Συμφωνία των Πρεσπών και πατριδοκαπηλία

H επανεμφάνιση του «Μακεδονικού» ως υπαρξιακό πρόβλημα των χωρών της χερσονήσου του Αίμου ήταν παραπάνω από αναμενόμενη σε μια περίοδο ,που οι γεωπολιτικοί ανταγωνισμοί στην ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων είναι έντονοι και αναζωπυρώνονται ταυτοτικά ζητήματα ,τα οποία ποτέ δεν είχαν λυθεί.

Γράφει ο Γιώργος Καραθάνος

Φιλόλογος

Ταυτόχρονα, η ακροδεξιά λαϊκίστικη στροφή, που παρατηρείται διεθνώς και καθορίζει την ατζέντα πολλών πολιτικών χώρων, έχει κυριεύσει σε σημαντικό βαθμό και τις κοινωνίες των ανθρώπων. Αυτά τα δύο άλλωστε είναι αλληλένδετα.

Η μόνη απάντηση ,που επιχειρείται από την πλευρά αυτή είναι η συντήρηση και η αντίδραση. Το μίσος και η ένταση. Το διαπιστώνουμε παντού. Από την Τουρκία έως την Αμερική το σύνθημα είναι ένα: Πίσω ολοταχώς.

Στην ελληνική κοινωνία κυριαρχούν ακόμη αντιλήψεις και στερεότυπα ,που σχετίζονται με την ιστορική γέννηση του νέου ελληνικού κράτους. Αντιλήψεις αυτό-υποτιμητικές και φοβικές για τον ελληνισμό ,που φυσικά καμία σχέση δεν έχουν με το πνεύμα και τη στάση των αρχαίων προγόνων μας.

Έτσι, ο «μίζερος» πατριωτισμός, η πατριδοκαπηλία και η συναισθηματική λογική καθορίζουν , εν πολλοίς, την «κοινή γνώμη». Έτσι είναι αν έτσι μας φαίνεται.

«Μας πήραν τη Μακεδονία» , «μας πρόδωσαν οι πολιτικοί» ,φράσεις χωρίς λογικό ειρμό, έντονα συναισθηματικά φορτισμένες, που απηχούν την υποτιθέμενη θυματοποίηση των Ελλήνων ,αλλά και τη συνήθεια να πολωνόμαστε χωρίς να εξετάζουμε τα γεγονότα. Ποιος και γιατί πήρε τη Μακεδονία, από πού και πού την έδωσε;

Η καχυποψία, η διάχυτη έλλειψη εμπιστοσύνης και προσανατολισμού ,καθοδηγούν τη δημόσια σφαίρα. Παντού εχθροί, συνομωσιολογίες, συμφέροντα, «αμερικάνοι» ,άνθρωποι που θέλουν να μας κάνουν ζημιά ,να μας πάρουν το όνομα, να μας πουλήσουν .

Μη ξεχνάμε ,πως ακριβώς τα παραπάνω είναι το πολιτικό μανιφέστο του Ντόναλντ Τραμπ.

Η κατάσταση που επικρατεί διεθνώς, όμως ,δεν μπορεί να συγκαλύπτει και δεν πρέπει να δίνει άλλοθι στην εμπέδωση αυτής της πορείας. Δεν μπορούμε να δεχόμαστε την εξέλιξη των πραγμάτων ως νομοτελειακή. Να ασπαστούμε το λαϊκισμό ,το μίσος και την καταστροφή ,ως τις μόνες ρεαλιστικές πολιτικές.

Ο Ελληνικός πολιτισμός ,ένας από τους αρχαιότερους πολιτισμούς του κόσμου, δημιούργησε τις ενδοξότερες στιγμές του βασιζόμενος στη συνεργασία και στο συγκερασμό στοιχείων από όλη την περιοχής της Μεσογείου και των Βαλκανίων.

Ανακάλυψε τη δημοκρατία και επιδίωξε την ειρηνική συνύπαρξη των ανθρώπων. Μπόλιασε την αρχαία κληρονομιά με το χριστιανικό διαφωτισμό και το Βυζαντινό μυστικισμό. Ηγεμόνευσε βασιζόμενος στην ήπια ισχύ του πολιτισμού και όχι διά της βίας.

Αυτά είναι τα ταυτοτικά μας στοιχεία.

Δεν θα πρέπει να θεωρούμε πως είμαστε ούτε ο «περιούσιος λαός» ,αλλά ούτε η θλιβερή ,φοβική «ψωροκώσταινα» των Βαλκανίων.

Ο σύγχρονος πατριωτισμός πρέπει να μπολιάζεται με τα ταυτοτικά μας στοιχεία, αλλιώς μετατρέπεται σε ψηφοθηρική πατριδοκαπηλία και εθνικισμό. Η Ελλάδα κυρίαρχη χώρα εντός των συμμαχιών της ισότιμα ,αλλά με το δικό της ξεχωριστό ύφος ,ταυτότητα και πνεύμα.

Υπό αυτό το πρίσμα η συμφωνία των Πρεσπών είναι ένα κομβικό σημείο ,που απαντά με θετικό, εποικοδομητικό τρόπο ,σε όλα τα διεθνή προβλήματα. Δεν είναι απλά μια προοδευτική συμφωνία, είναι μια «επαναστατική» συμφωνία στις δοσμένες συνθήκες κυριαρχίας του εθνικισμού, του ρατσισμού και του σωβινισμού σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης. Μια συμφωνία φιλίας και συνεργασίας, ανάχωμα στις προσπάθειες αποσταθεροποίησης ,διαμελισμού και διαίρεσης. Με μια φράση: Ανάχωμα στην κυρίαρχη αντιδραστική λογική και θετικό παγκόσμιο παράδειγμα.

Ο ξένος παράγοντας σίγουρα θα επιχειρήσει ,να τη διαχειριστεί στα πλαίσια των παγκόσμιων ανταγωνισμών. Αυτό δεν είναι απαραίτητα αρνητικό ή θετικό.

Το αν η συμφωνία θα λειτουργήσει σαν παράθυρο ελπίδας για τα Βαλκάνια και την Ευρώπη επαφίεται στους λαούς και τις κυβερνήσεις των δύο εμπλεκόμενων Μερών. Υπό αυτές τις συνθήκες αποκτά κλιμακούμενη σημασία η επιχειρούμενη ανασύσταση του πολιτικού προοδευτικού χώρου στην Ελλάδα ,αλλά και σε όλη την Ευρώπη.