Η Δωρίδα συνεχίζει τον αγώνα για τα αντισταθμιστικά Μόρνου

Ενημέρωση για την πορεία διεκδίκησης αντισταθμιστικών ωφελημάτων. Κατάθεση φακέλου για τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις – ζημίες από τη δημιουργία της τεχνητής λίμνης – ταμιευτήρα Μόρνου.

Παράσταση του Δήμου Δωρίδος στην Επιτροπή Περιβάλλοντος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου». Αυτός είναι ο τίτλος του θέματος για το οποίο κλήθηκε να συζητήσει το απόγευμα της Δευτέρας το δημοτικό συμβούλιο Δωρίδος, δίνοντας συνέχεια στον αγώνα που έχει ξεκινήσει προκειμένου η περιοχή να πάρει κάποια στιγμή τα ανταλλάγματα που δικαιούται από τις επιπτώσεις ενός έργου που υδρεύει το μισό πληθυσμό της χώρας, και που όμως έως σήμερα έχει αφήσει εδώ και πίσω του μόνο προβλήματα.

Την εισήγηση του θέματος έκανε ο δήμαρχος Δωρίδος Γιώργος Καπεντζώνης, ο οποίος τόνισε αρχικά πως το εν λόγω θέμα δεν έχει γίνει ποτέ αντικείμενο πολιτική αντιπαράθεσης ή εκμετάλλευσης από τις παρατάξεις του δήμου, κι αυτό είναι πάρα πολύ σημαντικό. Σημείωσε πως θέλει ως θέμα πολύ προσεκτικούς χειρισμούς, γι’ αυτό και ο δήμος έχει απευθυνθεί σε εξειδικευμένο γραφείο συνεργατών, προκειμένου να κάνει όλη αυτή την προετοιμασία χρόνια τώρα, η οποία σταδιακά ξεδιπλώνεται και στην πράξη. Ο δήμαρχος τόνισε ακόμα πως αναλόγως με το που απευθύνεται ο δήμος θα πρέπει να γίνεται και η προσαρμογή των επιχειρημάτων, κάνοντας αναφορά και στις συμμαχίες οι οποίες αρχικά αναζητήθηκαν σε κοντινό επίπεδο, πχ δήμος Ναυπακτίας, και που στη συνέχεια άνοιξαν περισσότερο μέσω του Δικτύου Πόλεων με Λίμνες.

Ο Γ. Καπεντζώνης ξεκαθάρισε στο σημείο εκείνο πως κανείς δεν υποστηρίζει πως η περιοχή διεκδικεί χρήματα καθώς θεωρεί δικό της το νερό, από το οποίο υδρεύεται ο μισός πληθυσμός της χώρας, δηλαδή η Αττική, αλλά αντιθέτως εστιάζει στις συνέπειες που προκλήθηκαν από το εν λόγω έργο και τις οποίες η Δωρίδα πληρώνει ακόμα και σήμερα, μετά από δεκαετίες.

Οι επιπτώσεις του έργου

Κάνοντας την παράθεση του τι άφησε πίσω του το έργο μίλησε για τις δέκα πιο σημαντικές συνέπειες, οι οποίες συνιστούν περιβαλλοντικές, οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις, από τη δημιουργία της τεχνητής λίμνης και του ταμιευτήρα του Μόρνου, οι οποίες είναι οι εξής:

Έλλειψη περιβαλλοντικής αδειοδότησης του έργου και συνακόλουθα έλλειψη εναρμόνισης με τις Εθνικές και Ευρωπαϊκές περιβαλλοντικές επιταγές. Αποτέλεσμα είναι να έχουν σημειωθεί μη αναστρέψιμες επιπτώσεις – ζημίες στο περιβάλλον και τα οικοσυστήματα.
Ανυπαρξία Οικολογική Παροχής στην κοίτη του ποταμού, κατά παράβαση της Ελληνικής και Ευρωπαϊκής νομοθεσίας.
Ξηρασία των παραποτάμιων περιοχών, λόγω στέρησης των υδάτινων πόρων, με επιπτώσεις στο φυσικό περιβάλλον του ποταμού, την χλωρίδα, την πανίδα και την τοπική οικονομία. Μείωση των υδατικών αποθεμάτων του υδροφόρου ορίζοντα, κυρίως στην πεδιάδα του Μόρνου.
Διάβρωση των ακτών και εισχώρηση του θαλάσσιου μετώπου ένα (1) μέτρο το χρόνο στην ξηρά, λόγω μη απόθεσης ικανής φερτής ύλης. Μέχρι τώρα η θάλασσα έχει ήδη εισχωρήσει 40 μέτρα στην ξηρά.
Μετακίνηση αγαθών & πολιτών, με επιπτώσεις στο κόστος διαβίωσης των κατοίκων, από την αύξηση των πάσης φύσεως προϊόντων και υπηρεσιών, λόγω αύξησης των αποστάσεων τόσο μεταξύ των Κοινοτήτων, όσο και από τα αστικά κέντρα.
Απαγόρευση της επιχειρηματικής δραστηριότητας με επιπτώσεις στην τοπική οικονομία, από το ασφυκτικό πλαίσιο των περιοριστικών όρων που έχουν επιβληθεί, χωρίς επιστημονική τεκμηρίωση, σε ακτίνα 1.500 μέτρων περιμετρικά της λίμνης, μη επιτρέποντας την αξιοποίηση ιδιοκτησιών για επενδυτικές πρωτοβουλίες. Αυτό γίνεται χωρίς καμία αποζημίωση ή απαλλοτρίωση, για όσους υφίστανται αυτές τις αρνητικές συνέπειες.
Αδυναμία γεωργικής & κτηνοτροφικής παραγωγής. Με την επιβολή του περιοριστικού πλαισίου, οδηγούνται σε υποβάθμιση και σταδιακή εξαφάνιση οι κτηνοτροφικές μονάδες που λειτουργούν εντός της ζώνης των 1.500 μέτρων. Αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία για την περιοχή του Δήμου Δωρίδος, διότι η κτηνοτροφία και οι αντίστοιχες επιχειρήσεις μεταποίησης, αποτελούν πάνω από το 60% της οικονομικής δραστηριότητας.
Αδυναμία αλιευτικής παραγωγής στον ποταμό Μόρνο κατάντη του φράγματος, λόγω έλλειψης στέρησης των υδάτινων πόρων, από την ανυπαρξία οικολογικής παροχής.
Πολιτιστικός πλούτος. Με τη δημιουργία της τεχνητής λίμνης εξαφανίστηκε μεγάλο μέρος των οικισμών που είχαν ακμάσει κατά την αρχαιότητα, όπως η αρχαία Καλλίπολη, κ.ά.
Εκμηδενισμός αξίας γης παραλίμνιων περιοχών. Με το περιοριστικό πλαίσιο στη ζώνη των 1.500 μέτρων περιμετρικά της λίμνης, έχει εκμηδενιστεί η αξία της γης, χωρίς μέριμνα για αποζημίωση στους ιδιοκτήτες, που δεν μπορούν να την αξιοποιήσουν.
Τι έχει κάνει ο δήμος έως σήμερα

Στη εισήγηση που μοιράστηκε στους παριστάμενους αποδόθηκε και το σύνολο των ενεργειών που έχουν γίνει έως σήμερα, καθώς και ο σκοπός της συγκεκριμένης συνεδρίασης. Επί των πρώτων μάλιστα προέκυψαν ήδη ορισμένα αποτελέσματα. Πιο συγκεκριμένα έχουν γίνει τα εξής:

Ενημερώθηκαν από τον Δήμαρχο και μέλη του Δημοτικού Συμβουλίου οι αρχηγοί ή εκπρόσωποί των κομμάτων (πλην χρυσής αυγής) του Ελληνικού Κοινοβουλίου, σχετικά με το θέμα καταβολής αντισταθμιστικών ωφελημάτων για τις επιπτώσεις από τη δημιουργία της τεχνητής λίμνης του Μόρνου.
Ενημερώθηκαν από τον Δήμαρχο και μέλη του Δημοτικού Συμβουλίου τα αρμόδια Υπουργεία.
Ενημερώθηκαν από τον Δήμαρχο και μέλη του Δημοτικού Συμβουλίου ο πρώην Βουλευτής Φωκίδας κ. Ηλίας Κωστοπαναγιώτου, καθώς και ο σημερινός Βουλευτής Φωκίδας κ. Ιωάννης Μπούγας.
Ενημερώθηκαν από το Δήμαρχο και αντιπροσωπεία του Δήμου, οι Έλληνες Ευρωβουλευτές που συμμετείχαν στην Επιτροπή Αναφορών.
Πραγματοποιήθηκαν δύο συναντήσεις με τον Πρόεδρο και τον Διευθύνοντα Σύμβουλο της ΕΥΔΑΠ Α.Ε.
Το Δίκτυο Πόλεων με Λίμνες στο πλαίσιο των δράσεων του, ενημέρωσε τους Δημάρχους μέλη του, Θηβαίων, Μαραθώνα και Ναυπακτίας, για τις κοινές ενέργειες προς την κατεύθυνση διεκδίκησης αντισταθμιστικών ωφελημάτων.
Το Διοικητικό Συμβούλιο της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ), η Επιτροπή Περιβάλλοντος της ΚΈΔΕ και το Διοικητικό Συμβούλιο της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων Στερεάς Ελλάδας, έλαβαν ομόφωνες αποφάσεις στήριξης του αιτήματος του Δήμου μας για καταβολή αντισταθμιστικών ωφελημάτων, μετά από ενημέρωση του Δημάρχου και του Δικτύου Πόλεων με Λίμνες.
Ο δρόμος της ΕΕ

Σε συνέχεια των παραπάνω, και ως γνωστόν, ο Δήμος Δωρίδος κατέθεσε, δια του Δημάρχου, την από 22/9/2017 αναφορά στην Επιτροπή Αναφορών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, που έλαβε αριθμό 1086/2017, σχετικά με τις επιπτώσεις στο περιβάλλον, την οικονομική και κοινωνική ζωή των κατοίκων του Δήμου, από τη δημιουργία της τεχνητής λίμνης του Μόρνου. Κατά την συνεδρίαση στις 16/5/2018, η Επιτροπή Αναφορών έκρινε αποδεκτή την αίτηση του Δήμου και κατά τη συζήτηση έκρινε επίσης ως ελλιπή τα στοιχεία αιτιολόγησης που δόθηκαν από την Γενική Διεύθυνση Περιβάλλοντος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και το Ελληνικό Υπουργείο Περιβάλλοντος σχετικά με:

α) την περιβαλλοντική αδειοδότηση του έργου (η οποία δεν υπάρχει) και

β) το σχέδιο λεκανών απορροής Δυτικής Στερεάς Ελλάδας (EL04) όπου περιλαμβάνεται η Λίμνη του Μόρνου.

Παράλληλα, λόγω της σοβαρότητας του θέματος και των ανακριβειών που παρουσιάστηκαν στο σχέδιο λεκανών απορροής, από τις παραπάνω υπηρεσίες, η Επιτροπή Αναφορών ζήτησε την παραπομπή του θέματος στην Επιτροπή Περιβάλλοντος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (ENVI) για γνωμοδότηση. Η επιτροπή αναφορών κράτησε ανοιχτή την εξέταση του θέματος, προκειμένου να λάβει το πόρισμα της Επιτροπής Περιβάλλοντος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Σύμφωνα με την Συνθήκη για την λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ), η Επιτροπή Περιβάλλοντος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου θα κρίνει και θα γνωμοδοτήσει για τις απόψεις του Δήμου Δωρίδος. Συγκεκριμένα θα γνωμοδοτήσει για την έκταση και το είδος των περιβαλλοντικών και κοινωνικών επιπτώσεων που έχουν δημιουργηθεί από την ύπαρξη και λειτουργία του ταμιευτήρα του Μόρνου, καθώς και την παραβίαση από πλευράς Ελληνικού Κράτους της περιβαλλοντικής Νομοθεσίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Όλα αυτά έγιναν ήδη γνωστά, εκ νέου από το δήμαρχο, στους Έλληνες Ευρωβουλευτές όλων των πολιτικών πτερύγων (πλην της Χρυσής Αυγής) που εκλέχτηκαν για την περίοδο 2019 – 2024. Όπως παρατηρήθηκε λοιπόν, το σημαντικό είναι ότι η Επιτροπή Αναφορών κράτησε ανοιχτή την εξέταση του θέματος, κρίνοντας ελλιπή τα στοιχεία αιτιολόγησης που δόθηκαν από την Γενική Διεύθυνση Περιβάλλοντος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και από το Ελληνικό Υπουργείο Περιβάλλοντος και ζήτησε την γνωμοδότηση της Επιτροπής Περιβάλλοντος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Το επόμενο σημαντικό βήμα

Φτάνοντας λοιπόν στο σήμερα, αναμένεται να συνεδριάσει το προσεχές διάστημα η Επιτροπή Περιβάλλοντος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, προκειμένου να γνωμοδοτήσει επί του θέματος. Ο Δήμος Δωρίδος έχει τη δυνατότητα να παραστεί και να αναπτύξει τις θέσεις του για τις παραβιάσεις της ευρωπαϊκής περιβαλλοντικής νομοθεσίας και την περιβαλλοντική ζημία που έχει υποστεί. Για το σκοπό αυτό ζητήθηκε από το σώμα η εκ νέου εξουσιοδότηση του δημάρχου προκειμένου να καταθέσει και να τεκμηριώσει τις θέσεις της Δωρίδας, προκειμένου να ληφθεί υπόψη από την Επιτροπή Περιβάλλοντος στη γνωμοδότησή της. Παράλληλα και κατά προτεραιότητα ο Δήμος θα ενημερώσει την Επιτροπή Περιβάλλοντος του Ελληνικού Κοινοβουλίου, τα αρμόδια και συναρμόδια Υπουργεία και τους φορείς, με την αρωγή και τη συνδρομή του Βουλευτή Φωκίδας.

Το παράδειγμα του βιολογικού

Όπως είπε ο Γ. Καπεντζώνης κανείς μέχρι σήμερα, εντός και εκτός της χώρας, σε συζητήσεις που έχουν γίνει δεν έχει αρνηθεί το δίκαιο των αιτημάτων της Δωρίδας, όμως είναι παράδοξο το ότι ακόμα δεν έχει αποδοθεί δικαιοσύνη. Ο δήμαρχος δεν θέλησε να μπει στη διαδικασία του τι προτιμά ο δήμος αυτή τη στιγμή, ανταποδοτικά χρήματα ή έργα για την άρση των επιπτώσεων, σημείωσε όμως πως υπάρχουν παραδείγματα τέτοιων που είναι αναγκαία και τα οποία η περιοχή δεν μπορεί να κάνει από μόνη της. Συγκεκριμένα αναφέρθηκε σε αυτό του βιολογικού καθαρισμού των χωριών γύρω από τι λίμνη, το οποίο υπό φυσιολογικές συνθήκες θα κόστιζε 5-7 εκατ. ευρώ, τώρα όμως λόγω και των ιδιαίτερων συνθηκών φτάνει τα 20 εκατ., πράγμα που σημαίνει ότι ο δήμος δεν θα είναι ποτέ σε θέση να το πραγματοποιήσει. «Αυτό δεν είναι ένα έργο και για τα νερά της λίμνης;», ρώτησε ο δήμαρχος, μεταθέτοντας την ευθύνη πραγματοποίησής του, ή συμμετοχής σε αυτό, στην πολιτεία καθώς αφορά το μισό πληθυσμό της χώρας. «Εάν η πολιτεία είχε δώσει 1 λεπτό για κάθε κυβικό νερού, ποσό το οποίο εμείς ζητάμε, τότε θα είχαν γίνει οι παρεμβάσεις», πρόσθεσε ο δήμαρχος, κάνοντας αναφορά και στο τι ζητά ο δήμος σε επίπεδο χρημάτων.

Η σύμβαση με την ΕΥΔΑΠ και το πολιτικό σκέλος

«Γιατί το κράτος δίνει χρήματα για τις ανεμογεννήτριες ως αντισταθμιστικά και δεν δίνει για το νερό; Γιατί αλλού εταιρείες εμφιάλωσης νερού πληρώνουν τις περιοχές για το νερό που αντλούν, και εμείς με τόσες συνέπειες δεν έχουμε πάρει σήμερα τίποτα;», ρώτησε συνεχίζοντας, θέτοντας μία ακόμα σημαντική παράμετρο, αυτή της μη υπογραφής ακόμα της νέας σύμβασης της ΕΥΔΑΠ με το ελληνικό κράτος, καθώς η προηγούμενη έληξε και πήρε παράταση έως τον Απρίλιο. Εδώ κατά το Γ. Καπεντζώνη θα πρέπει να προβλεφθεί και το θέμα των αντισταθμιστικών, δίνοντας συνέχεια και στα όσα σε πολιτικό επίπεδο είχαν δρομολογηθεί από την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ και τον Π. Κουρουμπλή, και που όμως έλαβαν άδοξα τέλος με την αλλαγή στη μέση της θητείας στο επίμαχο υπουργείο, αφού πάρθηκε πίσω το σχέδιο νόμου που είχε συναχθεί.

Σύμφωνη η αντιπολίτευση

Η αντιπολίτευση, βάσει και των τοποθετήσεων των επικεφαλής των παρατάξεων, όπως ήταν λογικό δεν έφερε αντιρρήσεις ως προς το αίτημα που κατατέθηκε και την εξουσιοδότηση που ζήτησε ο δήμαρχος από το σώμα για να συνεχίσει τον αγώνα, κατέθεσε όμως τις παρατηρήσεις της, προκειμένου να γίνει πιο ισχυρό ή για να λυθούν κάποιες απορίες που υπάρχουν. Ο Τ. Φλώρος σημείωσε πως ενώ περιγράφονται αναλυτικά οι συνέπειες, είναι θολό το πεδίο του τι ζητά ο δήμος, ενώ ο Θ. Ασημάκης έθεσε ως πληγή το θέμα της απογραφής του 2011, όπου παρουσιάστηκαν πολλοί περισσότεροι κάτοικοι στην περιοχή από τους πραγματικούς, πράγμα που δεν έχει λογική σύνδεση με το επιχείρημα της ερήμωσης του τόπου. Ο Γ. Λάιος, εστίασε εκτός των άλλων και στο κομμάτι των επιπτώσεων της πανίδας, η οποία δεν μπορεί να κινείται ελεύθερη λόγω των παρεμβάσεων που έγιναν, βάζοντας στο τραπέζι και την ιδέα προσφυγής στο ΣτΕ το οποίο είναι ευαίσθητο σε περιβαλλοντικής φύσεως θέματα.

Παρών ο Γ. Μπουλές

Παρών στη συνεδρίαση ήταν και ο Γιάννης Μπουλές, ο οποίος εκ μέρους του δήμου Ναυπακτίας συμμετέχει στο Δίκτυο Πόλεων με Λίμνες, φορέας που έχει αναδείξει και αυτός το θέμα. Ξεκινώντας την τοποθέτησή του μίλησε για την από αρχαιοτάτων χρόνων συνεργασία μεταξύ των κατοίκων της περιοχής, η οποία συνεχίστηκε και στα χρόνια της τοπικής αυτοδιοίκησης, υπό την εύνοια πλέον και του νόμου που μεγάλωσε τους δήμους, κάνοντας την επικοινωνία και τη στοχοθεσία πολύ πιο εύκολη. Είπε πως η Δωρίδα έχει πάει σε πολύ καλό επίπεδο το θέμα, τόσο μόνη όσο και μέσω του Δικτύου, σημειώνοντας πως πλέον και ο δήμος Ναυπακτίας, μετά την «κοιλιά» που έκανε στην προηγούμενη θητεία θα επανέλθει στο προσκήνιο. Τόνισε πως επιπτώσεις υπάρχουν και στη Ναυπακτίας από τη λίμνη του Ευήνου, κάποιες εκ των οποίων είναι κοινές με της Δωρίδας, κάποιες όμως είναι διαφορετικές, με σημαντικές αυτές που προέκυψαν το 2015 με τις κατολισθήσεις σε Κλεπά και Αράχωβα. «Ο δήμος Ναυπακτίας θα συμπαρασταθεί στον αγώνας σας, είναι όμως σημαντικό να υπάρξει ενημέρωση και της κοινωνίας», πρόσθεσε.

Η αισιοδοξία των ειδικών

Ο λόγος ακολούθως πέρασε στη συνεργάτιδα του δήμου για το θέμα, που έχει τρέξει τη σύνταξη όλου του φακέλου, αλλά και τη δρομολόγηση των τυπικών διαδικασιών, φωτίζοντας λεπτομέρειες που έχουν να κάνουν και με τη φύση των όσων επιπτώσεων προέκυψαν από το έργο στη Δωρίδα, αλλά και με το πώς καταλήγει σήμερα ο δήμος να διεκδικεί συγκεκριμένα αντισταθμιστικά σε επίπεδο χρημάτων. Η κ. Μουρελάτου εξήγησε πως για όλα αυτά πλέον υπάρχει μπούσουλας που τον έχει χαρτογραφήσει η Ευρωπαϊκή Νομοθεσία, και τον οποίο όμως ακόμα και σήμερα η Ελλάδα δεν έχει υιοθετήσει, παρανομώντας επί της ουσίας μέσω της μη συμμόρφωσής της. Μάλιστα δεν παρέλειψε να αναφερθεί και στο ρόλο της ΕΥΔΑΠ στο θέμα, η οποία έχει και αυτή θολά σημεία για την υπόθεση. Το σύνολο όλων αυτών, κατά την εκτίμησή της, δεν μπορεί να μη γίνουν δεκτά από την ΕΕ, αργά ή γρήγορα, με αποτέλεσμα η Ελλάδα να κληθεί είτε άμεσα είτε σε μελλοντικό χρόνο να αποκαταστήσει την αδικία που έχει υποστεί η περιοχή.

Το σώμα με την κατάληξη της συζήτησης ψήφισε ομόφωνα να προχωρήσει ο δήμος τις διαδικασίες, πηγαίνοντας στα επόμενα κρίσιμα επεισόδια, τόσο σε επίπεδο ΕΕ, όσο και στο εσωτερικό της χώρας, καθώς ο αγώνας θα συνεχίσει να είναι διμέτωπος.

www.emprosnews.gr