Ονομασία Κραβάρων: Ιστορία, μύθοι και πραγματικότητα
Η περιοχή στα χρόνια του Βυζαντίου ανήκε σε μια ελιτίστικη χριστιανική οικογένεια του Kravar. Τα Κράβαρα κατακτήθηκαν από τους Οθωμανούς σχεδόν την ίδια εποχή που κατακτήθηκαν ολοκληρωτικά και η Θεσσαλία (1423) από τον Γαζή Τουραχάν Μπέη (GaziTurahanBeg).
Τα φορολογικά έσοδα από την περιοχή των Κραβάρων προοριζόταν για την μισθοδοσία των τεσσάρων απογόνων του KravarIli, του Καρόλου, του Καρατζά, του Μουσά και του Μικροπέτρα. Ο Κάρολος και ο Μικροπέτρας παρέμειναν χριστιανοί εν αντιθέσει με τον Μουσά και τον Καρατζά που ασπάστηκαν το Ισλάμ. Ο Κάρολος ήταν εγγονός του Κράβαρη. Ο Κράβαρης είχε έναν γιό τον Μουρίκη του οποίου γιός ήταν ο Κάρολος. Άγνωστη παραμένει η ακριβής συγγενική σχέση των υπολοίπων με τον Κράβαρη.
Υπάρχουν πολλές ερμηνείες σχετικά με το από πού πήρε το όνομα η περιοχή.
Επικρατέστερη άποψη είναι αυτή της καθηγήτριας κ. Melek Delilbasi, προϊσταμένη του Τμήματος Βυζαντινής Ιστορίας του Πανεπιστημίου της Άγκυρας και της Εθνικής Επιτροπής Βυζαντινών Σπουδών της Άγκυρας. Βασιζόμενη σε γραπτά στοιχεία τουρκικών πηγών το όνομα ΚΡΑΒΑΡΑ δόθηκε από τους τιμαριούχους που ανήκαν στην χριστιανική οικογένεια KRAVAR και στους απογόνους της, όπως αποδεικνύεται από τα επίσημα Φορολογικά Κατάστιχα των Τρικάλων του 1454-1455. Την άποψη, αυτή μεταξύ των άλλων, ανακοίνωσε στο συνέδριο που διοργάνωσε το Πανεπιστήμιο Κρήτης στο Ρέθυμνο τον Ιανουάριο του 2003, ( Οι ανακοινώσεις του Συμποσίου περιλαμβάνονται στην έκδοση «Provincial Elites in the Ottoman Empire» του Ινστιτούτου Μεσογειακών Σπουδών (εκδότης Α. Αναστασόπουλος), Ρέθυμνο 2005. Στη μελέτη της κ. Delilbasi, (σελ. 87-114), με τίτλο «Christian Sipahis in the Tirhala Taxation Register (Fifteenth and Sixteenth Centuries»), (Χριστιανοί Τιμαριούχοι στα Φορολογικά Κατάστιχα των Τρικάλων, 15ος και 16ος αιώνας), εξετάζονται τρεις γενιές των οικογενειών KRAVAR και ΜΙΚRΑ (σε περιοχές βορειοδυτικά των Κραβάρων), που αντιστοιχούν σε περίοδο περίπου 100 ετών).
Στο Κατάστιχο του 1454-55 αναφέρονται τέσσερις απόγονοι των KRAVAR. Στις οικογένειες KRAVAR ανήκαν 50 χωριά το 1454-55 (Defteri MM 10)
Τιμαριώτες απόγονοι του Κράβαρη
Τιμαριώτης | χωριά | Εστίες | Άγαμοι | Χήρες |
Karlos | 14 | 191 | 27 | 11 |
Karaca | 13 | 90 | 14 | 4 |
Musa | 16 | 149 | 33 | 15 |
Mikropetra | 9 | 70 | 16 | 1 |
Σύνολο | 50 | 500 | 90 | 31 |
Το τιμάριο του Καρόλου (γιός του Μουρίκη και εγγονός του Κράβαρη) περιλάμβανε τα παρακάτω 14 χωριά:
Το τιμάριο του Καρατζά περιλάμβανε τα παρακάτω 13 χωριά:
Αξίζει να αναφέρουμε, ακόμα, την ύπαρξη ενός χάρτη Άγγλου αυτοκρατορικού γεωγράφου (1827), που αναφέρει ότι η εν λόγω περιοχή ονομαζόταν «Kravari», από το όνομα εξέχοντα φεουδαλικού ηγέτη της βυζαντινής περιόδου (324-1453), οι οικογένειες του οποίου ήταν ιδιοκτήτες της περιοχής.
Άλλες απόψεις σχετικά με την προέλευση της ονομασίας είναι:
-Του καθηγητή Πέτρου Φουρίκη, που ασχολήθηκε με τη γλώσσα των αλβανοφώνων της Αττικής, υποστηρίζει πως η λέξη «Κράβαρα» προέρχεται από την λατινοαλβανική λέξη «Cravel», που σημαίνει φαράγγι, μέρος με πέτρες, βράχος.
-Ο δε Γ. Κωτσόπουλος, υποστηρίζει ότι η λέξη «Κράβαρα» είναι σλαβική και σημαίνει γελαδότοπος, βοϊδολίβαδο και η λέξη κραβαρίτης σημαίνει βουκόλος, γελαδάρης.
-Τέλος έχουμε την λαϊκή παράδοση που αναφέρει ότι οι κάτοικοι των Κραβάρων κατά την τουρκοκρατία όταν είχαν συμπλοκή με τον εχθρό φώναζαν «στη κάρα βαρείτε» (κάρα=κεφάλι, δηλαδή κατακέφαλα), ώστε το χτύπημα να είναι καίριο. Άποψη βέβαια που δεν μπορεί να ευσταθεί πλέον δεδομένου ότι η ονομασία Κράβαρα προϋπήρχε της ελεύσεως των Οθωμανών και δεν υπάρχει άλλη προηγούμενη ονομασία.
Βάσει των παραπάνω, η άποψη της καθηγήτριας κ. Melek Delilbasi είναι η ορθότερη έναντι των άλλων απόψεων ότι το όνομα ΚΡΑΒΑΡΑ δόθηκε σε αυτή την περιοχή, από τους τιμαριούχους, που ανήκαν στην ελίτ (εκλεκτή) χριστιανική οικογένεια KRAVAR και στους απογόνους της, καθότι, η άποψή της, είναι εμπεριστατωμένη και στηρίζεται σε αδιαμφισβήτητα τεκμηριωμένα ιστορικά γεγονότα.
Βιβλιογραφία:
E-mail: adamochrist@yahoo.gr