Το λάθος με τον νοστιμότατο καρπό που κάνουν 9/10 Έλληνες
Ο Μπαμπινιώτης το εξήγησε ωραία
Γράφαμε τις προάλλες για το πώς αυτός ο νοστιμότατος, μοναδικός στον κόσμο, ξηρός καρπός κινδυνεύει ακόμα και με εξαφάνιση λόγω της μειωμένης σοδειάς των τελευταίων ετών όσον αφορά την πιο φημισμένη ελληνική ποικιλία του, ήτοι της Αιγίνης.
Ας ελπίσουμε πάντως ότι είναι ένα παροδικό πρόβλημα στο νησί του Αργοσαρωνικού και σε κάθε περίπτωση, ας μάθουμε να το γράφουμε σωστά! Γιατί δεν… ξηγιόμαστε σωστά με το (αλμυρό) φιστίκι. Το οποίο γράφεται με γιώτα. Και όχι με ύψιλον (το πρώτο «ι»). Όπως επιμένουν πολλοί…
Ναι, υπάρχει μια αρκετά διαδεδομένη παρανόηση αναφορικά με την ορθή γραφή της λέξης. Θα το βρεις συχνά γραμμένο ως «φυστίκι». Κάτι που προφανώς είναι λάθος. Το γιατί το εξήγησε πολύ ξεκάθαρα ο καθηγητής γλωσσολογίας Γιώργος Μπαμπινιώτης:
«Η λέξη προέρχεται από το τουρκικό fistik, το οποίο πάει πίσω σε αραβοπερσικό τύπο. Έχουμε και το αρχαίο ελληνικό πιστάκη (πιστάκιον). Ελληνιστικό, που είναι και αυτό από το αραβοπερσικό και το “πιστάκη” (σ.σ.: εξ ου και το pistachio) γράφει και αυτό με γιώτα. Άρα η σωστή γραφή είναι φιστίκι, με γιώτα δηλαδή». Τουτέστιν είναι διπλή η εξήγηση. Από τη στιγμή που προέρχεται από τουρκική, η λέξη πρέπει να γραφτεί στην πιο απλή μορφή της (με -ι-). Ομοίως και αν πούμε ότι προέρχεται από το πιστάκιον, πάλι δηλαδή η σωστή γραφή είναι με -ι-.
Και πώς έχει γίνει η ζημιά και αρκετοί γράφουν το φιστίκι με ύψιλον; Σύμφωνα με τον κύριο καθηγητή, το πρόβλημα προκύπτει λόγω παρετυμολογικής σύνδεσης. Τουτέστιν μια συμπτωματική ομοιότητα, με λέξεις όπως το φυσώ, φυσικός ή φύση, κάνει το χέρι μας να πηγαίνει σε λάθος γράμμα. Μας αρέσει κάπως ως εικόνα δηλαδή, μας πηγαίνει πιο πολύ αυτό το «φ» με το «υ». Ωραία, δεν λέμε, μόνο που είναι λάθος. Και πρέπει να το διορθώσουμε. Για να ‘μαστε πραγματικά ωραίοι!
Να ξέρουμε λοιπόν τι πατάμε όταν αναζητούμε στο Google (ή όπου αλλού) συνταγές με αυτό το θησαυρό της φύσης. Το φιστίκι γαρ εκτός από πεντανόστιμο, είναι και θρεπτικότατο για τον οργανισμό μας, ευεργετικό πολυπλεύρως. Λίγες θερμίδες ανά μερίδα, πολεμάει την κακή χοληστερόλη, μειώνει τα επίπεδα του στρες, είναι πλούσιο σε αντιοξειδωτικά στοιχεία, φυτικές ίνες και γενικώς αν δεις τη λίστα με τα οφέλη του, θα καταλάβεις πως πρέπει να το εντάξεις άμεσα για τα καλά στη διατροφή σου. Έχει μάλιστα ένα σωρό παραλλαγές που μπορεί κανείς να το απολαύσει, σε γλυκές και αλμυρές συνταγές, κάτι που το κάνει ακόμα πιο ελκυστικό. Α, και μην ξεχνάμε και ότι ο… Σούπερ Γκούφυ, φιστίκι (και όχι φυστίκι) έτρωγε για να γίνει σούπερ! Τα κόμικ (και) ως πηγή γνώσης…
Φιστίκι και όχι φυστίκι: Δες πού είναι το λάθος, όπως το εξήγησε ο καθηγητής Μπαμπινιώτης:
