Από το αγρόκτημα στο πιάτο, αν υπάρχουν τρόφιμα

Γράφει ο Γιώργος Μαρκατάτος

Στα κύρια αποτελέσματα του Συμβουλίου Γεωργίας και Αλιείας, 15-16 Δεκεμβρίου 2020[1], το σημείο εκκίνησης ήταν οι κανονισμοί αλιείας και οι αλιευτικές δυνατότητες για το 2021 μεταξύ άλλων και στη  Μεσόγειο  στο μεταξύ, οι ευρωβουλευτές κατάφεραν να εξασφαλίσουν τουλάχιστον το 37% της χρηματοδότησης για την ανάκαμψη των βιολογικών καλλιεργειών, για δράσεις που σχετίζονται με το περιβάλλον και το κλίμα και για την καλή μεταχείριση των ζώων. Οι ευρωβουλευτές συμφώνησαν ένα κείμενο με τα κράτη μέλη και εγκρίθηκε από το Κοινοβούλιο,  χρειάζεται όμως και την έγκριση του Συμβουλίου προτού τεθεί σε ισχύ. Αυτό υποθέτει και την έγκριση της ελληνικής κυβέρνησης για να αποφευχθούν οι κίνδυνοι να έχουμε άδεια πιάτα από ανεκμετάλλευτα αγροκτήματα.

Στο ίδιο συμβούλιο υπουργών συζήτησαν και για την υγεία των ζώων σε επίπεδο ΕΕ καθώς και η στήριξη που έδωσαν  23 κράτη μέλη που  υποστήριξαν τα συμπεράσματα της προεδρίας σχετικά με τη διατροφική επισήμανση, στο μπροστινό μέρος της συσκευασίας, όπου θα φαίνεται το προφίλ θρεπτικών συστατικών και η επισήμανση προέλευσης.

Το βασικό που δε λέγεται ως τέτοιο σημείο, ήταν η ενημέρωση από την προεδρία σχετικά με τη διάσκεψη για την ψηφιοποίηση και τη γεωργία που πραγματοποιήθηκε στις 2-3 Δεκεμβρίου 2020. Στην ουσία εκτός της υπογράμμισης της σημασίας των γεωργικών δεδομένων, υπάρχει ανάγκη για  να καθοριστούν κατευθυντήριες γραμμές για το σύστημα που θα επικρατήσει.

Πιστεύουμε ότι αρχίζει και γίνεται πλέον αντιληπτό, ότι η μη αύξηση των γεωργικών δαπανών την επταετία 2021 – 2027 πρόκειται να αντισταθμιστεί από κονδύλια που θα αφορούν έργα ψηφιοποίησης της γεωργίας, ή έργων για τη συμβολή του τομέα στην πράσινη Ευρώπη. Το σημείο αυτό το έχουμε  θίξει και σε προηγούμενα σημειώματα μας. Ιδιαίτερη σημασία είχα και η ενημέρωση από την προεδρία σχετικά με τη φετινή διάσκεψη των διευθυντών των οργανισμών πληρωμών της ΕΕ που επικεντρώθηκαν στην πρόληψη και τον εντοπισμό παρατυπιών και απάτης, αλλά και στον σχεδιασμό στρατηγικών σχεδίων της ΚΓΠ.

Το συμβούλιο υπουργών αφορούσε και την αλιεία όπου αναζητείται επειγόντως η επίτευξη συμφωνίας για τις αλιευτικές δυνατότητες για το επόμενο έτος μεταξύ άλλων και για τη Μεσόγειο, για τον καθορισμό των συνολικών επιτρεπόμενων αλιευμάτων (TAC) και την κατανομή των αλιευτικών δυνατοτήτων. Όσον αφορά τις αλιευτικές δυνατότητες στη Μεσόγειο, οι υπουργοί συμφώνησαν να μειώσουν περαιτέρω τις βενθοπελαγικές αλιευτικές προσπάθειες στη Δυτική Μεσόγειο κατά 7,5% με σκοπό τη διατήρηση των αλιευτικών αποθεμάτων στην περιοχή. Αυτή η μείωση αποτελεί μέρος της δέσμευσης για μια συνολική και σταδιακή μείωση έως και 40% έως τις αρχές του 2025 για σταδιακή επίτευξη της μέγιστης βιώσιμης απόδοσης για όλα τα σχετικά αποθέματα σε αυτούς τους εξαιρετικά μικτούς τύπους αλιείας. Πάντως οι υπουργοί συμφώνησαν να μειώσουν τα όρια αλιευμάτων.

Με την πρόσφατα υιοθετημένη κεντρική πολιτική γεωργικών τροφίμων, τη στρατηγική Farm to Fork (F2F), η οποία βρίσκεται στο επίκεντρο της Πράσινης Συμφωνίας της ΕΕ, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει θέσει το στόχο να καταστήσει τα συστήματα τροφίμων δίκαια, υγιή και φιλικά προς την αειφόρο ανάπτυξη[2]. Ένας από τους περιγραφόμενους στόχους του F2F είναι η αναθεώρηση του κανονισμού για τα πρόσθετα ζωοτροφών, για τη μείωση των περιβαλλοντικών και κλιματικών επιπτώσεων της ζωικής παραγωγής, την αποφυγή διαρροών άνθρακα μέσω των εισαγωγών και τη στήριξη της συνεχιζόμενης μετάβασης προς μια πιο βιώσιμη κτηνοτροφία.

Για οργανισμούς που εργάζονται στην τροφική αλυσίδα των ζώων, αυτά τα βήματα αντιπροσωπεύουν μια μοναδική ευκαιρία να προχωρήσουμε από τον ισχύοντα τομεακό κανονισμό για τη διατροφή των ζώων που αναπτύχθηκε πριν από σχεδόν δύο δεκαετίες και εργάζονται για τη διασφάλιση ενός σύγχρονου κανονιστικού πλαισίου της ΕΕ που προωθεί την καινοτομία στην αλυσίδα ζωοτροφών

Συμπληρωματικά αναφέρουμε ότι η  πρόσφατα υιοθετημένη κεντρική πολιτική γεωργικών τροφίμων, (στρατηγική Farm to Fork (F2F), η οποία βρίσκεται στο επίκεντρο της Πράσινης Συμφωνίας της ΕΕ, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει θέσει το στόχο να καταστήσει τα συστήματα τροφίμων δίκαια, υγιή και φιλικά προς την αειφόρο ανάπτυξη.

Για τη γεωργία έχει ενεργό ενδιαφέρον και το Κοινοβούλιο στην Ολομέλεια του οποίου πάρθηκαν αποφάσεις για τη «Γεωργική πολιτική ΕΕ 2021-2022, τους μεταβατικούς κανόνες και 8 δισ. για ενισχύσεις, μόλις πριν λίγες μέρες. Οι αποφάσεις είναι:

• Να συνεχιστούν χωρίς καθυστέρηση οι γεωργικές επιδοτήσεις και η χρηματοδότηση της αγροτικής ανάπτυξης
• Ενισχύσεις της ΕΕ για γεωργούς, παραγωγούς τροφίμων και δικαιούχους σε αγροτικές περιοχές
• Διετής μετάβαση, κατά την οποία θα πρέπει να εκταμιευθεί το σύνολο των κονδυλίων για την ανάκαμψη

Οι ευρωβουλευτές ενέκριναν διατάξεις για τη διασφάλιση της ομαλής μετάβασης στη μελλοντική πολιτική και 8 δισ. ως βοήθεια για τους παραγωγούς τροφίμων και τις αγροτικές περιοχές.

Χάρη στους ευρωβουλευτές, τα κράτη μέλη θα είναι σε θέση να διευκολύνουν τις αποζημιώσεις προς τους γεωργούς όταν σημειώνονται σοβαρές μειώσεις του εισοδήματός τους και για απώλειες που προκαλούνται από δυσμενή κλιματικά φαινόμενα, επιδημίες ζωικών ή φυτικών ασθενειών, ή προσβολή από παράσιτα. Το Κοινοβούλιο πέτυχε επίσης τη θέσπιση κανόνων που παρέχουν στα κράτη μέλη μεγαλύτερο περιθώριο ελιγμών για τη στήριξη των γεωργών, ιδίως κατά τη διάρκεια της κρίσης COVID-19.

[1] https://www.consilium.europa.eu/en/meetings/agrifish/2020/12/15-16/?utm_source=dsms-auto&utm_medium=email&utm_campaign=Agriculture+and+Fisheries+Council

[2] https://events.euractiv.com/event/info/farm-to-fork-and-feed-additives-what-lies-ahead