Άποψη

Ο Γάλλος αρχαιολόγος Leon Heuzey και η Χρυσοβίτσα

koi-xrysobitsa-korontaΣτενό Χρυσοβίτζας· ερείπια της πόλης Κόροντα
Η στενωπός της Χρυσοβίτσας, η οποία κατέρχεται, πλαισιωμένη  από βράχια και το δάσος, προς τις ελώδεις λίμνες της Νότιας Ακαρνανίας και την αρχαία περιοχή των Οινιάδων, κλείνεται στην είσοδό του από ένα μεγάλο λόφο, ο οποίος έχει ισοπεδωθεί ώστε να προσλάβει μορφή πλατώματος. Ο λόφος είναι μια ακόμη τοποθεσία ακαρνανικής πόλης, της οποίας τα ερείπια καλύπτουν μια έκταση ίση σχεδόν με εκείνες στην Πόρτα Μπαμπίνης και την Κομποτή.
Ο περίβολος είναι διπλός. Ένα πρώτο τείχος, το οποίο έχει μείνει όρθιο στη βόρεια πλευρά, με τις πύλες και τους πύργους του, περιβάλλει την ισοπεδωμένη κορυφή του λόφου και σχηματίζει ένα τεράστιο τετράγωνο. Ο δεύτερος περίβολος συνδέει με το πλάτωμα τις πλαγιές, οι οποίες κατηφορίζουν στα ανατολικά και τα βορειοανατολικά. Ο ανώτερος περίβολος, για την ακρίβεια, δεν αποτελεί ακρόπολη, διότι είναι τουλάχιστον το ίδιο εκτεταμένος, όπως και άλλος.  Ο περίβολος αυτός σημειώνει μάλλον τα αρχαία όρια της πόλης. Καθώς οι κατοικίες είχαν απωθηθεί στην ανατολική πλαγιά, κατέστη αναγκαία η προστασία αυτού του τμήματος της πόλης, το οποίο σχηματίστηκε εκ των υστέρων, με ένα νέο σύστημα οχυρώσεων.
Η διαφορά, η οποία παρατηρείται στην κατασκευή των δύο περιβόλων δεν κάνει τίποτε άλλο παρά να επιβεβαιώνει αυτή την γνώμη· ο ανώτερος περίβολος έχει κατασκευασθεί από κυκλώπειους ογκόλιθους, ενώ ο κατώτερος έχει συναρμολογηθεί από μεγάλες οριζόντιες στρώσεις με ωραία ελληνική διάταξη. Η μόνη τοποθεσία, όπου θα μπορούσε να εγκαθιδρυθεί μια ακρόπολη, είναι ένα χαμηλό έξαρμα, το οποίο εξέχει του λόφου στα νοτιοδυτικά· εδώ υπάρχει η θεμελίωση ενός μικρού ναού, μερικά κατάλοιπα ενός άλλου κτίσματος και, όπως πάντα, μια μεγάλη δημόσια στέρνα· ωστόσο κανένας περίβολος δεν περιτρέχει αυτό το ύψωμα.
Η διάταξη των πύργων, τόσο στο ένα όσο και στο άλλο οχυρωματικό τείχος, είναι εντελώς ακανόνιστη: άλλοι είναι στενοί και λοξά τοποθετημένοι, ενώ άλλοι, όντας μεγαλύτεροι από κανονικούς πύργους, μοιάζουν με αληθινές επάλξεις. Οι πύργοι του κυκλώπειου τείχους έχουν ένα σύστημα δόμησης ελληνικό, αλλά αρκετά τραχύ, και παρά ταύτα δεν μοιάζουν να έχουν προστεθεί εκ των υστέρων, όπως βλέπουμε αλλού. Επειδή οι πύργοι είναι έργα, τα οποία απαιτούν στερεότητα σε κάθε δοκιμασία, είναι εύλογο να έχουν οικοδομηθεί κατά προτίμηση με κανονικές οριζόντιες στρώσεις δόμων: επειδή οι διαφορετικά εννοούμενες ωθήσεις, οι οποίες παράγονται  από το πολυγωνικό σύστημα δόμησης,  έχουν πολύ ισχυρότερες επιπτώσεις σε μια στενή πρόσοψη, η οποία περικλείεται μεταξύ δύο προεξεχουσών γωνιών, παρά κατά μήκος ενός συνεχόμενου τείχους. Έτσι σε πολλούς κυκλώπειους περιβόλους το σύστημα δόμησης των πύργων πλησιάζει πάντοτε, περισσότερο ή λιγότερο, στο ελληνικό σύστημα κατασκευής.
Ο τόπος αυτός δεν προστατεύει μόνο τη στενωπό της Χρυσοβίτσας, αλλά και ένα άλλο πέρασμα, περισσότερο δύσκολο και με περισσότερες στροφές, το οποίο προκαλούσε για πολύ καιρό φόβο στους ταξιδιώτες εξαιτίας των κλεφτών, οι οποίοι έκαναν τις επιθέσεις τους σ’ αυτό: τη χαράδρα του Λυκοδοντιού (Λυκοδόντι = το Δόντι του Λύκου), η οποία οδηγεί κατευθείαν μέσα από τα βουνά στην κοιλάδα του Δραγαμέστου και στον Κόλπο του Αστακού. Ήταν αυτός ο δρόμος, χωρίς αμφιβολία, από τον οποίο ο Φορμίων εισέδυσε στην Ακαρνανία, κατά το φθινόπωρο, το οποίο ακολούθησε τη μεγάλη εκστρατεία του Κνήμου, για  να καταστρέψει σε μερικές πόλεις της ενδοχώρας το αντι-αθηναϊκό κόμμα. Ο Φορμίων είχε προσορμιστεί και αποβιβαστεί στον Αστακό με οκτακόσιους οπλίτες· στο δρόμο του προς τη Στράτο συναντά μια πόλη με το όνομα  Κόροντα(1), όπου προκαλεί την επιστροφή του Κύνητος (Σ. Μ. ονομ. Κύνης), επιφανούς πολίτη και αρχηγού του αθηναϊκού κόμματος. Οι λεπτομέρειες αυτές, δοσμένες από το Θουκυδίδη, μας αποκαλύπτουν το αρχαίο όνομα των ερειπίων της Χρυσοβίτσας. Τα Κόροντα γειτόνευαν  επίσης με την πόλη Οινιάδαι, της οποίας έλεγχαν την πρόσβαση από το μέρος της Ακαρνανίας. Αυτή η μεγάλη πόλη, σύμμαχος των Λακεδαιμονίων,  είναι πιθανό ότι έτεινε να επιβάλει την επιρροή της με όλα τα μέσα στους πιο αδύναμους γείτονές της· ήταν αυτή, η οποία πιθανώς υποστήριζε εδώ (στα Κόροντα), όπως και στον Αστακό, το εχθρικό προς τους Αθηναίους κόμμα.
[…] Στη Χρυσοβίτσα έχουμε φτάσει στο άκρο του δάσους της Μάνινας, το οποίο ανήκει ήδη στην Κάτω Ακαρνανία, χωριστή περιοχή, την οποία  και θα περιγράψουμε αργότερα. Πρέπει να ανηφορίσουμε τώρα προς Βορρά και να ξαναπιάσουμε την ορεινή ακτή του Ιονίου Πελάγους.
Το παραπάνω κείμενο αποτελεί προδημοσίευση από το υπό έκδοση βιβλίο του Ι. Δημητρούκα «Η Ακαρνανία στα μέσα του 19ου αιώνα κατά τον γάλλο αρχαιολόγο L. Heuzey: Νεοελληνική απόδοση και σχόλια».
ΔΗΜΗΤΡΟΥΚΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ
Διδάκτωρ Ιστορίας
Θουκ. ΙΙ, 102: Τὰ Κόροντα· Στέφ. Βυζ.
Advertisements

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ VIDEO
aluxal web banner new logo Τοπική Διαφήμιση
pap tsalafouti cake 1000x563px Τοπική Διαφήμιση

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Διαβάστε Επίσης

Back to top button