Μεγάλη Χώρα Αγρινίου-Ζαπάντι (video)
Ένα από τα κοντινότερα χωριά του Αγρινίου είναι η Μεγάλη Χώρα (το τέως Ζαπάντι). Απέχει μόλις 3 χλμ βοριοδυτικά του Δήμου Αγρινίου, στον οποίο ανήκε διοικητικά μέχρι το 1923. Φημισμένο για το μυρωδάτο καπνό του ήταν το Ζαπάντι και αποτέλεσε κινητήρια δύναμη του χωριού. Όλη η οικονομία στρεφόταν γύρω από τον καπνό ως και τη δεκαετία 1990-2000.
Κατά τη παράδοση δημιουργήθηκε από Έλληνες εξωμότες που πλαισίωναν την ομάδα του μουσουλμάνου οικιστή, ευνούχου Μουσά Αγά. Αυτοί δεν είχαν σχέσεις ούτε επιγαμίες με τους μουσουλμάνους του Βραχωρίου (Αγρινίου). Χαρακτηρίζονται μάλιστα ως Ελληνίζοντες, τόσο για τη γλώσσα, όσο και για τα ήθη.Το γεγονός αυτό δίνει και μια εξήγηση γιατί ο ναός της Κοίμησης της Θεοτόκου, μια παλαιοχριστιανική βασιλική (4ος-6ος αι. μ.Χ.), το αρχαιότερο χριστιανικό μνημείο της περιοχής, συνυπήρχε με τα δύο τζαμιά του Ζαπάντ” και μάλιστα, σύμφωνα με τους αρχαιολόγους, «φαίνεται» ότι ο ναός ζωγραφίστηκε ολόκληρος τον 16ο αιώνα, την εποχή που το μουσουλμανικό Ζαπάντ’ βρισκόταν σε μεγάλη ακμή.Στο Ζαπάντι είχε καθιερωθεί η συνήθεια οι μουσουλμάνοι να νυμφεύονται χριστιανές (φαινόμενο κρυπτοχριστιανισμού).
Agriniowebradio.gr: Ενημέρωση και μουσική όπως θα ήθελες ν΄ακούς
Το γεγονός αυτό προκάλεσε την περιφρόνηση, αλλά όχι την αντίδραση των Τούρκων του Βραχωρίου, γιατί είχαν ανάγκη τους Ζαπαντιώτες. Από τον 16ο έως τον 19ο αιώνα το Ζαπάντ’ ήταν μια μεγάλη κωμόπολη. Είχε 300 σπίτια που περικλείονταν με ψηλούς τοίχους, τρία σχολεία και δύο λουτρά. Ήταν επίσης μεγάλο εμπορικό κέντρο. Είχε 57 μαγαζιά και τρία χάνια για εμπόρους, γιατί κάθε βδομάδα γινόταν μεγάλη εμποροπανήγυρις και τα καπνά του είχαν κατακτήσει τον κόσμο. Έτσι το Βραχώρι μαζί με το Ζαπάντι αποτελούσαν ενιαίο οικονομικό σύνολο και ταυτόχρονα εμπορικό κέντρο στον ευρύτερο Αιτωλοακαρνάνικο χώρο. Στις 26 Ιουλίου του 1821 οι Τούρκοι ύστερα από σκληρή μάχη παραδόθηκαν και το Ζαπάντι απελευθερώθηκε. Η ονομασία της πόλης (Ζεμπάν, Ζαπάντ’) δεν είναι τούρκικη, αλλά σλαβική.
