Όλα τα Σπορ

Προπονητής ….Ψυχολόγος

spo-diamantakos-synxi1Συνηθίζουμε να λέμε πως ο ρόλος του προπονητή είναι πολυδιάστατος σε μια ομάδα. Κόουτς, Μάνατζερ, Παιδαγωγός αλλά και… ψυχολόγος. Ο Γιάννης Διαμαντάκος προπονητής από το 2010 του Α.Ο. Αγρινίου συνδυάζει την προπονητική με την ψυχολογία επιστημονικά, και όχι εμπειρικά ή αναγκαία, όπως κάνουν συνήθως οι προπονητές! Σπούδασε ταυτόχρονα και την προπονητική και την ψυχολογία και την εφάρμοσε πιστά δουλεύοντας για πάνω από μια δεκαετία στη Ρουμανία και τα τελευταία χρόνια έχει έρθει πίσω στην πατρίδα αι εργάζεται στον Α.Ο. Αγρινίου.

Γιατί η ενασχόληση και οι σπουδές στο αντικείμενο της ψυχολογίας;


Την τελευταία 20ετία όλοι όσοι ασχολούμαστε με τον αθλητισμό από οποιοδήποτε πόστο, βιώσαμε τη <μετάλλαξη> των παικτών σε αθλητές και όχι μόνο στο μπάσκετ αλλά και στα περισσότερα αθλήματα. Η επιστήμη της προπονητικής επικεντρώθηκε στο σώμα των αθλητών σε ειδικές μεθόδους μέσω των οποίων έψαξε και τελικά βρήκε την βελτίωση ή αν θέλετε τη μεγιστοποίηση της αγωνιστικής απόδοσης. Ξεκινώντας τις διδακτορικές μου σπουδές θέλησα να διερευνήσω άλλους παράγοντες της προπονητικής διαδικασίας που να είναι τουλάχιστον εξίσου χρήσιμοι ως προς την μεγιστοποίηση της αγωνιστικής απόδοσης όχι μόνο των παικτών αλλά και της ομάδας. Αν δεχτούμε πως η προπονητική εμπεριέχει τρεις βασικούς άξονες (φυσική κατάσταση, τεχνική-τακτική, ψυχολογική προετοιμασία), είναι πασιφανές πως ο παράγοντας της ψυχολογίας ακόμα υστερεί.

spo-diamantakos29-11-2013Πόσο απαραίτητη όμως είναι πραγματικά η χρήση της ψυχολογικής προετοιμασίας;

Ότι και να πράττουμε, έχει ψυχολογικό υπόβαθρο. Τα βιώματα του παρελθόντος οι πτυχές της προσωπικότητας του καθενός, το άγχος, ο τρόπος που προσεγγίζουμε την όποια κατάσταση, ο τρόπος που αντιλαμβανόμαστε την παρουσία μας σε ένα σύνολο, η αλληλεπίδραση του περιβάλλοντος, όλα εμπεριέχουν στοιχεία ψυχολογίας και επηρεάζουν έμμεσα η άμεσα την όποια δραστηριότητα μας , άρα και αυτή των αθλητών. Άλλωστε, η σχέση αθλητή και αγωνιστικής δραστηριότητας κυρίως σε συνθήκες αγώνα δεν είναι μηχανική αλλά και ψυχολογική.

Πόσο μπορεί να επηρεαστεί η ψυχολογία ενός αθλητή και να παίξει καθοριστικό παράγοντα με απώτερο σκοπό την επίτευξη του στόχου, που στην προκειμένη περίπτωση δεν είναι άλλος από την τελική επικράτηση, τη νίκη;

Οι πάντες παραδέχονται τη σημασία του ψυχολογικού παράγοντα ως προς την επίτευξη των στόχων, οι πάντες τον μνημονεύουν. Η χρήση του ψυχολογικού παράγοντα στην προπονητική μπορεί να έχει τα πλέον θεαματικά αποτελέσματα σε επίπεδο βελτίωσης αθλητών και ομάδας, αρκεί να λάβει χώρα με ενδεδειγμένο, επιστημονικό τρόπο και πρωτίστως με απόλυτο σεβασμό στην προσωπικότητα του καθενός. Ο κάθε προπονητής είναι εν δυνάμει ψυχολόγος σε βιωματικό τουλάχιστον επίπεδο. Ωστόσο αρκετοί όταν σκέφτονται το ψυχολογικό κομμάτι, εστιάζουν σε θέματα παρακίνησης, ανύψωσης του ηθικού. Τα παραπάνω είναι πολύ σημαντικά, δεν είναι όμως μόνο αυτά ψυχολογία του αθλητή και της ομάδας κατ΄ επέκταση και σε καμία περίπτωση δεν είναι αρκετά. Πιστέψτε με, μπορεί να υπάρξουν θεαματικά αποτελέσματα σε έναν τομέα που σε πολλούς σίγουρα αποτελεί μεγάλο ερωτηματικό.

spo-diamantakos-13-12-13Με ποιόν τρόπο επιτυγχάνεται η προσέγγιση από τον προπονητή στον παίκτη για να υπάρξει το επιθυμητό αποτέλεσμα;

Πως μπορούμε να συνεργαστούμε με έναν αθλητή και να του ζητήσουμε υψηλές αγωνιστικές επιδόσεις, εάν δεν έχει προηγηθεί αξιολόγηση της προσωπικότητας του, εάν δεν γνωρίζουμε με ποιόν πραγματικά έχουμε να κάνουμε; Η επιστήμη της ψυχολογίας διαθέτει πλέον πλείστες έγκυρες μεθόδους και ψυχομετρικά εργαλεία που η χρησιμοποίηση τους μπορεί να μας δώσει την δυνατότητα να σκιαγραφήσουμε το ψυχολογικό προφίλ του κάθε αθλητή. Με το ίδιο σκεπτικό που ο υπεύθυνος της φυσικής κατάστασης συλλέγει δεδομένα, κάνει εργομετρικά τεστ, κατ΄ ανάλογο τρόπο το άτομο που επιμελείται του ψυχολογικού παράγοντα θα αναλύσει τα δεδομένα που θα προκύψουν από τις μετρήσεις. Σας διαβεβαιώνω ότι αρκετοί προπονητές διαβάζοντας ένα ανάλογο προφίλ αθλητή τους θα εκπλαγούν.

Επί του πρακτέου τι μπορεί να προσφέρει η ψυχολογία στο μπάσκετ;

Στο μπάσκετ την ποσοτική έκφραση της αγωνιστικής συμπεριφοράς παικτών και ομάδας αποτελούν οι διάφοροι συντελεστές που προκύπτουν από τα συστήματα αξιολόγησης. (Για παράδειγμα το σύστημα TENDEX). Στην διαδικασία ανάλυσης της αγωνιστικής απόδοσης τα κυριότερα ερωτήματα είναι τα εξής: Τι συμβαίνει; Πως συμβαίνει; Και γιατί συμβαίνει.

Ο παράγοντας ψυχολογία θα μας δώσει απάντηση με υψηλό βαθμό εγκυρότητας στο γιατί συμβαίνει. Γιατί μια ομάδα ενώ φαντάζει ως απόλυτο φαβορί κατά την διάρκεια της σεζόν, δεν πετυχαίνει τελικά τον στόχο της. Τα πρόσφατα παραδείγματα των Ρεαλ Μαδρίτης και ΤΣΣΚΑ Μόσχας στην Euroleague είναι τα πλέον χαρακτηριστικά. Γιατί ένας παίκτης στα πολύ κρίσιμα παιχνίδια δεν έχει πάντα την ίδια καλή απόδοση ή έχει πολύ κακή απόδοση, η γιατί με συγκεκριμένους αντιπάλους σχεδόν πάντα δυσκολεύεται; Πολλά τα παραδείγματα παικτών που εμπίπτουν στην παραπάνω κατηγορία, αν φέρουμε στη μνήμη μας τα πρόσφατα παιχνίδια των αιωνίων στα playoffs του ελληνικού πρωταθλήματος. Αφότου η ανάλυση θα μας παράσχει χρήσιμες εξηγήσεις στα παραπάνω <γιατί> (και όχι αυθαίρετες, γενικές και αορίστου τύπου απαντήσεις όπως κακή ψυχολογία, άγχος, κόμπλεξ), θα μπορέσουμε να περάσουμε στο στάδιο της παρέμβασης με στόχο την εκμηδένιση των ανασταλτικών παραγόντων και τη βελτιστοποίηση των θετικών.

Πως μπορεί να γίνει αυτό, με ποιόν τρόπο;

Η παρέμβαση είναι πάντα πολυμορφική και σε πολλά επίπεδα. Μπορεί να περιέχει ειδικές τεχνικές χαλάρωσης για καταστάσεις υψηλού στρες, νοερή εξάσκηση ειδικές μεθόδους και τεχνικές αύξησης της προσοχής, της αυτοσυγκέντρωσης στις ελεύθερες βολές για παράδειγμα, ή σε ειδικές τακτικές που πρόκειται να χρησιμοποιήσει η ομάδα πριν από ένα καθοριστικό αγώνα όπως για παράδειγμα ο coach Pat Riley στο βιβλίο < Ο νικητής μέσα σου> περιγράφει το πλάνο <μέγιστης προσπάθειας> που χρησιμοποίησε στους L.A. Lakers τη δεκαετία του ’80, με τα γνωστά σε όλους μας αποτελέσματα. Μπορεί επίσης να υπάρξει παρέμβαση στα επίπεδα συνοχής και συνέργειας της ομάδας. Δεν είναι μόνο απαραίτητο να υπάρχουν καλές διαπροσωπικές σχέσεις μεταξύ των παικτών, μεγαλύτερη σημασία έχει το επίπεδο και η ποιότητα της συνεργασίας τους. Το timing, το spacing, όροι που πολύ συχνά μνημονεύουμε οι προπονητές, έχουν να κάνουν με την ποιότητα και το επίπεδο συνέργειας. Η ψυχολογική παρέμβαση μπορεί να συνεισφέρει τα μέγιστα στην βελτίωση των παραπάνω. Οι σύλλογοι πλέον αλλά ακόμα και οι ομοσπονδίες δεν είναι απλώς ομάδες, έχουν μετατραπεί σε οργανισμούς, το επίπεδο και τα μεγέθη στα οποία κινούνται επιτάσσουν την αναγκαία και επιστημονική προσέγγιση του ζητήματος της αγωνιστικής απόδοσης. Το Ελληνικό μπάσκετ και οι Έλληνες προπονητές και είναι κοινή παραδοχή αυτό έχουν φτάσει πολύ υψηλό επίπεδο, πρωτίστως γιατί διακατέχεται η σκέψη τους από έντονο προβληματισμό και αναζήτηση, έχοντας πάντα ως γνώμονα πως εχθρός του καλού είναι το καλύτερο.

Ο Παράγοντας της ψυχολογίας θα μας δώσει συγκριτικά πλεονεκτήματα τόσο στις παραπάνω αναζητήσεις, όσο και στην επίτευξη ακόμα καλύτερων αποτελεσμάτων σε επίπεδο συλλόγων αλλά και εθνικών ομάδων. Με το ρυθμό που εξελίσσεται το μπάσκετ, εάν μέχρι πρότινος η στροφή προς τον παράγοντα <ψυχολογία> για τους προπονητές ήταν θέμα χρόνου, πολύ σύντομα θα είναι επιτακτική ανάγκη. Για αυτό όλοι όσοι ασχολούμαστε επαγγελματικά με το άθλημα θα πρέπει να διευρύνουμε τους ορίζοντες μας, ανακαλύπτοντας και ακολουθώντας καινούργιες διαδρομές αλλά και να προσπαθήσουμε να τις εναρμονίσουμε κατά τέτοιον τρόπο που να μας αποφέρουν τα επιθυμητά αποτελέσματα.

Βιογραφικό του Γιάννη Διαμαντάκου

Απόφοιτος του τμήματος Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού με ειδικότητα στην καλαθοσφαίριση, το 2000 εκπόνησε διδακτορική διατριβή στο τμήμα ψυχολογίας του Πανεπιστημίου ‘’Babes- Bolyai’’ η υποστήριξη της οποίας έλαβε χώρα το 2004 και έφερε τον τίτλο <Ειδικές ψυχολογικές πτυχές της προπόνησης των καλαθοσφαιριστών>.

Ξεκίνησε την προπονητική του καριέρα το 1997 και έως το 2004 εργάστηκε στα τμήματα υποδομής της Universitatea cluj-Napoca. Από το 2004 συνεργάστηκε με την Ρουμανική ομοσπονδία σε θέματα οργάνωσης, επιλογής και στελέχωσης των μικρών Εθνικών ομάδων. Το 2006 ανέλαβε την Εθνική Νέων Γυναικών της Ρουμανίας οδηγώντας τη σε δυο Πανευρωπαϊκά πρωταθλήματα (2007 Λιθουανία και 2008 Πολωνία),

Παράλληλα σε αυτό το χρονικό διάστημα σαν assistant coach της γυναικείας ομάδας  Universitatea cluj-Napoca, επιμελήθηκε της ψυχολογικής προετοιμασίας των αθλητριών.

Το 2008 ανέλαβε το κομμάτι της ψυχολογικής προετοιμασίας της Γυναικείας ομάδας ICIM Arad, για να αναλάβει καθήκοντα πρώτου προπονητή μερικούς μήνες αργότερα.

Τη σεζόν 2009-2010 οδήγησε την ICIM Arad στο top16 του FIBA EuropeCup και στην 2η θέση του Ρουμανικού πρωταθλήματος. Τον Ιούνιο του 2010 υπέγραψε ως πρώτος προπονητής στην Εθνική Γυναικών της Συρίας. Από το 2010 και σήμερα είναι στην τεχνική ηγεσία της ομάδας του Α.Ο. Αγρινίου με την οποία την πρώτη χρονιά κατέκτησε το πρωτάθλημα της Α ΕΣΚΑΒΔΕ και παράλληλα την άνοδο στην Γ Εθνική αήττητος (24-0).

*Η συνέντευξη δόθηκε για το περιοδικό στον δημοσιογράφο Γιώργο Μαρκόπουλο.

 

Μιχάλης Σταμουλάκης 

basket247.gr

Advertisements

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ VIDEO
aluxal web banner new logo Τοπική Διαφήμιση
tsiknas600x338 Τοπική Διαφήμιση

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Διαβάστε Επίσης

Back to top button