Ιάκωβου Μάγερ που τον προσανατόλισε να γυρίσει την πλάτη του στη μποέμικη μέχρι τότε ζωή που έκανε και από γιατρός και φαρμακοποιός να γίνει εκδότης και πολεμιστής στο Μεσολόγγι;

Ποια ήταν τέλος πάντων τα βαθύτερα αίτια που οδήγησαν τα βήματα μιας χιλιάδας άλλων Ευρωπαίων, και όχι μόνο, να γίνουν συναγωνιστές ενός, εκ πρώτης όψεως, χαμένου αγώνα που διεξήγαγε μια «χούφτα» ένθερμων Ελλήνων έναντι ενός παντοδύναμου Οθωμανικού στρατεύματος ;

Τι είναι αυτό που κάνει έναν άνθρωπο να αφήσει την ασφάλεια του σπιτιού και της γειτονιάς του, τη θαλπωρή των αγαπημένων του, την αφοσίωση για τον τόπο του και να ταξιδέψει σε μέρη μακρινά και ξένα για να υπερασπιστεί τους σκοπούς και τα όνειρα ανεξαρτησίας ενός άλλου λαού;

Ας προσεγγίσουμε τα αίτια με την διεισδυτική ματιά που μας παρέχει η άνεση των διακοσίων χρόνων από τότε.

Οι ανά τους αιώνες φίλοι της Ελλάδος, γνωστοί διεθνώς με τον ελληνικό όρο «φιλέλληνες», χωρίζονται σε δύο κατηγορίες. Σε αυτούς που είχαν αγαπήσει την Κλασσική Ελλάδα και σε αυτούς που τους συγκίνησε ο Αγώνας για την απελευθέρωση και ο καθένας του, με τον δικό του τρόπο, έσπευσε να βοηθήσει. Δηλαδή οι μεν πρώτοι από θαυμασμό στην Αρχαία Ελληνική ιστορία, οι δε δεύτεροι από αγάπη για τους Έλληνες.

Νέοι άνθρωποι με πάθος και ενθουσιασμό ξεκίνησαν από όλα τα μέρη του τότε πολιτισμένου κόσμου και ήλθαν να συμπορευτούν με τον ελληνικό αγώνα.

Ήλθαν σαν ένα παλιρροϊκό κύμα, όλα τα ανήσυχα πνεύματα, όλα τα απείθαρχα παιδιά απ΄όλο τον κόσμο όχι για να διασκεδάσουν, ούτε για να πλουτίσουν.

Ήλθαν για να βοηθήσουν αλλά και να θυσιαστούν για έναν ξένο γι΄αυτούς αγώνα, στον οποίο μάλιστα τα περισσότερα από τα κράτη τους ήταν ενάντια.

Ήλθαν με την παρορμητικότητα της νεότητάς τους.

Ήλθαν σαν μέλη ενός κινήματος, σαν ένα ρεύμα απότοκο συναισθηματικής έξαρσης και ευαισθησίας απέναντι σε έναν λαό που τον καταδυνάστευε η Οθωμανική κυριαρχία τεσσάρων ολόκληρων αιώνων.

Η εξήγηση του φαινομένου αυτού μπορεί να αναζητηθεί στην εποχή που εκδηλώθηκε το πρωτόγνωρο αυτό γεγονός.

Ήταν η εποχή του ρομαντισμού.

Ήταν το τέλος του 18ου και οι αρχές του 19ου αιώνα που ο ρομαντισμός ανθούσε και αποτελούσε, πρωτίστως για τους νέους, στάση ζωής.

Ήταν η εποχή που ο ρομαντισμός είχε μετατραπεί σε ιδεολογία που μετουσιώνονταν στην λογοτεχνία, τη ζωγραφική, τη μουσική.

Ήταν η εποχή που σε όλα έργα των δημιουργών της τέχνης κυριαρχούσε η ελευθερία.

Η γενική και περιρρέουσα ευαισθησία τους έκανε να συγκινούνται με το παραμικρό πολύ περισσότερο δε με τον πάσχοντα άνθρωπο προς τον οποίο εκδήλωναν ποικιλοτρόπως της αγάπη τους. Και με την αγάπη τους αυτή ήταν φυσικό να έλθουν πιο κοντά στους πάσχοντες για δικαιοσύνη και ελευθερία Έλληνες. Ήταν μια ευκαιρία για δράση προκειμένου να ανακτήσουν οι Έλληνες την ελευθερία που στερούνταν.

Έτσι οι ρομαντικοί έγιναν οι πρώτοι αγνοί φιλέλληνες αφού ο σκοπός της έλευσής τους στη χώρα δεν ήταν για να κατακτήσουν εδάφη, όπως έκαναν παλαιότερα οι σταυροφόροι, ούτε για να διώξουν τους Τούρκους και να ξαναπάρουν τις ελληνικές κτήσεις τους.

Επρόκειτο για αγωνιστές που συμμετείχαν ενεργά και χωρίς ιδιοτέλεια. Αγωνιστές που ενεργούσαν κόντρα στις κυβερνήσεις των πατρίδων τους, ευαισθητοποιημένοι που οργάνωναν επιτροπές βοήθειας – τα ονομασθέντα φιλελληνικά κομιτάτα – πραγματοποιούσαν εράνους, χορούς και θεατρικές παραστάσεις για να εξοικονομήσουν χρήματα.

Μέσα στην έξαρση του φιλελληνικού αυτού κλίματος οι καλλιτέχνες εμπνέονται και δημιουργούν εξαίσια έργα.

Ο Ντελακρουά ζωγραφίζει την Ελλάδα να ανασταίνεται σαν άλλος Χριστός μέσα από τα ερείπια του Μεσολογγίου, ο Λουδοβίκος Λιπαρίνι τον όρκο του Βύρωνα στον τάφο του Μπότσαρη και ο Ντελανσάκ τη μάνα που σκοτώνει το παιδί της και στη συνέχεια, με την εμφάνιση των Τούρκων, αυτοθυσιάζεται γυρίζοντας το σπαθί της προς το στήθος.

Ο Νταβίντ ντ΄Ανζέ σμιλεύει την «Κόρη της Ελλάδος», ο Ουγκώ γράφει για το Μεσολόγγι τη συλλογή «Τα Ανατολικά» και όλα τα μεγάλα αστέρια του πνεύματος της εποχής εκείνης, όπως ο Γκαίτε, ο Πούσκιν και ο Σέλλεϋ στρέφουν τα βλέμματά τους στην Ελλάδα.

Χίλιοι πεντακόσιοι και πλέον φιλέλληνες καταφθάνουν στην Ελλάδα και επειδή ο αγώνας της Ελλάδος είχε ξεπεράσει τα στενά όρια της χώρας οι φιλέλληνες μετά την καταστροφή του Πέτα συστρατεύονται στην πόλη των ελεύθερων πολιορκημένων, γίνονται κι αυτοί στρατιώτες και με την αγνότητά τους θυσιάζονται για την ελευθερία.

Για τον λόγο αυτό όταν λέμε φιλέλληνας το μυαλό μας πάει αμέσως στο Πέτα και στο Μεσολόγγι.

Όχι μόνο γιατί στις δύο αυτές πόλεις συνέρρευσαν αναλογικά οι περισσότεροι απ΄αυτούς, αλλά και γιατί οι φιλέλληνες εθελοντές μετά την πτώση του Μεσολογγίου παρέσυραν τις μέχρι τότε αδιάφορες – ή και εχθρικές – κυβερνήσεις των χωρών τους προς την Ελλάδα και τις ανάγκασαν να αλλάξουν προσανατολισμό σκέψης και να μεταστρέψουν άρδην τις πολιτικές τους θέσεις, με αποτέλεσμα η Ελλάδα να οδηγηθεί στο Ναβαρίνο και από εκεί στην τελική της νίκη και την ελευθερία».