Αφανίζονται τα «δάση του νερού» στην Αιτωλοακαρνανία

Η ασθένεια του μεταχρωματικού έλκους του πλατάνου είναι μια από τις πλέον καταστρεπτικές ασθένειες δασικών δέντρων παγκοσμίως.

Ο ελληνικός (ανατολικός) πλάτανος εμφανίζει ιδιαίτερη ευπάθεια στην ασθένεια. Τα εμβληματικά αιωνόβια δέντρα σε όλη την επικράτεια αλλά και την Αιτωλοακαρνανία κινδυνεύουν από τον μύκητα «Ceratocystis platani».

Ο τρόπος μετάδοσης της ασθένειας γίνεται με καθαρά μη βιοτικούς παράγοντες (χρήση εργαλείων, μηχανημάτων κλπ), όταν όμως και εφόσον προσβάλλει ένα φυτό σχεδόν πάντα προσβάλει και τα διπλανά του, αφού οι ρίζες τους εφάπτονται η μια στην άλλη. Έτσι πρέπει να υπάρχει αυστηρός έλεγχος των μηχανημάτων που εμπλέκονται σε εργασίες κοντά σε φυτά πλατάνων, αλλά και των εργαλείων κλάδευσης.

Oι επιπτώσεις από την προσβολή είναι τεράστιες. Αρνητικές συνέπειες εκδηλώνονται και στον οικονομικό τομέα, γιατί η καταστροφή αφορά και την παρόχθια ζώνη και κατά συνέπεια γέφυρες, ιχθυοκαλλιέργειες, αποστραγγιστικές τάφρους, καταστροφές -λόγω πλημμυρών- χωραφιών, ακόμα και σπιτιών.

Στην Ναύπακτο η ασθένεια εμφανίστηκε ξανά φέτος καθώς πριν μερικούς μήνες “χτύπησε” δέντρο στην παραλία της Ψανής. Σοβαρά προβλήματα υπάρχουν και στην Τριχωνίδα, την Ερμίτσα, την Ποταμούλα, τα Σιτόμενα και αλλού. Ωστόσο, τα πλατάνια στην Ορεινή Ναυπακτία το τελευταίο διάστημα έχουν «χτυπηθεί» ανηλεώς από την ασθένεια και το μέγεθος της καταστροφής έχει λάβει τεράστιες διαστάσεις.

Το ίδιο εκτεταμένο ζήτημα υφίσταται και σε άλλες περιοχές του νομού, όπου εντοπίζονται πλατάνια και φαίνεται πως πλέον δεν μπορεί να ελεγχθεί η κατάσταση. Απαιτείται να κοπούν άμεσα τα ξερά πλατάνια για να αποφευχθεί η διασπορά την μόλυνσης (και για να μειωθεί και ο κίνδυνος από πλημμυρικά φαινόμενα).

Ο Διευθυντής Δασών Αιτωλοακαρνανίας Νικήτας Μάζης τόνισε στο agriniopress ότι «έχουν δοθεί σαφείς οδηγίες από το αρμόδιο Υπουργείο και στα πλαίσια αυτά ακολουθούνται κάποια μέτρα, τα οποία ωστόσο λόγω έλλειψης κεφαλαίων δεν επαρκούν για να αναστρέψουν την κατάσταση. Αν ασκηθεί κάποια είδους πίεση από περιβαλλοντικές οργανώσεις ίσως το ζήτημα να αναδειχθεί, ωστόσο με περιορισμένα κεφάλαια είναι αδύνατη η όποια παρέμβαση».

Ο κ. Μάζης υπογράμμισε ότι απαιτείται συνεχής επαγρύπνηση. «Σε κάθε δέντρο που εντοπίζεται η ασθένεια απαιτείται -σε χρηστό επίπεδο διαχείρισης- η δημιουργία διαμέτρου και η ελεγχόμενη αποξήρανση των δέντρων που γειτνιάζουν με το μολυσμένο ώστε να αποφευχθεί η μετάδοση». Εύλογα, θα καταλήξει κανείς στο συμπέρασμα πως όταν τα δέντρα που έχουν μολυνθεί είναι τόσα πολλά, καθίσταται αδύνατο να γίνει κάτι τέτοιο παντού.

Κλείνοντας, τόνισε ότι «εναποθέτονται ελπίδες και στην ίδια τη φύση. Τα πλατάνια ως ενδημικό είδος ίσως κατορθώσουν να προσαρμοστούν στις συνθήκες και να σωθούν».

Το πλέον εμφανές σύμπτωμα του μεταχρωματικού έλκους είναι ο ξαφνικός μαρασμός ενός τμήματος της κόμης. Αυτό εμφανίζεται συνήθως την άνοιξη και το καλοκαίρι, που οι ανάγκες του φυτού σε νερό είναι αυξημένες. Τα φύλλα κιτρινίζουν πρόωρα και μαραίνονται, έτσι μπορούν να διακριθούν από τα γειτονικά υγιή φύλλα.

Πολύ συχνά την άνοιξη ένας κλάδος η ολόκληρο το δέντρο μπορεί να μην αναβλαστήσει καθόλου, ή οι νέοι οφθαλμοί ξαφνικά μαραίνονται και νεκρώνονται πριν ακόμη αναπτυχθούν.