“Αγκάθι” η βιωσιμότητα του έργου του EastMed κατά τους Ισραηλινούς
Ο σχεδιασμός του αγωγού προβλέπει διέλευση από την Αιτωλοακαρνανία
Συνέχεια στα σχέδια υλοποίησης του αγωγού φυσικού αερίου EastMed σε πολιτικό, τουλάχιστον, επίπεδο πρόκειται να δώσει η νέα συνάντηση του East Med Working Group.
Η συνάντηση θα γίνει στις 12 και 13 Σεπτεμβρίου στην Ιερουσαλήμ με την συμμετοχή στελεχών του ελληνικού ΥΠΕΝ καθώς και των ομολόγων των άλλων χωρών Ιταλίας, Κύπρου και Ισραήλ, καθώς επίσης και παρατηρητών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Ήδη από το 2016 έχει συσταθεί η συγκεκριμένη επιτροπή με πρωτοβουλία των υπουργών ενέργειας των χωρών με σκοπό την παρακολούθηση του έργου και τον συντονισμό των τεσσάρων υπουργείων.
Να θυμίσουμε ότι ήδη από το 2011-2012, η ΔΕΠΑ διερεύνησε τη δυνατότητα κατασκευής του αγωγού EastMed με στόχο την απευθείας μεταφορά φυσικού αερίου από τα κοιτάσματα της Λεβαντίνης στο Ευρωπαϊκό Σύστημα Φυσικού Αερίου, μέσω της Ελλάδας. Ειδικότερα, το αέριο της Ανατολικής Μεσογείου θα κατευθύνεται υποθαλάσσια προς την Κύπρο, στη συνέχεια προς τις ακτές της Κρήτης και ακολούθως, μέσω της Πελοποννήσου και της Δυτικής Ελλάδας, στην Ιταλία. Ο αγωγός EastMed εντάχθηκε στον Κατάλογο των Έργων Κοινού Ενδιαφέροντος (PCIs) της ΕΕ, το 2013, και παραμένει ακόμα.
Σύμφωνα με τις μελέτες που έχουν γίνει, η δυναμικότητα του αγωγού είναι 10 δις. κυβ. μέτρα φυσικού αερίου ετησίως, με δυνατότητα να ανέλθει στα 16 δις. κυβ. μέτρα.
Να σημειώσουμε επίσης, όπως έχει γράψει παλιότερα το energypress, πως εντός του Σεπτεμβρίου αναμένεται να γίνει η νέα τριμερής συνάντηση Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ, σε ανώτατο επίπεδο, κατά την οποία αναμένεται τα θέματα ενέργειας και ειδικά το θέμα του Euroasia αλλά και του αγωγού αερίου East Med να αποτελέσουν το βασικό μενού.
Άλλωστε σε προηγούμενη τριμερή συνάντηση κορυφής τον Μάιο του 2018 στην Λευκωσία, οι Πρωθυπουργοί των τριών χωρών (Κύπρου, Ελλάδας, Ισραήλ) δεσμεύτηκαν να προχωρήσουν στην υπογραφή διακρατικής συμφωνίας για τον East Med εντός του 2018, αναφέροντας στην κοινή διακήρυξη τους πως «δέσμευση να συναφθεί το συντομότερο δυνατόν εντός του 2018 μια διακυβερνητική συμφωνία, που θα διευκολύνει την προώθηση και την υλοποίηση του σχεδίου».
Ο αγωγός East Med με τα «μάτια» των Ισραηλινών
Πρόσφατη έκθεση που συνέταξε το Κέντρο Πολιτικών Ερευνών του ισραηλινού Υπουργείου Εξωτερικών, το περιεχόμενο της οποίας διέρρευσε και δημοσιεύτηκε στην ισραηλινή εφημερίδα «Ιεντιότ Αχαρονότ» στις 16 Αυγούστου εστιάζει στο θέμα της «ενεργειακής οδού» αναλύοντας τα πιθανά ενδεχόμενα μεταφοράς, μεταξύ των οποίων είναι και ο αγωγός East Med.
Η έκθεση αναφέρει ότι η «ελληνική οδός» , δηλαδή η λύση του αγωγού EastMed, χαίρει της αμέριστης στήριξης των κυβερνήσεων του Ισραήλ, της Κύπρου, της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μάλιστα, η πρόοδος που έχει σημειωθεί σε επίπεδο πολιτικής συνεργασίας κρίνεται «εξαιρετικά εντυπωσιακή». Όμως, σε οικονομικό και επιχειρηματικό επίπεδο φαίνεται πως ο EastMed δεν καταφέρνει ακόμα να προσελκύσει επενδυτές που θα μπορούσαν να ανταποκριθούν στο μεγάλο του κόστος.
Σημαντική προϋπόθεση για την επιτυχή έκβαση του εγχειρήματος είναι οι εμπλεκόμενες κυβερνήσεις του Ισραήλ, της Κύπρου και της Ελλάδας να διατηρήσουν ζωντανό το ενδιαφέρον της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το φυσικό αέριο της Ανατολικής Μεσογείου, προσπαθώντας να προσελκύσουν ακόμα περισσότερους διεθνείς επενδυτές.
Όμως, ακόμα και αν αυτό επιτευχθεί, οι δυσκολίες για την εφαρμογή της «ελληνικής οδού» δεν τελειώνουν εδώ. Το βασικό πρόβλημα συνίσταται στην υψηλή κοστολόγηση τόσο της κατασκευής του αγωγού, όσο και της μετέπειτα λειτουργίας του.
Όσο για τον ρόλο της Ιταλίας, η έκθεση του ισραηλινού ΥΠΕΞ καταλήγει ότι αυξάνονται ολοένα και περισσότερο οι αμφιβολίες κατά πόσον η χώρα αυτή θα μπορούσε πράγματι να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της «νότιας ενεργειακής πύλης της Ευρώπης». Αν και δεν εκτίθενται ρητά οι λόγοι που καθιστούν την Ιταλία λιγότερο αξιόπιστη σε σχέση με το πρόσφατο παρελθόν, δεν αποκλείεται σε αυτό να συνετέλεσε η νέα ιταλική κυβέρνηση που έλαβε τα ηνία της χώρας μετά τις πρόσφατες εκλογές. Μάλιστα, οι ισραηλινές αμφιβολίες για την θέση της Ιταλίας στον σχεδιαζόμενο ενεργειακό χάρτη επισημαίνονται όχι μόνο σε ό,τι αφορά την βιωσιμότητα της «ελληνικής οδού» , αλλά και σε σχέση με την «τουρκική» και την «αιγυπτιακή».
Συμπερασματικά, πάντως, η «ελληνική οδός» αποτιμάται ως ιδιαίτερα «βατή» από πολιτικής απόψεως σε σχέση με την «τουρκική οδό», αλλά εάν συνεχίσει να μην προσελκύει επενδυτές, τότε θα πρέπει να εγκαταλειφθεί λόγω κόστους. Για αυτόν το λόγο,η λύση του EastMed κρίνεται επιχειρηματικά ασύμφορη, τουλάχιστον για την ώρα.
