«Καπναποθήκες Ηλιού» και εμβληματικά κτήρια Αγρινίου

Γράφει ο γεωπόνος Ηλίας Ντζάνης

Πριν από κάμποσους μήνες (Απρίλιος 2021) είχα από αυτή τη στήλη ασχοληθεί με τα δημόσια κτήρια τους πόλης μας και κατέληγα ως επίλογο: Αφήστε τα να καταρρεύσουν. Έτσι θα μπορέσουμε να τα κατεδαφίσουμε νόμιμα και ευκολότερα.

Δεν πέρασε πολύς καιρός και δυστυχώς επιβεβαιωθήκαμε Με ενέργειες του Δήμου οι καπναποθήκες Ηλιού πήραν την έγκριση για κατεδάφιση. Έτσι όλοι εν χορώ και εν χαρά πληροφορηθήκαμε, ότι επί τέλους αυτό το μακροχρόνιο άγος φτάνει αισίως  στο τέλος του.

Όμως δεν τελειώσαμε. Έχουμε και άλλες εκκρεμότητες με αυτά τα θέματα. Έχουμε τα κτήρια του Παπαπέτρου, του  Παπαστράτου, του ΕΟΚ, του Καπνικού Σταθμού και μερικά άλλα ακόμη. Αλλά στέκομαι μόνο σε αυτά, που κατά τους ειδικούς θεωρούνται και τοπόσημα για την πόλη, σύμφωνα με τις νέες ορολογίες. Τι καθυστερείτε λοιπόν άρχοντες και ηγέτες της πόλης μας? Ας κατεδαφίσουμε και τα υπόλοιπα να τελειώνουμε με αυτή την ιστορία. Είναι δυνατόν μία σύγχρονη πόλη να ασχολείται και να ταλαιπωρείται από τα αρχιτεκτονικά απομεινάρια μιάς νεοκαπιταλίζουσας ηθικά εκφυλισμένης εποχής του περασμένου αιώνα?.

Πέρα από τη δική μου έκκληση, που είναι αμελητέα και βιαστική, θέλω και πρέπει να καθησυχάσω κάποιους συμπολίτες μου που ανησυχούν για το μέλλον των κτηρίων αυτών.

– Μην ανησυχείτε. Θα έλθει και αυτών η ώρα τους. Μη βιάζεστε και εσείς όπως κι εγώ.

Για την ιστορία όμως, και μόνο γι΄ αυτήν, θα σημειώσω κάποια στοιχεία, που θα πρέπει να τα θυμόμαστε :

1. Είμαστε η μοναδική πόλη στην Ελλάδα που δεν διέσωσε και δεν αναπαλαίωσε κανένα εμβληματικό κτήριο από όσα υπήρχαν στον αστικό της χώρο με δαπάνες, ή επίβλεψη από δημοτικούς η δημόσιους φορείς. Μόνο ο μικρός σταθμός του τραίνου, το κτήριο όπου στεγάζεται το ΤΕΕ (πρωτοβουλία του ΤΕΕ) και το ξενοδοχείο ΜΑΡΠΗΣΣΑ, Ιδιωτική εταιρεία αφών Πιστιόλα) είχαν την τύχη να διασωθούν. Πως συμβαίνει μόνο στο Αγρίνιο να μην υπάρχει δυνατότητα διάσωσης των λεγόμενων εμβληματικών κτηρίων και χώρων? Είναι τυχαίο? Αν σε κάποιους έμειναν κάποια ψήγματα αισθητικής φύσεως συγκινήσεων και ιστορικού χαρακτήρα ευαισθησίες, ας βάλουν το χέρι στην καρδιά και ας απαντήσουν: πως συμβαίνει σε όλες τις πόλεις του κόσμου να διατηρούνται χώροι και κτήρια που σφράγισαν την ιστορία τους και το Αγρίνιο να είναι η εξαίρεση του κανόνα αυτού?
2. Είναι ενδιαφέρον να επισημάνουμε πως όλες οι άλλες πόλεις της Ελλάδας που διέσωσαν ιστορικά κτήρια, και όχι μόνο βιομηχανικά κτήρια περασμένων εποχών, δεν το πραγματοποίησαν μόνο μέσω ιδίων ή κρατικών χρημάτων. Αναζήτησαν και βρήκαν πόρους και από άλλες πηγές. Αν γνωρίζετε ότι κάτι παρόμοιο έγινε στη πόλη μας, παρακαλώ να μας το γνωρίσετε και ζητάμε προκαταβολικά συγγνώμην για την άγνοιά μας.
3. Όταν ανακύπτουν παρόμοια θέματα για τη διατήρηση της αρχιτεκτονικής παράδοσης της πόλης και τα σχετικά κτήρια φτάσουν σε κατάσταση που μόνο η κατεδάφιση μένει, τότε αρχίζει η θρηνωδία και τα δάκρυα για το χαμένο αρχαίο κάλλος. Παράδειγμα πρόσφατο το αρχοντικό Σοχωρίτη, για το οποίο υπάρχει και σχετική δημοσίευση. Αλλά, όταν περιδιαβούμε την πόλη  μας θα βρούμε και άλλα παρόμοια παραδείγματα που περιμένουν τον «επι-ερείπιον θρήνον» τους.

Μη θρηνείτε όμως. Στη θέση τους όταν κατεδαφιστούν όλα αυτά τα ωραία ερείπια, θα υψωθούν σύγχρονα, περικαλλή και υψίστης αρχιτεκτονικής αισθητικής πολυόροφα κτήρια, όπως π.χ. έγινε με τις αποθήκες Παναγοπούλου. Τις ξεχάσατε? Θυμάστε ότι δεν ακούστηκε κιχ, από όλους τους επαγγελματίες ευαίσθητους? Τα δημόσια πρόσωπα της εποχής εκείνης και οι δημοτικοί και κομματικοί φορείς είναι εν ζωή και πολλοί  από αυτούς εν ενεργεία. Περιμένω λοιπόν τις κραυγές αγωνίας και τις θρηνωδίες τους για την απώλεια της ιστορικής μνήμης της πόλης και  τις κατάρες τους για το ανάλγητο και αναίσθητο κράτος. Ποιός όμως είναι «αυτός ο κράτος», κατά το ποιος είναι αυτός ο ΙΚΑΣ του Χατζηχρήστου?. Θυμίζω για όσους έχουν «κοντή μνήμη»  πως «ο Κράτος», έφτιαξε ένα μουσείο διαμάντι στο Θέρμο. Πόσο το αξιοποιήσαμε και πόση επισκεψιμότητα εχει? Παρόμοια «ο κράτος» έδωσε πολλά χρήματα για την ανάδειξη του μεγάλου χώρου της Πλευρώνας και άλλων αρχαιολογικών χώρων. Η αρχαιολογική υπηρεσία που εδρεύει στο Νομό μας μπορεί να δημοσιεύσει έναν σχετικό κατάλογο με τα αντίστοιχα ποσά. Δεν είναι όμως της ώρας να αναφερθούμε σε αυτά. Ενδεικτικά τα σημειώνω για να δείξω τη νοοτροπία μας.

Επειδή δεν πρέπει να ταλαιπωρώ τους αναγνώστες με πολλά (έχω και παράπονα γι’αυτό) τελειώνω αυτή τη παρέμβαση και επαναλαμβάνω τη θέση μου, πως όταν ανοίγουμε έναν διάλογο πρέπει να είμαστε ειλικρινείς και να διατυπώνουμε ευθέως τις απόψεις μας.

-Εν κατακλείδι φίλοι αναγνώστες πολιτισμός για περιοχή μας και τη χώρα μας γενικότερα σημαίνει τσιμέντο, πίσσα και πλάκες. Επίσης, ψήφους στους πολιτικούς μας όλων των αποχρώσεων  δεν φέρνουν τα πολιτισμικά έργα, αλλά, κατά σύμπτωση, μόνο το τσιμέντο, η πίσσα και τα πλακάκια. Τα άλλα είναι για καμμιά δεκαριά αφελείς, ρομαντικούς και γιατί όχι αφελείς. Και να μην παρεξηγηθούμε στη χορεία αυτή των αφελών, πρώτος κατατάσσεται ο υποφαινόμενος. Μη χάνετε καιρό λοιπόν ηγέτες της πόλης μας:

– Γκρεμίστε όλα τα παλιά κτήρια της πόλης και στη θέση τους να ανεγερθούν πολυόροφα κτήρια μοντέρνας αρχιτεκτονικής, σαν αυτά που κοσμούν τη πόλης μας στα περισσότερα σημεία της.

Τέλος, και κάτι επί πλέον για τα καθ΄ ημάς: ας μην θορυβούμε. «Η πόλις κοιμάται».

Με τις καλύτερες ευχές μας:  και σε άλλα με υγεία, ή, όπως λέμε στο χωριό μου, «και στα αποδέλ΄πα».