Μάστιγα στην αγορά οι πειραγμένες αντλίες – Τι έδειξε μελέτη του ΕΜΠ για την παραβατικότητα

Την προβληματική και παραβατική αγορά των καυσίμων και κατά κανόνα ζημιογόνα για τα υγιή πρατήρια, περιγράφουν οι επιχειρήσεις πετρελαιοειδών, επισημαίνοντας ότι η σημερινή εικόνα, θα οδηγήσει στην έξοδο πολλά πρατήρια και αυτό θα είναι σε βάρος της απασχόλησης στον κλάδο, του ανταγωνισμού αλλά και των νέων επενδύσεων που πρέπει να γίνουν λόγω της ενεργειακής μετάβασης.

Παρουσιάζοντας την εικόνα του κλάδου, χθες ο Σύνδεσμος Εμπορίας Πετρελαιοειδών, αποκάλυψε ότι το 10% των καταναλωτών πληρώνει περισσότερο για το καύσιμο που βάζει στο ρεζερβουάρ του λόγω της πειραγμένης αντλίας που σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να φτάσει και το 20%. Παρότι οι εκπρόσωποι του κλάδου απέφυγαν να δώσουν περισσότερα στοιχεία καθώς είναι σε εξέλιξη πανελλαδική έρευνα που έχουν αναθέσει στο Πολυτεχνείο, τα στοιχεία που επικαλέστηκαν από την αντίστοιχη μελέτη της αγοράς στο λεκανοπέδιο Αττικής, δείχνουν τους αυξητικούς ρυθμούς της παραβατικότητας σε σχέση με την έρευνα του 2021, αλλά και προηγούμενων ετών.

Όπως εξήγησε χθες ο Πρόεδρος του Συνδέσμου κ. Γιάννης Αληγιζάκης αλλά και τα μέλη του, ελλειμματικές παραδόσεις υπάρχουν όταν η βενζίνη που καταλήγει σε ένα αυτοκίνητο είναι λιγότερη από την ποσότητα που πληρώνει ο καταναλωτής κατά τουλάχιστον 3%.

Η λύση που όπως τόνισαν βρίσκεται στο Σύστημα Εισροών-Εκροών που θα μπορούσε να ελέγξει την κατάσταση στην αγορά, έχει καθυστερήσει δέκα χρόνια. Τη στιγμή που λειτούργησε επιτυχώς σε άλλες αγορές όπως η γειτονική Βουλγαρία (μέσα σε λίγους μήνες από την εφαρμογή του έκλεισαν 300 πρατήρια) και η Τουρκία και επίλυσε τις δυσλειτουργίες. Τώρα, οι εταιρείες βάζουν νέο στόχο για να εφαρμοστεί με ολοκληρωμένο τρόπο από το 2025.

Η διοίκηση του συνδέσμου τόνισε χθες ότι την «φωτιά» της παραβατικότητας ενισχύει και η διατήρηση του πλαφόν στα καύσιμα, κάτι που όπως δήλωσε ο επικεφαλής του συνδέσμου, πιέζει τα περιθώρια κέρδους των εταιρειών καυσίμων, με αποτέλεσμα όσα πρατήρια λειτουργούν νόμιμα να είναι καταδικασμένα να λειτουργούν με ζημιές και τελικά να στρέφονται στην παραβατικότητα.

Οι εταιρείες υποστηρίζουν ότι κάτω από ειδικές συνθήκες, το πλαφόν μπορεί να λειτουργήσει ως προσωρινό μέτρο για να προστατεύσει από κερδοσκοπικές πιέσεις. «Όταν όμως μετατρέπεται σε μόνιμο μέτρο, δημιουργεί στρεβλώσεις και ναρκοθετεί τον υγιή ανταγωνισμό» αναφέρει ο κ. Αληγιζάκης. Όπως σημειώνει, το κράτος εδώ και δύο χρόνια έχει ορίσει ένα περιθώριο κέρδους που θεωρεί ότι με αυτό πρέπει να λειτουργεί η αγορά χωρίς να αναγνωρίζει καμία αύξηση του κόστους, όπως είναι η αύξηση του πληθωρισμού (κατά περίπου 10 μονάδες την τελευταία διετία), την πολύ μεγάλη αύξηση του χρηματοοικονομικού κόστους από τις αυξήσεις επιτοκίων, την αύξηση των μεταφορικών που δόθηκε στα βυτιοφόρα ή που παρουσιάζεται στα πλοία με την αύξηση των ρυμουλκών και των καυσίμων.

Η εικόνα της αγοράς

Η πραγματική κατάσταση στην αγορά για τις εταιρίες πετρελαιοειδών έρχεται σε αντίθεση με τον μύθο των «επιχειρήσεων που απολαμβάνουν μόνιμη κερδοφορία και μάλιστα υψηλή» λέει ο ΣΕΕΠΕ και επικαλείται στοιχεία του ΙΟΒΕ (Συγκεντρωτικά Στοιχεία και Αριθμοδείκτες του Κλάδου Εμπορίας Πετρελαιοειδών για το έτος 2022) όπου o κλάδος σημείωσε οριακή κερδοφορία το 2022.

Συγκεκριμένα, 1,9 εκατ. ευρώ καθαρά κέρδη μετά από φόρους χωρίς αεροπορικά καύσιμα και διεθνείς πωλήσεις. Επί επτά συναπτά έτη (2010-2016), ο κλάδος σημείωνε διαρκώς ζημιές ενώ και το 2020 πέρασε ξανά σε αρνητική θέση με ζημιές 34,5 εκατ. ευρώ, εξαιτίας της πανδημίας. Σήμερα το περιθώριο καθαρού κέρδους των επιχειρήσεων αγγίζει μόλις το 0,5%.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΙΟΒΕ, το μικτό περιθώριο κέρδους των εταιριών στην εσωτερική αγορά δεν διασφαλίζει τη βιωσιμότητά τους, καθώς από το 2016 συμπιέζεται σε επίπεδα χαμηλότερα του 5%.

Η πίεση του πλαφόν

Το πλαφόν, κάτω από τις σημερινές συνθήκες, δημιουργεί ένα ασφυκτικό πλαίσιο λειτουργίας για τις νόμιμες επιχειρήσεις, θέτοντας εν αμφιβόλω όχι μόνο τις μελλοντικές επενδύσεις τους, αλλά και την ίδια τη βιωσιμότητά τους. Παράλληλα, τροφοδοτεί τον αθέμιτο ανταγωνισμό με τις παραβατικές επιχειρήσεις, οι οποίες λειτουργούν σχεδόν ανεξέλεγκτες, επισημαίνει ο ΣΕΕΠΕ.

Ο ρόλος των νόμιμων εταιριών του κλάδου είναι εξαιρετικά κρίσιμος για την οικονομία, την ενεργειακή ασφάλεια, αλλά και την ενεργειακή μετάβαση της χώρας.

Το Υπουργείο Οικονομικών προχώρησε πρόσφατα στη νομοθέτηση ενός πλαισίου που προβλέπει αυστηροποίηση των ποινών για όσους παρανομούν.

Όμως το πρόβλημα της παραβατικότητας μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά μόνο μέσα από ένα σύγχρονο Σύστημα Εισροών-Εκροών, παράλληλα με την χρήση του Συστήματος από τις Αρχές.

Τελευταία ευκαιρία

Στο πεδίο αυτό έχει χαθεί πολύτιμος χρόνος, λέει ο Σύνδεσμος. Παρουσιάζεται μια τελευταία ευκαιρία για τη χώρα, προκειμένου να αντιμετωπίσει την παραβατικότητα, προτού το φαινόμενο καταστεί εντελώς ανεξέλεγκτο.

Ο ΣΕΕΠΕ, όπως τονίζεται έχει καταθέσει από την πρώτη στιγμή συγκεκριμένες, ρεαλιστικές προτάσεις σχετικά με το ζωτικής σημασίας ζήτημα και βρίσκεται σε διαρκή συνεργασία με την ΑΑΔΕ και τα συναρμόδια Υπουργεία για την ολιστική αντιμετώπιση της παραβατικότητας.

Μαριάννα Τζάννε- newmoney.gr