Οι νερόμυλοι της Ερημίτσας και ο μπαρουτόμυλος του Ζελίχοβου (φωτο-video)

Του Γιάννη Γιαννακόπουλου

Οπως είναι γνωστό στο ρου της Ερημίτσας υπήρχαν νερόμυλοι που λειτουργούσαν σχετικά μέχρι πριν μερικές δεκαετίες. Τους έτυχα όλους να λειτουργούν και αποτελούν έντονες παιδικές μου αναμνήσεις.

Οι μύλοι αυτοί κατά σειρά ήταν: 1.-ο ταμπακόμυλος, κοντά στο Σχοίνο και τον Αγιο Νικόλαο, 2.- του Νάστα, στην περιοχή Νασταίικα, 3. του Κίτσου, 4. του Χονδρού (οι δύο τελευταίοι στην περιοχή οικισμού Τροχός Αγρινίου). Οι παραπάνω νερόμυλοι ήταν κτισμένοι κοντά στη κοίτη της Ερημίτσας.

Υπήρχαν και άλλοι δύο νερόμυλοι μακριά από την κοίτη της Ερημίτσας που το νερό σε αυτούς έφθανε με υδραύλακες. Ο ένας ήταν του Ζυγούρη στο Παναιτώλιο και ο άλλος στο Αγρίνιο, στη σημερινή πλατεία μητροπολίτη Χριστοφόρου.

Δηλαδή υπήρχαν συνολικά 6 νερόμυλοι που λειτουργούσαν τον κυρίως μύλο για άλεσμα και νεροτριβή για το πλύσιμο των ρούχων που δεν μπορούσαν να πλυθούν στη σκάφη (κουβέρτες, μαντανίες κλπ).
Ολοι αυτοί οι νερόμυλοι σήμερα είναι ερειπωμένοι και σύντομα θα καταρρεύσουν πλήρως, απλά θα υπάρχουν σαν τοπωνύμια.

Υπήρχε όμως και ένας άλλος νερόμυλος, επί της Ερημίτσας, στο Ζελίχοβο σημερινή Αγία Παρασκευή στους πρόποδες του Παναιτωλικού όρους που αναφέρεται στα αρχεία της Δημητσάνας σαν ένας από τους τρείς μπαρουτόμυλους που λειτουργούσαν επί τουρκοκρατίας στη Ελλάδα. Οι άλλοι δύο είναι, φυσικά, της Δημητσάνας και του Μαυρίλου στη Φθιώτιδα. Οι μπαρουτόμυλοι της Δημητσάνας είναι πασίγνωστοι και αποτελούν αξιοθέατο της περιοχής. Ανακαινίσθηκαν και λειτουργούν εκπαιδευτικά.

Ο μπαρουτόμυλος του Μαυρίλου, που κινείται από τα νερά της Κασταλίας πηγής, έχει κατασκευαστεί εξ ολοκλήρου με ευρωπαϊκά προγράμματα, αποτελεί αξιοθέατο της περιοχής και λειτουργεί εκπαιδευτικά. Είχα την τύχη να τον βιντεοσκοπίσω και παραθέτω το βίντεο:

Τώρα για τον δικό μας μπαρουτόμυλο, του Ζελίχουβου, κανείς δεν ξέρει που ήταν. Κάποιοι φίλοι προσπαθούν να τον εντοπίσουν και ενδεχομένως να τον ανακατασκευάσουν.

Στο διά ταύτα είμαστε “κούτσ”, (όπως έλεγε ο αείμηστος Τάκης Παπαποστόλου), δηλαδή τελευταίοι.
Να μία ουσιαστική πρόκληση για τον εκ Ζελιχόβου καταγόμενο αντιδήμαρχο κ. Γρίβα να ερευνήσει το θέμα και να βάλει το νερό στο αυλάκι… Ας δει το βίντεο του Μαυρίλου για να πάρει πληροφορίες.

Y.Γ. 1. -Αν υπάρχει και άλλος νερόμυλος που να έχει σχέση με την Ερημίτσα ας αναφερθεί για να καταγραφεί.

2.- Κοντά στη πλατεία του Μητροπολίτη Χριστοφόρου στο Αγρίνιο υπάρχει ένα ιδιαίτερο σιντριβάνι που έχω την εντύπωση ότι αναφέρεται στο νερόμυλο που υπήρχε εκεί. Ας τοποθετηθεί μία πλάκα που να αποτυπώνει τον ρου του υδραύλακα από την Ερημίτσα ως την πόλη με τις σχετικές σύντομες πληροφορίες.

3. Mε πληροφόρησε η κ. Γιώτα Μπαρλίκα ότι υπάρχει και άλλος νερόμυλος επί της Ερημίτσας και μάλιστα λειτουργεί ακόμα… Περιμένω φωτογραφία.