"Σε δεύτερη μοίρα η Αιτωλ/νία την νέα προγραμματική περίοδο"

Στη χθεσινή συνεδρίαση του Περιφερειακού Συμβουλίου της ΠΔΕ με θέμα «Έγκριση πρότασης της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας  για το Σύμφωνο Εταιρικής Σχέσης (Σ.Ε.Σ.)  στη νέα προγραμματική περίοδο 2014-2020», έγινε συζήτηση τις αναπτυξιακές κατευθύνσεις και προτεραιότητες της Περιφέρειάς μας στην ερχόμενη προγραμματική περίοδο. Σε μια χρονική συγκυρία όπου πολύς λόγος γίνεται για την πολυπόθητη ανάπτυξη , που αποτελεί και μονόδρομο για την έξοδο της χώρας από την κρίση, η περιφερειακή αρχή κλήθηκε να συντάξει μια πρόταση πάνω στην οποία θα βασισθεί η αναπτυξιακή πολιτική της Περιφέρειάς μας την περίοδο 2014-2020, σύμφωνα πάντα με τις επιταγές της Ε.Ε. και φυσικά τις ανάγκες της περιοχής όπως ο καθένας τις αξιολογεί.

Ο περιφερειακός σύμβουλος της Π.Ε Αιτωλοακαρνανίας και Δικηγόρος Αγρινίου, Νεκτάριος Φαρμάκης, αφού έλαβε το λόγο, επετέθη δριμύτατα στην περιφερειακή αρχή, κατηγορώντας την ότι από την παρουσιαζόμενη πρόταση «διαφαίνεται μια διαβάθμιση προτεραιοτήτων που αντανακλούν την όξυνση των ενδοπεριφερειακών διαφορών παρά την άμβλυνσή τους». Συγκεκριμένα, τοποθετήθηκε λέγοντας ότι «Είναι περισσότερο από προφανές ότι πρώτη προτεραιότητα της Περιφερειακής αρχής είναι η ολοκλήρωση της Ολυμπίας οδού ενώ αυτή της Ιονίας τίθεται σε παράλληλη διεκδίκηση. Πρέπει επιτέλους να καταστεί σαφές ότι για τους πολίτες της Αιτωλοακαρνανίας η ολοκλήρωση της Ιονίας οδού και των κάθετων αυτής αξόνων αποτελεί πρώτη προτεραιότητα και μοναδική δυνατότητα ανάπτυξης για την περιοχή, αφού η προσπελασιμότητα θα οδηγήσει σε ευνοϊκότερες συνθήκες για επενδύσεις, τουρισμό , εμπόριο και εν γένει ανάπτυξη. Αρνούμαστε λοιπόν κατηγορηματικά την θέση της ολοκλήρωσης αυτού του έργου ζωής για τον τόπο μας σε δεύτερη μοίρα. Είναι για εμάς πρώτη προτεραιότητα και θα πρέπει να αναδειχθεί από την περιφερειακή αρχή σε εθνική προτεραιότητα. Η θέση μας αυτή , δεν αντανακλά κανενός είδους τοπικιστική διάθεση ούτε πηγάζει από έλλειψη περιφερειακής συνείδησης, είναι όμως αποτέλεσμα της κραυγής αγωνίας των πολιτών της Αιτωλοακαρνανίας, που νιώθουν πολίτες δεύτερης κατηγορίας. Σεβόμαστε και πιστεύουμε τις δεσμεύσεις της περιφερειακής αρχής περί περιφερειακής συνείδησης στην διεκδίκηση και υλοποίηση στόχων, πρέπει όμως επιτέλους να καταστεί σαφές ότι ο Αιτωλοακαρνάνας πολίτης δεν θα ανεχτεί πλέον λόγια και αέρα κοπανιστό. Είναι πλέον θέμα επιβίωσης ενός ολόκληρου Νομού»

Ο κ. Φαρμάκης επεσήμανε επίσης τα εξής :

1)     «Όπως προκύπτει από τους περιεχόμενους στην πρόταση πίνακες το μεγαλύτερο μερίδιο της εγκεκριμένης δημόσιας χρηματοδότησης των ερευνητικών φορέων (ΟΠΣ εξαγωγή 26/7/2012) το συγκεντρώνει ο θεματικός τομέας των υλικών και μικροηλεκτρονικής (59%). Η δεύτερη σημαντικότερη θεματική περιοχή είναι η «υγεία» με 13%, και ακολουθεί η «γεωργία, αλιεία, κτηνοτροφία, τρόφιμα και βιοτεχνολογία» με 8%. Είναι προφανές ότι θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στο ότι θεματικός τομέας της γεωργίας κλπ απορροφά μόλις το 8% της δημόσιας χρηματοδότησης, την στιγμή που είναι γνωστό ότι η περιφέρειά μας και δη η Π.Ε Αιτωλοακαρνανίας στηρίζεται στον πρωτογενή τομέα και θα ήταν πρώτης τάξεως ευκαιρία , που θα έδινε και υπεραξία στο προϊόντα μας, η στόχευση σε καινοτόμες μεθόδους στον τομέα αυτό και σε ερευνητικό επίπεδο. Είναι προφανές άλλωστε ότι οι υποδομές υπάρχουν, μέσω των ερευνητικών κέντρων της Π.Ε Αχαΐας. Αυτό που μένει είναι η διαμόρφωση στρατηγικών συνέργειας των εν λόγω κέντρων με φορείς του πρωτογενούς τομέα σε Αιτωλοακαρνανία και Ηλεία. Και αυτό δυστυχώς είναι κάτι που δεν διαφαίνεται σαν πρόθεση από την παρουσιαζόμενη πρόταση. Πρωτοβουλίες σαν το καλάθι της Περιφέρειας και την συνέργεια των φορέων της τελευταίας με φορείς του πρωτογενούς τομέα είναι μόνο εξαγγελίες ενώ δεν έχουμε δει ακόμη την πολυπόθητη υπεραξία στα προϊόντα μας, γεγονός που καταδεικνύει την προχειρότητα στο σχεδιασμό και την ατελέσφορη πολιτική υλοποίηση.

 2)     Οι οργανωμένες βιομηχανικές υποδομές και υποδομές στήριξης των νέων επιχειρήσεων , όπως αυτές περιγράφονται στην πρόταση , καταδεικνύουν την ένδεια οράματος για την περιοχή και ταυτόχρονα την ευκαιρία που έχουμε για στροφή στον στρατηγικό μας σχεδιασμό. Δεν είναι δυνατόν να κάνουμε λόγο για βιομηχανικές υποδομές στην ΠΔΕ και να μιλάμε α) για την ΒΙΠΕ Πάτρας, β) για το Βιοτεχνικό Πάρκο Πάτρας και γ) την ΝΑΒΙΠΕ Αστακού. Από τρείς δε αυτές υποδομές , η ΝΑΒΙΠΕ Αστακού είναι σαν να μιλάμε για την Ατλαντίδα, αφού κανείς δεν την έχει δει αλλά όλοι εξαίρουν τον ρόλο της και τις δυνατότητές της.  Επισημαίνεται εδώ ότι σύμφωνα με δημοσιεύματα, την Παρασκευή 15 Μαΐου 2013 στη Βουλή ο  βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, Νάσος Αθανασίου κατά την διάρκεια της συζήτησης για τη διαχείριση των απορριμμάτων αναφέρθηκε στο σχέδιο για τη δημιουργία εργοστασίου παραγωγής ενέργειας στον Βόλο με καύση απορριμμάτων τα οποία θα εισάγονται από την Ιταλία με ρυθμό 720.000 τον τόνο και αποκάλυψε ότι το εργοστάσιο καύσης στον Βόλο θα εισάγει σκουπίδια από τη Νάπολη της Ιταλίας με πλοίο μέσω Αστακού. Εάν αληθεύει κάτι τέτοιο, είναι προφανές ότι η έλλειψη από πλευράς μας οράματος και στρατηγικής πραγματικής ανάπτυξης για τον τόπο οδηγεί με μαθηματική βεβαιότητα στην μετατροπή του Πλατυγυαλιού και της Αιτωλοακαρνανίας εν γένει στην πύλη εισόδου σκουπιδιών από την Ευρώπη. Άραξε για αυτή την προοπτική μιλάτε, όταν κάνετε λόγο για αξιοποίηση του λιμανιού του Αστακού ;

Η συζήτηση για ισόρροπη ανάπτυξη και σύγκλιση των ενδοπεριφερειακών ανισοτήτων «πάει περίπατο» αν αντιληφθεί κανείς ότι ουσιαστικά η μόνη υποδομή βιομηχανικής ανάπτυξης υπάρχει στην Πάτρα, με τις ελλείψεις της φυσικά, ενώ παράλληλα ουδείς λόγος γίνεται για την αναγκαιότητα ύπαρξης τέτοιων υποδομών στο Αγρίνιο, την μεγαλύτερη πόλη της Π.Ε Αιτωλοακαρνανίας, με παράδοση στο εμπόριο και την παραγωγική δραστηριότητα εν γένει. Εάν δε επεκταθούμε στις υποδομές για νέες επιχειρήσεις τότε και πάλι μιλάμε μόνο για το Επιστημονικό Πάρκο Πατρών. Είναι προφανές ότι και στην συγκεκριμένη περίπτωση απουσιάζει το αναπτυξιακό όραμα για την Π.Ε Αιτωλοακαρνανίας, αφήνοντάς την έτσι έρμαιο αυτών που την θέλουν υποβαθμισμένη, πηγή φθηνών αγροτικών προϊόντων και εσχάτως και πηγή  πλούσιων υδάτινων αποθεμάτων (βλ. εκτροπή Αχελώου).

3)     Στον τομέα του τουρισμού, από μια απλή θεώρηση του επισυναπτόμενου πίνακα επισκεπτών-τουριστών ανά Π.Ε είναι παραπάνω από προφανές το περιθώριο βελτίωσης του τουρισμού στην Π.Ε Αιτωλοακαρνανίας, που αποτελεί το 20% μόνο της τουριστικής επισκεψιμότητας της ΠΔΕ. Οι δυνατότητες αύξησης του απόλυτου αριθμού των τουριστών δεν χρειάζεται ανάλυση αν αναλογισθεί κανείς την ακτογραμμή του Νομού, τον απαράμιλλης ομορφιάς ορεινό του όγκο, τον πολιτιστικό και θρησκευτικό του πλούτο. Το γεγονός εξάλλου ότι στην ΠΕ Αιτωλοακαρνανίας υπάρχει το 19% μόνο των υφιστάμενων στην ΠΔΕ τουριστικών κλινών καταδεικνύει αν μη τι άλλο ότι και σε αυτόν τον τομέα η ΠΕ Αιτ/νίας είναι ουραγός σε υποδομή ενώ παράλληλα αναδεικνύει την περιοχή σε ευκαιρία για τέτοιου είδους επενδύσεις αρκεί να βοηθήσει σε αυτό και η περιφερειακή αρχή.

4)     Ως προς την ενότητα της προσβασιμότητας, παρότι επισημαίνεται ότι η ΠΔΕ έχει σημαντικά περιθώρια ανάπτυξης των από αέρος μεταφορών για την εξυπηρέτηση των εγχώριων και αλλοδαπών τουριστών , εντούτοις , στην περιγραφόμενη στρατηγική ανάπτυξης το Αεροδρόμιο του Αράξου αποτελεί από ότι φαίνεται την μοναδική προτεραιότητα της περιφερειακής αρχής, ενώ το αεροδρόμιο του Ακτίου απουσιάζει από κάθε μέτρηση αλλά και σχεδιασμό. Ταυτόχρονα, παρότι επισημαίνεται η ανεπάρκεια της ΠΔΕ σε σιδηροδρομικό δίκτυο , εντούτοις γίνεται λόγος μόνο για την κατασκευή νέας διπλής σιδηροδρομικής γραμμής Κιάτο – Ροδοδάφνη (Τμήμα: Κιάτο – Διακοπτό, Τμήμα: Διακοπτό – Ροδοδάφνη ).

 Στο σημείο αυτό θα πρέπει να τονισθεί ότι στις 28 Μαρτίου 2011, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υιοθέτησε αναλυτική στρατηγική (‘‘Οι μεταφορές το 2050‘‘) για ένα ανταγωνιστικό σύστημα μεταφορών, με το οποίο θα αυξηθεί η κινητικότητα, θα αρθούν τα κύρια εμπόδια σε καίριες περιοχές και θα τροφοδοτηθεί η ανάπτυξη και η απασχόληση. Με τη στρατηγική αυτή αναμένεται να μειωθεί δραστικά η εξάρτηση της Ευρώπης από τις εισαγωγές πετρελαίου και να περικοπούν κατά 60%, έως το 2050, οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα από τις μεταφορές.

 Ενδεικτικά λοιπόν προβλέπεται ότι οι μετακινήσεις στην Ευρώπη υποχρεωτικά και με οικονομικό κόστος αυτών που δεν ακολουθούν (πρόστιμα της λογικής ο ρυπαίνων πληρώνει), οι μεταφορές εμπορευμάτων και ανθρώπων θα γίνονται μέσω σιδηροδρόμων και ακτοπλοϊκώς.

 Προκύπτει λοιπόν ξεκάθαρα ότι το μέλλον των μεταφορών στην Ευρώπη «κινείται σε ράγες». Αν θέλουμε, για πρώτη ίσως φορά στην πολιτική μας ιστορία να είμαστε μπροστά στις εξελίξεις και να μην «χάσουμε το τραίνο» θα πρέπει κινηθούμε και να πιέσουμε στην κατεύθυνση μίας στρατηγικής για την ΠΔΕ προσανατολισμένη στο μέλλον των μεταφορών. Η θέση της περιφέρειάς μας, την καθιστά κόμβο επικοινωνίας στις μεταφορές με την Δυτική Ευρώπη και όχι μόνο. Αν λοιπόν κατανοήσουμε από νωρίς ότι οι μεταφορές ως τομέας θα μπορούσε να αποτελέσει πεδίο ανάπτυξης για την ΠΔΕ τότε θα δούμε ότι τα οφέλη θα είναι πολλαπλά. Πού βρίσκεται όμως η Αιτωλοακαρνανία στην συζήτηση αυτή. Πουθενά !

Στο σημείο αυτό ο κ. Φαρμάκης επεσήμανε ότι με δελτίο τύπου της Περιφέρειας (6-9-2011) το Γραφείο του Περιφερειάρχη ενημέρωσε τα ΜΜΕ για τα αποτελέσματα της συνάντησης του κ. Κατσιφάρα με τους προέδρους της ΕΡΓΟΣΕ και της ΤΡΑΙΝΟΣΕ Γιάννη Πετρόπουλο και Θανάση Ζηλιασκόπουλο. Συμπερασματικά δε ειπώθηκε ότι «από μια απλή ανάγνωση του δελτίου τύπου αλλά και από την σύνθεση των παρευρισκομένων προκύπτει αβίαστα το θλιβερό συμπέρασμα ότι από τον θεμελιώδους αξίας αυτό σχεδιασμό λείπει η Αιτωλοακαρνανία, γεγονός που αν μη τι άλλο προκαλεί οργή και θλίψη  όχι μόνο στους κατοίκους του Νομού αλλά σε κάθε πολίτη της ΠΔΕ από την στιγμή που ο εν λόγω στρατηγικός σχεδιασμός θα είναι λειψός εάν δεν  προσβλέπει στην δημιουργία του Δυτικού Σιδηροδρομικού Άξονα , όπως περιγράφηκε ανωτέρω. Αντιθέτως, δεν γίνεται αντικείμενο συζήτησης κανένα από τα σιδηροδρομικά ζητήματα που απασχολούν τη συγκεκριμένη περιοχή της περιφέρειας. Δεν γίνεται πουθενά λόγος για : α) Την νέο-ανακαινισμένη σιδηροδρομική γραμμή Αγρινίου – Μεσολογγίου – Κρυονερίου (προαστιακός Αιτωλοακαρνανίας) που ολοκληρώθηκε το 2005 με κόστος 13 εκατομμύρια ευρώ και δεν λειτούργησε ποτέ, β) Τον υπό μελέτη διευρωπαϊκό σιδηροδρομικό άξονας 29 (Δυτικό σιδηροδρομικό άξονα) που ως προέκταση ευρωπαϊκών δικτύων θα ενώνει τα Ιωάννινα με το Αντίρριο και το Πλατυγιάλι, γ) Την σκανδαλώδη παράβλεψη του μεγαλύτερου αστικού κέντρου μεταξύ Πάτρας και Ιωαννίνων, του Αγρινίου, από τις αρχικές μελέτες του άξονα. Η έναρξη ή όχι των τελικών μελετών του, που έπρεπε να έχει γίνει εδώ και δύο χρόνια , όπως ορίζει η Ε.Ε. Σε όλα αυτά έρχεται να προστεθεί και σχετικό δημοσίευμα του ηλεκτρονικού τύπου (www.newsit.gr) σύμφωνα με το οποίο παρατηρείται κινητικότητα γερμανών επιχειρηματιών που ενδιαφέρονται για δραστηριοποίηση του σιδηρόδρομου στους Δήμους της Πελοποννήσου, έχουν δε αρχίσει επαφές με Δημάρχους (!!!). Στο εν λόγω άρθρο αναφέρεται ότι υπάρχει και επίσημη πρόταση προς το Υπουργείο Μεταφορών. Και από την είδηση αυτή , η Αιτωλοακαρνανία είναι απούσα».

Στη συνέχεια, ο κ. Φαρμάκης αναφέρθηκε στο ζήτημα των Ρομά, επισημαίνοντας ότι «η παρουσιαζόμενη πρόταση , μένει σε μια απλή αναφορά της κατάστασης, επισημαίνοντας απλά ποσοτικά χαρακτηριστικά, χωρίς ωστόσο να συνδέει το πρόβλημα της αποτυχίας ενσωμάτωσής τους με την όλο και αυξανόμενη εγκληματική δραστηριότητα και με τα εξ αυτής απορρέοντα φαινόμενα ρατσιστικών συμπεριφορών. Όταν δε η χρήση των «πιλοτικών» όπως αναφέρονται προγραμμάτων περιορίζεται σε χωρίς στόχευση εισροή κονδυλίων, τότε το μόνο που επιτυγχάνεται είναι το πρόβλημα να μεγαλώνει και να υποβαθμίζονται, πολλές φορές σκοπίμως ολόκληρες περιοχές αστικών κέντρων, με άλλους φυσικά σκοπούς, αφού μετατρέπονται σε γκέτο παρανομίας και εγκληματικότητας».

 Τέλος, στην τοποθέτησή του επί του παρουσιαζόμενου σχεδίου της Περιφέρειας, ο Αιτωλοακαρνάνας περιφερειακός σύμβουλος κατέληξε ως εξής : «Είναι προφανές ότι με όλες τις παραπάνω ελλείψεις και με την απουσία στρατηγικής στα όσα επισημάνθηκαν , το συμπέρασμα της παρουσιαζόμενης πρότασης αποτυπώνει μια περιφερειακή στρατηγική που αφενός μεν δεν βοηθά στην άμβλυνση των ενδοπεριφερειακών ανισοτήτων , αφετέρου δε οδηγεί σε μη βιώσιμη ανάπτυξη το σύνολο της περιοχής. Χωρίς να έχουμε την διάθεση να μειώσουμε την τεχνική αρτιότητα του παρουσιαζόμενου πλάνου ούτε την καλή προαίρεση των συντακτών της , οφείλουμε να επισημάνουμε ότι θα έπρεπε ίσως μέχρι σήμερα να έχουμε αντιληφθεί ότι τα καλύτερα αποτελέσματα για όλους έρχονται μέσα από την ισόρροπη ανάπτυξη των ΠΕ και όχι από τον υδροκεφαλισμό της Περιφέρειάς μας. Το παράδειγμα της εθνικής στρατηγικής των τελευταίων 50 ετών θα έπρεπε να είναι προς αποφυγή και όχι προς μίμηση. Δεν είναι θέμα τοπικιστικών αντιλήψεων και μικροπολιτικής, είναι θέμα σύγχρονης αντίληψης περί περιφερειακής ανάπτυξης, διότι κατά το κοινώς λεγόμενο «όταν καίγεται το σπίτι του διπλανού σου, σύντομα η φωτιά θα έρθει και στο δικό σου σπίτι». Είναι κατόπιν τούτου προφανές ότι είναι ανάγκη να διορθωθούν όλες οι παραπάνω ,θέλουμε να πιστεύουμε ακούσιες ελλείψεις, και να επαναπροσδιορισθεί η στρατηγική της ΠΔΕ σε μια κατ’ ουσίαν και όχι κατ’ ευφημισμό περιφερειακή ισόρροπη ανάπτυξη  , αναδεικνύοντας τα προτερήματα της κάθε ΠΕ και εξαλείφοντας βήμα – βήμα τις ενδοπεριφερειακές ανισότητες».