Το εκλογικό «κροσέ» που δέχηκε ο ΣΥΡΙΖΑ ήρθε τόσο απότομα όσο νομίζουμε;
Ας είμαστε πραγματιστές, το αποτέλεσμα της εκλογικής διαδικασίας της 21ης Μαΐου δεν αφήνει κανένα περιθώριο παρερμηνείας.
Η ήττα που υπέστη ο ΣΥΡΙΖΑ, ακόμη και σε παραδοσιακά «κάστρα» της κεντροαριστεράς είναι κάτι παραπάνω από εμφατική και σίγουρα εξέπληξε και τον πλέον αισιόδοξο στους κόλπους της Νέας Δημοκρατίας.
Υπάρχει όμως μία σειρά παραγόντων και παραμέτρων που αιτιολογούν το γιατί η κατάσταση διαμορφώθηκε όπως διαμορφώθηκε.
Ασφαλώς, είναι δεδομένο ότι το 20,07% αργά ή γρήγορα θα σημάνει αλυσιδωτές εξελίξεις στους κόλπους της Κουμουνδούρου. Δεν μπορεί να γίνει αλλιώς. Είναι η νομοτέλεια των πραγμάτων όταν κοιτά κανείς τους εκλογικούς χάρτες του 2019 και του 2023 δίπλα-δίπλα, είναι νομοτέλεια όταν κάνει κανείς την αφαίρεση 31,53%-20,07%.
Ο ΣΥΡΙΖΑ βρέθηκε από τον Ιούλιο του 2019 στη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Κρίθηκε από τον ελληνικό λαό έχοντας κυβερνήσει τον τόπο για μία τετραετία και κρίθηκε αυστηρά. Μπορεί κανείς εύκολα να κάνει αναγωγή σε πολλά σημεία της πορείας του στη διακυβέρνησή του για να εντοπίσει αιτίες.
Ο Αλέξης Τσίπρας άσκησε κυβέρνηση επί τέσσερα χρόνια, σπάζοντας το δίπολο του δικομματισμού όπως τον γνώρισε η μεταπολιτευτική Ελλάδα για πρώτη φορά. Και για πρώτη φορά βρέθηκε στη θέση του ηγέτη της αξιωματικής αντιπολίτευσης, «πακετάροντας» από το Μέγαρο Μαξίμου, έχοντας χάσει στις εκλογές του 2019.
Υπό την προεδρία του, η παράταξη που συσπείρωσε γύρω της τον κύριο όγκο των ψηφοφόρων του προοδευτικού χώρου από το 2015 και μετά, επιχείρησε και κατόρθωσε εντυπωσιακά να εδραιωθεί στο χώρο της κεντροαριστεράς πάνω από το κατακερματισμένο ΠΑΣΟΚ (το οποίο επίσης κρίθηκε πολύ αυστηρά από τον ελληνικό λαό).
Είναι επίσης σαφές ότι όλο αυτό το διάστημα πάσχιζε να βρει και να ολοκληρώσει την ταυτότητά του, τον απόλυτο προσδιορισμό του ως πολιτική οντότητα. Είναι γεγονός ότι ακόμα και σήμερα –εμφανέστατα- ο ΣΥΡΙΖΑ δεν το έχει καταφέρει.
Λίγες ώρες μετά τα αποτελέσματα των εκλογών της 21ης Μαΐου πολλοί είναι αυτοί εντός ΣΥΡΙΖΑ που εστιάζουν στους ψηφοφόρους εκείνους που μετατοπίστηκαν προς τη ΝΔ. Λάθος.
Το βασικό ερώτημα και ο κύριος προβληματισμός θα έπρεπε να περιστρέφεται στο γιατί η κεντροαριστερή δεξαμενή γύρισε την πλάτη στον ΣΥΡΙΖΑ. Γιατί αυτός διαφαίνεται ως ο παράγοντας Χ που διαμόρφωσε το εκλογικό αποτέλεσμα. Μαρτυρά προς αυτή την κατεύθυνση και η σημαντική –όχι θεαματική- άνοδος των ποσοστών του ΠΑΣΟΚ.
Μπορεί κανείς να ισχυριστεί ότι ο Μητσοτάκης και η Νέα Δημοκρατία κυβέρνησαν τόσο καλά τον τόπο ώστε να δικαιολογούν το ποσοστό του 40,79%; Όχι, ξεκάθαρα. Υπάρχουν πάρα πολλά που μπορεί να προσάψει κανείς. Διαχείριση της πανδημίας, τεράστια προβλήματα στη λειτουργία του ΕΣΥ, υποκλοπές, Τέμπη κ.α.
Υπήρξαν πράγματα που έγιναν σωστά από την κυβέρνηση Μητσοτάκη, υπήρξαν όμως και πράγματα που δεν μπορούν να δικαιολογηθούν με τίποτα. Η αντιπολίτευση που άσκησε ο ΣΥΡΙΖΑ, σε τέτοιες συγκυρίες, σε κάθε περίπτωση θύμισε εποχές «Αγανακτισμένων».
Σε μία ελληνική κοινωνία που έχει προ πολλού «πετάξει» από πάνω της αυτόν τον «μανδύα» του «Αγανακτισμένου», όταν διαπίστωσε ότι ο ίδιος ο ΣΥΡΙΖΑ, που αυτή επέλεξε για να την λυτρώσει από «χάλκεον βαρύ χέρι» των… μνημονίων που «κρεμόταν» πάνω από το κεφάλι της, τον «πέταξε» πρώτος-πρώτος.
Ο ΣΥΡΙΖΑ άρθρωσε λόγο ως αξιωματική αντιπολίτευση σα να μην είχε κυβερνήσει ποτέ. «Εγκλωβίστηκε» σε μία πολεμική, εκφραζόμενη από συγκεκριμένα πρόσωπα και πάνω σε συγκεκριμένες συνιστώσες. Τα «πετσωμένα» ΜΜΕ, οι «κάλπικες» δημοσκοπήσεις, οι εργασιακές «γαλέρες» ήταν εκ των τετριμμένων.
Υπήρξαν όμως και πράγματα που προξένησαν τεράστιες απορίες. Πώς να δικαιολογηθούν οι θέσεις που εξέφρασε ο ΣΥΡΙΖΑ για τα γεγονότα στον Έβρο τη στιγμή που η Ελλάδα βίωνε τις συνέπειες της συνειδητής απόπειρας της Τουρκίας να χρησιμοποιήσει μετανάστες και πρόσφυγες ως γεωπολιτικά πιόνια; Πώς να δικαιολογηθεί το «κρεσέντο» Κατρούγκαλου λίγα εικοσιτετράωρα πριν τις εκλογές; Πώς να δικαιολογηθεί το «κλείσιμο» του «ματιού» στους ψηφοφόρους της Χρυσής Αυγής και στον ακροδεξιό πόλο; Μέχρι και η νεολαία γύρισε πλάτη στον ΣΥΡΙΖΑ…
Όλα αυτά, σε συνδυασμό με την αδυναμία επίδειξης πυγμής σε εσωτερικούς «κλυδωνισμούς» που κλήθηκε να αντιμετωπίσει το προηγούμενο διάστημα ο Αλέξης Τσίπρας, με χαρακτηριστική την περίπτωση Πολάκη, εύλογα κλόνισαν την εμπιστοσύνη.
Το τι μέλλει γενέσθαι μένει να φανεί. Στις εκλογές της 25ης Ιουνίου τα δεδομένα θα έχουν διαφοροποιηθεί. Ήδη διαφοροποιούνται. Το ζητούμενα είναι δύο. Το πώς θα διαχειριστεί την εντολή που πήρε ο Κυριάκος Μητσοτάκης και το αν μπορέσει να δομήσει, για πρώτη φορά μετά την εποχή των μνημονίων, με προοπτικές σε πεδία που η Ελλάδα του 2023 πάσχει (εργασιακά, υγεία, παιδεία, υποδομές κ.α.) και αφετέρου το πώς και το αν θα μπορέσει ο ΣΥΡΙΖΑ να συνέλθει από το εκλογικό «κροσέ» που τον «σώριασε» στο πολιτικό ρινγκ…
Κ.Ρ.
