Φίδια στην πόλη: Τι κάνουμε αν δούμε ένα φίδι; Ποια είναι επικίνδυνα;

Με αφορμή τα όλο και περισσότερα περιστατικά με θεάσεις φιδιών σε κατοικημένες περιοχές εντός Αγρινίου αλλά και στα περίχωρα ο Νίκος Πατερέκας, διασώστης άγριων ζώων και συνεργάτης της ΑΝΙΜΑ καθώς και της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας Αγρινίου για απεγκλωβισμούς φιδιών, δίνει τις δικές του συμβουλές και ενημερώνει σχετικά.

Ο Νίκος Πατερέκας απαντώντας στα κυρίως ερωτήματα του κόσμου όλα αυτά τα χρόνια σχετικά με τα φίδια, μερικές καλές ερωτήσεις που μπορούν να απαντηθούν με ασφάλεια είναι οι εξής:

«Τα φίδια επιτίθενται στον άνθρωπο;»

– Τα φίδια δεν επιτίθενται στον άνθρωπο καθώς δεν τον θεωρούν θήραμα. Από κει και ύστερα οποιοδήποτε φίδι και μόνο αν στριμωχτεί ή πατηθεί η προσπαθήσει κάποιος με λανθασμένο τρόπο να το προσεγγίσει και να αποπειραθεί να το σκοτώσει θα αμυνθεί και μάλιστα σθεναρά. Μόνο τότε θα δαγκώσει και θα υπερασπιστεί τον εαυτό του όπως οποιοδήποτε άγριο ζώο σε κατάσταση άμυνας. Έτσι τα φίδια είναι αμυντικά ζώα και όχι επιθετικά ώστε να μην παρεξηγούνται.

«Όλα τα φίδια έχουν δηλητήριο;»

Στην Ελλάδα, από τα περίπου 70 είδη ερπετών που μπορεί να συναντήσει κανείς, μόνο 7 φέρουν δηλητήριο και είναι όλα τους είδη φιδιών. Τα 5 είναι είδη οχιάς και είναι σωληνόγλυφα με σχετικά ισχυρό δηλητήριο, ενώ τα υπόλοιπα 2 ανήκουν σε άλλη οικογένεια και είναι οπισθόγλυφα με ασθενές δηλητήριο, ουσιαστικά ακίνδυνα για τον άνθρωπο. Συνολικά στη χώρας μας υπάρχουν 23 διαφορετικά είδη φιδιών.

Τα εξής είναι τα είδη οχιάς (το πρώτο είναι το μοναδικό είδος οχιάς που ζεί στην περιοχή της Αιτωλοακαρνανίας, η κοινή οχιά.

Οχιά – Vipera ammodytes
Οθωμανική Οχιά – Montivipera xanthina
Οχιά της Μήλου – Macrovipera schweizeri
Αστρίτης – Vipera berus
Οχιά της Πίνδου (Νανόχεντρα) – Vipera graeca

ενώ τα άλλα δύο δηλητηριώδη είδη, με ασθενές για εμάς δηλητήριο, είναι τα παρακάτω:

Σαπίτης – Malpolon insignitus
Αγιόφιδο – Telescopus fallax

Από τα υπόλοιπα ερπετά κανένα άλλο δεν φέρει δηλητήριο, είτε πρόκειται για φίδι, σαύρα, χελώνα ή αμφίσβαινα και είναι όλα τους απολύτως ακίνδυνα για τον άνθρωπο.

«Τι να κάνει κανείς για να απομακρύνει τα φίδια από το σπίτι του;»

Κάποιες βασικές κινήσεις που μπορεί να κάνει κάποιος για να δημιουργήσει ένα αφιλόξενο περιβάλλον για τα φίδια ώστε να μην έχει κάποια θέαση κοντά του ή στον χώρο του είναι οι εξής:

•για αγροτικές εργασίες θα πρέπει να προτιμώνται χοντρά δερμάτινα γάντια Όταν θέλουμε να σηκώσουμε ξύλα ή να βάλουμε τα χέρια μας κάπου που δεν βλέπουμε, όπως επίσης και ψηλές μπότες ή μποτάκια και όταν περπατάμε μέσα σε χορτάρια έχουμε πάντα μαζί μας ένα ραβδί το οποίο το προτάσσουμε μπροστά από εμάς και χτυπάμε το έδαφος δυνατά ώστε αν τυχόν υπάρχει κάποιο φίδι να απομακρυνθεί.

•ο κόσμος θα πρέπει να γνωρίζει επίσης ειδικά τους καλοκαιρινούς μήνες ότι τα φίδια ελκύονται από την υγρασία ή από φυτά τα οποία ποτίζονται ώστε να βρουν δροσιά ή να πιουν νερό οπότε είναι και λογικό να εμφανιστούν σε κήπους ή αυλές.

•κρυψώνες όπως σωροί από ξύλα ή αντικείμενα ή αποθήκες με ακαταστασία θα πρέπει να απομακρύνονται ή να καθαρίζονται ώστε να μη δημιουργούν κρυψώνες όπου ένα φίδι θα μπορούσε να βρει καταφύγιο ή να ψάξει για τροφή.

•τα σκευάσματα του εμπορίου που απομακρύνουν τα φίδια δεν κάνουν απαραίτητα κάτι διότι η χρόνια εμπειρία όλα αυτά τα χρόνια μας έχει αποδείξει ότι σε κάθε περίπτωση έχουμε βρει φίδι και κοντά σε θειάφι και κοντά σε αυτά τα σκευάσματα που πωλούνται στο εμπόριο.

•να πετάμε συχνά τα σκουπίδια μας και να μην τα εκθέτουμε σε εξωτερικό χώρο καιρό διότι προσελκύουν τρωκτικά και τα τρωκτικά προσελκύουν φίδια με τη σειρά τους.

•να καθαρίζουμε εξωτερικούς χώρους από χορτάρια και να δημιουργούμε ένα περιβάλλον οπτικά καλαίσθητο ώστε να μπορούμε να διακρίνουμε αν τυχόν μας επισκεφτεί κάποιο φίδι.

•τα περισσότερα φίδια τα οποία μπορεί να συναντήσει κάποιος στην αυλή του ή εντός του σπιτιού του στην περιοχή του Αγρινίου είναι κυρίως με δηλητηριώδη φίδια τα οποία προσελκύονται είτε για αναζήτηση τροφής είτε για τυχόν φωλιές από πουλιά που μπορεί να υπάρχουν στις στέγες των σπιτιών.

Υπάρχει περίπτωση κάποιος να συναντήσει και κάποια οχιά (ένα περιστατικό σε 10 χρόνια το οποίο μας έχει τύχει μέσα σε αστικό ιστό με οχιά, αλλά μάλλον πρόκειται για ζώο το οποίο μεταφέρθηκε από την εξοχή με αυτοκίνητο εντός πόλης).

Την οχιά μπορεί κάποιος να την αναγνωρίσει σε σχέση με τα μεγάλου μήκους μονόχρωμα ή με κηλίδες μη δηλητηριώδη φίδια από το χαρακτηριστικό ζιγκ-ζαγκ που έχει πάνω στο κορμί της, κοντόχοντρο φίδι με τριγωνικό κεφάλι και μία κερατίνη απόφυση μπροστά τη μύτη της.

***Οι περισσότερες προτροπές είναι αποτέλεσμα όλων αυτών των χρόνων εμπειρίας πάνω στο αντικείμενο και συμμετοχής σε απεγκλωβισμούς πάνω από 150 φιδιών στην περιοχή του Αγρινίου μαζί με την Πυροσβεστική υπηρεσία, όπου τα περισσότερα για να γνωρίζει και ο κόσμος είναι μη δηλητηριώδη φίδια.

Τα περισσότερα φίδια που απεγκλωβίζονται κάθε χρόνο στο Αγρίνιο ανήκουν στο είδος λαφιάτης που είναι ένα εντελώς ακίνδυνο φίδι, ύστερα σαΐτες, δενδρογαλιές και Έφιοι, που είναι επίσης μη δηλητηριώδη φίδια, και όσον αφορά τα περίχωρα και προάστια του Αγρινίου καθώς και χωριά κυρίως Σαπίτες (οι οποίοι έχουν ασθενές δηλητήριο αλλά δεν μπορεί να βλάψει έναν άνθρωπο και επιλέγουν σε ανοιχτό χώρο να απομακρύνονται παρά να κάνουν άμυνα). Περιστατικά με οχιά έχουν σημειωθεί μόνο ένα (1) εντός Αγρινίου πριν χρόνια και αν και υπάρχουν οχιές στην περιοχή, η πλειονότητα των περιστατικών δεν αφορά αυτό το είδος αλλά μη δηλητηριώδη είδη.

Καταλήγοντας ο κ. Πατερεκας θα ήθελε να απευθυνθεί στους αρμόδιους για δύο επίσης πολύ σοβαρά ζητήματα:

«Α) στον Δήμο Αγρινίου και να ζητήσει να καθαρίζονται πιο συχνά κοινόχρηστοι χώροι, παρτέρια και χώροι οι οποίοι γειτνιάζουν άμεσα με σχολεία, όπως τις προάλλες κληθήκαμε σε γνωστό σχολείο του Αγρινίου να απομακρύνουμε φίδι επειδή δίπλα ο χώρος είναι εντελώς απεριποίητος εκτός σχολείου. Πρόληψη πρώτα & ύστερα αν υπάρχει λόγος η απομάκρυνση ενός φιδιού όπως τονίζει.

Β) Επίσης θα πρέπει το νοσοκομείο Αγρινίου να προμηθευτεί με αντιοφικό ορό ώστε να μπορέσει να ανταποκριθεί σε τυχόν περιστατικά τα οποία μπορούν να συμβούν καθώς είμαστε καθαυτά μία αγροτική περιοχή και πολύς κόσμος δραστηριοποιείται στην ύπαιθρο και δεν είναι δυνατόν αν δαγκωθεί κάποιος από οχιά να του παρέχεται βοήθεια στην Πάτρα σε περίπτωση αναφυλακτικού σοκ μπορεί να έχουμε κάποιο σοβαρό κώλυμα. Αυτό το αίτημα πιστεύω πως αντιπροσωπεύει την πλειονότητα των πολιτών που θα ήθελαν σε αυτό το αίτημα να ανταποκριθεί άμεσα η αρμόδια υπηρεσία !»