ΆποψηΡοή Ειδήσεων

Το «Ανθρώπινο» Αγρίνιο του αύριο

Γράφει ο Στουραΐτης Δ. Νικόλαος*

Με αφορμή την ίδρυση της «Δομής Αστέγων Δήμου Αγρινίου» που πραγματοποιήθηκε στις 08/04/2019 εφορμώ προκειμένου να σας εκθέσω ορισμένες σκέψεις και προβληματισμούς μου σχετικά με την οργάνωση των κοινωνικών δομών του Δήμου μας.


Κατ’αρχήν, η ίδρυση μιας τέτοιας δομής είναι σαφέστατα μία θετικότατη υπηρεσία του Δήμου. Οφείλουμε κατ’αντικειμενική κρίση να είμαστε πάντοτε σύμφωνοι και θετικοί προς κάθε δράση που αποσκοπεί στην αλληλεγγύη και την ανθρωπιά. Το εάν η δομή τούτη ιδρύθηκε μεσούσης της προεκλογικής περιόδου, ενώ θα μπορούσε να έχει λειτουργήσει νωρίτερα, υπάρχουσας έτσι σαφέστατης πολιτικής σκοπιμότητας εκμετάλλευσης της ίδρυσής της είναι σίγουρα μεμπτό, αλλά δεν θα αναλωθώ στο παρόν σε αντιπολιτευτικές αναλύσεις. Θα μείνω αποκλειστικά στην ανάλυση της λειτουργίας των δομών που υπάρχουν υπό την εποπτεία του νομικού προσώπου του Δήμου Αγρινίου.

Η κρίση που βιώνουμε σήμερα δεν είναι μόνο οικονομική, αλλά και, ιδίως και πρωτίστως, ανθρωπιστική. Μια έννοια τόσο παρεξηγημένη. Ζούμε στην εποχή που οι λέξεις έχουν χάσει την σημασία τους, τα ιδανικά έχουν εκφυλιστεί και το χρήμα κινεί τα νήματα. Όμως, το χρήμα δεν έχει ούτε ψυχή, ούτε συνείδηση. Τρέφεται από τις συνειδήσεις των ανθρώπων που υποτακτικά το ασπάζονται. Πατάει πάνω σε ζωντανούς και νεκρούς, συνθλίβοντας στο διάβα του ιδέες, αξίες και ιδανικά ρυθμίζοντας έτσι τον κόσμο σιωπηλά σαν μια φυσική δύναμη. Στον Δήµο Αγρινίου οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές αντιλήψεις και επιλογές της υφιστάμενης δημοτικής αρχής έχουν οδηγήσει στην βαθμιαία υποβάθμιση των κοινωνικών δομών του Δήμου. Κυνηγώντας επίπλαστη «ανάπτυξη» μέσω του κεφαλαίου, ξεχάσαμε τους Ανθρώπους με αποτέλεσμα στην πόλη μας στον τομέα των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, να υστερούμε όχι μόνο σε δομές αλλά και σε κουλτούρα. Εύκολα θα κατηγορήσουμε, δύσκολα θα αναλάβουμε ευθύνη.

Όμως, επιβάλλεται η πόλη μας να έχει τις δομές εκείνες που θα εξασφαλίσουν σε όλους τους δημότες την ελάχιστη αξιοπρεπή διαβίωση και κατοχύρωση των θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Επιβάλλεται να ενισχυθούν οι υφιστάμενες δομές και να δημιουργηθούν νέες. Επιβάλλεται, τέλος, να υπάρξει ενημέρωση των δημοτών σε θέματα σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα, τον ρατσισμό και την αλληλεγγύη.

Όντας ρεαλιστής, αναγνωρίζω ότι η σημερινή κατάσταση των ΟΤΑ είναι η εξής: «Ο βαθμός διοικητικής και οικονομικής αυτονομίας των φορέων της τοπικής αυτοδιοίκησης στη χώρα μας είναι μάλλον περιορισμένος, καθώς οι αιρετοί αξιωματούχοι και οι διοικήσεις συχνά πρέπει να κινηθούν μέσα σε έναν λαβύρινθο γραφειοκρατίας και πολυνομίας. Ιδιαίτερα μάλιστα κατά την περίοδο της κρίσης ο έλεγχος των δήμων από την κεντρική διοίκηση έγινε ακόμη περισσότερο ασφυκτικός. Σε ό,τι αφορά το πεδίο των οικονομικών των δήμων, το μέγεθος της εξάρτησης από το κεντρικό κράτος καταδεικνύεται από το γεγονός ότι τουλάχιστον το ένα τρίτο των δημοτικών εσόδων προέρχεται από απευθείας κρατική επιχορήγηση, ενώ περίπου ένα ακόμη τρίτο αφορά έμμεσους φόρους που επιβάλλονται τοπικά, των οποίων όμως το ύψος καθορίζεται από το κεντρικό κράτος. Οι δήμοι είναι ελεύθεροι να καθορίζουν το ύψος μόνο του ανταποδοτικού τέλους που αντιστοιχεί στα κόστη ηλεκτροφωτισμού και υπηρεσιών καθαριότητας.  Σήμερα, ως παράπλευρο αποτέλεσμα της κρίσης, ο έλεγχος νομιμότητας που ασκεί το κεντρικό κράτος έχει πλέον επεκταθεί ώστε να καλύπτει μέχρι και την κατάρτιση των ετήσιων δημοτικών προϋπολογισμών. Χαρακτηριστικός είναι ο ρόλος που διαδραματίζει στην καθημερινή λειτουργία των δήμων το Ελεγκτικό Συνέδριο και οι Επίτροποί του, οι οποίοι ελέγχουν εκ των προτέρων τις δημοτικές δαπάνες. Αυτή η διαδικασία δημιουργεί μια σειρά από προβλήματα, όπως για παράδειγμα σε ό,τι αφορά τις εξωτερικές αναθέσεις: Το Ελεγκτικό Συνέδριο κατά κανόνα απορρίπτει κάθε προσπάθεια εξωτερικής ανάθεσης κάποιας υπηρεσίας η οποία θεωρητικά θα μπορούσε να παρασχεθεί από το υπάρχον προσωπικό του δήμου (ή από το προσωπικό που προβλέπεται στο οργανόγραμμά του), γεγονός που αφαιρεί από τους δήμους ένα πολύτιμο εργαλείο για τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας και την μείωση του λειτουργικού τους κόστους. Ακόμη και η μεταρρύθμιση του προγράμματος Καλλικράτης (Ν. 3852/2010) απέδωσε μεν βελτίωση της οικονομικής αποδοτικότητας και της διαφάνειας των δήμων, όμως ταυτόχρονα δημιούργησε ζητήματα υπερβολικής και χρονοβόρας γραφειοκρατίας. Το δε νέο πρόγραμμα Κλεισθένης ενώ έχει ως διακηρυκτικό στόχο τη θεραπεία των ατελειών του Καλλικράτη, μάλλον διαιωνίζει τα υφιστάμενα προβλήματα και δημιουργεί νέα, όπως ήδη προοιωνίζονται οι προβλέψεις για εφαρμογή της απλής αναλογικής ή για την κατάργηση του Συμπαραστάτη του Δημότη και της Επιχείρησης» (Πιλοτικός Δείκτης Αποτελεσματικότητας Δήμων 2019 – ΚΕΦιΜ).

Όσον αφορά τις δυνατότητες χρηματοδότησης των δημοτικών κοινωνικών δομών, αυτές προέρχονται ως επί το πλείστον από τον τακτικό προϋπολογισμό που διαθέτει ο Δήμος για το κοινωνικό του έργο, από την αξιοποίηση ευρωπαϊκών πόρων, ιδιαίτερα του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου, του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΣΠΑ 2014-2020), του Ταμείου Ευρωπαϊκής Βοήθειας Απόρων (ΤΕΒΑ), από χρηματοδοτήσεις του ΕΟΧ (ΕΕΑ Grants), τα ευρωπαϊκά προγράμματα PROGRESS – EASI INTERREG, URBACT κ.α. , ενώ σημαντική συμβολή παρέχουν και οι ιδιωτικές χορηγίες.

Μέσα σε αυτό το ασφυκτικό πλαίσιο, όπως γλαφυρά αποτυπώνεται παραπάνω, είναι δεδομένο ότι η λειτουργία του Δήμου ως θεσμού απαιτεί την ιδιαίτερη κατάρτιση των μελών που θα απαρτίσουν το Δημοτικό του Συμβούλιο, ώστε να δύνανται άπαντα τα μέλη του να ανταπεξέλθουν στις ως άνω αντικειμενικές δυσκολίες. Δεδομένου μάλιστα ότι η θέση του Δημοτικού Συμβούλου είναι άμισθη, γίνεται αντιληπτό ότι οι μελλοντικοί αιρετοί πρέπει να διακατέχονται από μεράκι και αγάπη για το λειτούργημα που θα κληθούν να επιτελέσουν. Στα πλαίσια τούτα δεν χωρούν παρωπίδες και προσωπικά συμφέροντα.

Το κατεξοχήν «ανθρώπινο» πρόσωπο του Δήμου μας εκφράζεται και μπορεί να γίνει πράξη μέσα από τις κοινωνικές του δομές. Σήμερα οι υφιστάμενες κοινωνικές δομές του Δήμου Αγρινίου είναι συνοπτικά οι εξής:

  1. Ξενώνας φιλοξενίας κακοποιημένων γυναικών Δήμου Αγρινίου. Λειτουργεί από το 5/3/2014.
  2. Κέντρο Κοινότητας Δήμου Αγρινίου. Λειτουργεί από 20/03/2019.
  3. Δομή Παροχής Βασικών Αγαθών, η οποία ειδικότερα περιλαμβάνει: Κοινωνικό παντοπωλείο (Λειτουργεί από 15/05/2011) , Κοινωνικό Φαρμακείο- Ιατρείο (Κωστή Παλαμά 20, Λειτουργεί από 03/03/2012) και Δομή Παροχής Συσσιτίου (Λειτουργεί από 07/2018)
  4. Δομή Αστέγων Δήμου Αγρινίου, Ανοικτό Κέντρο Ημέρας και Υπνωτήριο. Λειτουργεί από το 2019.
  5. Δημοτικός λαχανόκηπος. Λειτουργεί από 05/2015 στην περιοχή Γιαννούζι.
  6. Πρόγραμμα «Βοήθεια στο Σπίτι».

(*Από την ως άνω απαρίθμηση έχω εξαιρέσει τις δομές που αφορούν έτερα νομικά πρόσωπα όπως το ΚΟΙ.Π.Α. (Παιδικοί Σταθμοί, ΚΗΦΗ και ΚΑΠΗ) τα οποία στην ουσία βάσει του Καλλικράτη, συνιστούν μετάθεση κρατικών αρμοδιοτήτων προς τους Δήμους.)

Από τις ανωτέρω δομές, οι περισσότερες έχουν υλοποιηθεί και λειτουργούν βάσει προγραμμάτων ΕΣΠΑ έως το 2020. Αναμφισβήτητα προσφέρουν σημαντικό έργο στην τοπική κοινωνία και βοήθεια στους συνδημότες μας που έχουν ανάγκη. Είναι βέβαια χαρακτηριστικό ότι οι δύο από τις πέντε αυτές δομές (Κέντρο Κοινότητας, Δομή Αστέγων) εγκαινιάσθηκαν εντός του 2019, μόλις έναν μήνα πριν, ενώ θα μπορούσαν να έχουν ιδρυθεί νωρίτερα. Επιπλέον, οι πρωτοβουλίες αυτές μέχρι σήμερα παραμένουν αποσπασματικές, και οι ως άνω φορείς κοινωνικών υπηρεσιών λειτουργούν χωρίς συντονισμό μεταξύ τους, ενώ οι υφιστάμενες δομές δεν καλύπτουν σοβαρές κοινωνικές κατηγορίες αβοήθητων πολιτών (ανήλικα παιδιά, ΑΜΕΑ). Δεν υπάρχει αξιολόγηση των δομών και υπηρεσιών και υφίσταται μεγάλη εξάρτηση από τις εξωτερικές πηγές χρηματοδότησης που ενδέχεται να υπονομεύσει την συνέχιση και βιωσιμότητά τους.   Συνεπώς, είναι ανάγκη να γίνει ολική αναμόρφωση και επανασχεδιασμός των δομών τούτων ώστε οι υφιστάμενες δομές να συνεχίσουν να υπάρχουν, αλλά και να δημιουργηθούν νέες.  Είναι ανάγκη, επίσης, να γίνει επίσημη συγκεντρωτική καταγραφή των κοινωνικών δομών του Δήμου και των οικονομικών αναγκών που αυτές απαιτούν, διαφορετικά υπάρχει ενδεχόμενο οι υφιστάμενες δομές τα επόμενα χρόνια είτε να καταστούν μη βιώσιμες είτε να φυτοζωούν.

Ενδεικτικά, στον Δήμο Αγρινίου θα μπορούσαν να γίνουν οι κάτωθι ενέργειες ώστε να υπάρξει εξορθολογισμός και ολοκληρωμένη οργάνωση των κοινωνικών υπηρεσιών.

  1. Θα μπορούσε γίνει να γίνει κατ’αρχήν μια συγκεντρωτική καταγραφή όλων των κοινωνικών δομών του Δήμου και κατάρτιση ολοκληρωμένου Προγράμματος Κοινωνικής Πολιτικής του Δήμου Αγρινίου, που σήμερα δεν υπάρχει. Αντίστοιχη μελέτη έχει γίνει λόγου χάριν στον Δήμο Αθηναίων (βλ. το από Νοέμβριο 2015 Πρόγραμμα Κοινωνικής Πολιτικής του Δήμου Αθηναίων). Η εκπόνηση του προγράμματος θα αποτελέσει παράλληλα, και προϋπόθεση για την ευκολότερη ένταξη των δράσεων του Δήμου σε χρηματοδοτικά προγράμματα.
  2. Σε όσες δομές υπάρχει η δυνατότητα, καθαρά για λόγους οικονομίας και λειτουργικότητας, να γίνει συγκέντρωσή τους σε έναν ενιαίο δημοτικό χώρο, δημιουργώντας ένα πρότυπο δημοτικό Πάρκο Κοινωνικών Υπηρεσιών, ο οποίος χώρος θα στελεχωθεί με το υφιστάμενο εξειδικευμένο προσωπικό των ανωτέρω δομών, αλλά και με νέο μόνιμο εξειδικευμένο προσωπικό. Η Δομή θα παρέχει τις υπηρεσίες της μόνο ΠΡΟΣΩΡΙΝΑ (για αποφυγή καταχρήσεων και διαιωνίσεων καταστάσεων) και για προσωρινά χρονικά διαστήματα κι όχι μόνιμα στους ωφελούμενους. Απ’την άλλη, ιδίως σε δομές υγείας και σίτισης, επιβάλλεται να γίνει αποκέντρωση των υπηρεσιών και παροχή τους σε όλες τις Δημοτικές Κοινότητες.
  3. Πέραν τούτων, ο Δήμος θα μπορούσε να συστήσει γραφείο μελέτης και καταγραφής των «ανθρωπιστικών» αναγκών του Δήμου, του οποίου το κύριο μέλημα θα ήταν αρχικά η οργάνωση και καταγραφή – χαρτογράφηση και μετέπειτα η συνεργασία με όλους τους τοπικούς φορείς, σωματεία, ιδιώτες και εθελοντές που προσφέρουν κοινωνικό έργο (π.χ. Δημόσιοι φορείς, Εκκλησία, Αστυνομία, Χαμόγελο του Παιδιού, ΕΛΕΠΑΠ, επιχειρήσεις, Επιστημονικά ιατρικά σωματεία, Μη κυβερνητικές και εθελοντικές οργανώσεις κλπ.). Η οργανωμένη συνεργασία του Δήμου με τους Τοπικούς φορείς, θα μπορέσει έτσι οδηγήσει αντίστοιχα σε οργανωμένη, πιο στοχευμένη και πιο συνειδητή παροχή κοινωνικών υπηρεσιών και ουσιαστικότερη ενίσχυση του έργου των έτερων τοπικών φορέων, σε σχέση με τις ευκαιριακές και περιστασιακές συνεργασίες που σήμερα γίνονται και καταλήγουν έρμαια πολιτικών σκοπιμοτήτων.
  4. Ενδεικτικά, αφού υλοποιηθούν τα ανωτέρω, θα μπορούσαν να ιδρυθούν νέες και να ενισχυθούν υφιστάμενες κοινωνικές δομές όπως:

α. Κέντρο Παιδικής Μέριμνας, Δομή Φιλοξενίας Ασυνόδευτων Ανήλικων Παιδιών, Δημοτικό Βρεφοκομείο: Στόχος είναι η διασφάλιση των θεμελιωδών δικαιωμάτων των ανηλίκων παιδιών,  η ασφαλής διαβίωση και η κοινωνική ένταξη και ενσωμάτωση  στην κοινότητα  (λ.χ. αντίστοιχες δομές υπάρχουν στους Κέντρο Κοινωνικής Πρόνοιας Περιφέρειας Ηπείρου στις κοινότητες Κόνιτσας και Πωγωνιανής ). Ιδιαίτερη έμφαση θεωρώ πως πρέπει να δοθεί στην στέγαση και περίθαλψη των ανήλικων ασυνόδευτων ή κακοποιημένων παιδιών. Σήμερα, στον Δήμο Αγρινίου δεν υπάρχει καμία δομή για τα ανήλικα ασυνόδευτα ή κακοποιημένα παιδιά, την πιο ευπαθή από όλες τις κοινωνικές ομάδες. Ακόμα και το «Χαμόγελο του Παιδιού» στην πόλη μας δεν έχει μεγάλη δυναμική. Από το 2012 έχει στεγάσει μόλις 30 παιδιά, ενώ δεν έχει καμία στήριξη από τον Δήμο Αγρινίου και πολλές περιπτώσεις ανήλικων παιδιών τις παραπέμπουν στην Πάτρα.

β.  Ξενώνες Προσωρινής, βραχείας ή μακράς φιλοξενίας σε συνεργασία με ιδιωτικές επιχειρήσεις ή εκμίσθωση ακινήτων εντός του αστικού ιστού.

γ. Γραφείο Διαμεσολάβησης. Θα παρέχει, μεταξύ άλλων, υπηρεσίες υποστήριξης της ένταξης στην αγορά εργασίας.

δ. Γραφείο ΑμεΑ του Δήμου Αγρινίου. Θα εξυπηρετεί έναν πολύπλευρο ρόλο τόσο μέσω της άμεσης επικοινωνίας με τον πολίτη όσο και με τις σχέσεις με άλλους φορείς και υπηρεσίες, εξομαλύνοντας έτσι τις ανισότητες και τις συνέπειες που επιφέρει ο παράγοντας της σωματικής ή πνευματικής αναπηρίας. Θα έχει καθημερινά επαφή με ΑμεΑ και τα μέλη των οικογενειών τους ή του ευρύτερου κοινωνικού τους περίγυρου. Στις περιπτώσεις εκείνες όπου η σωματική ή πνευματική κατάσταση του ατόμου δεν επιτρέπει τη φυσική του παρουσία στο χώρο, επικοινωνεί τηλεφωνικά.  Θα καταγράφει φορείς και υπηρεσίες, ειδικά σχολεία, κέντρων κατάρτισης, συλλόγους ΑμεΑ κ.λπ. και μακροπρόθεσμα να δημιουργήσει «Βάση δεδομένων φορέων ΑμεΑ» σε ηλεκτρονική μορφή, με συνεχή ενημέρωση, ανατροφοδότηση και επεξεργασία των στοιχείων.

ε. Πρόγραμμα «Βοήθεια στο σπίτι». Πρόκειται για υφιστάμενη δομή η οποία λειτουργεί κάτω από αντίξοες συνθήκες. Το Πρόγραμμα τούτο ξεκίνησε να λειτουργεί ήδη στους προκαλλικρατικούς Δήμους. Με την ενοποίηση των προκαποδιστριακών Δήμων, η υφιστάμενη δομή αποτελούμενη από προσωπικό μόλις τριών (3) ατόμων (1 κοινωνική λειτουργός, 1 νοσηλεύτρια και 1 οικογενειακή βοηθός) εδρεύουσα στο Αγρίνιο (οδός Αγ. Χριστοφόρου 4) κλήθηκε να καλύψει πληθυσμό 64.685 κατοίκων (Δ.Ε. Αγρινίου, Παρακαμπυλίων, Αγγελοκάστρου και Παναιτωλικού). Όπως αντιλαμβάνεσθε, είναι αδύνατον να προσφερθούν ουσιαστικές υπηρεσίες φροντίδας, καθώς υπάρχει δυνατότητα για μόνο μία ή δύο επισκέψεις κατ’οίκον. Η εν λόγω δομή χρήζει επιτακτικά άμεσης ενίσχυσης και στελέχωσης με περισσότερο προσωπικό, δεδομένου ότι η παρεχόμενη κατ’οίκον περίθαλψη συνιστά μεγάλη διευκόλυνση και βοήθεια για πλήθος ανήμπορων συνδημοτών μας, ιδίως ηλικιωμένους και ασθενείς.

Μόνο μέσω ενός Προγράμματος Ολοκληρωμένης Κοινωνικής Πολιτικής ο Δήμος Αγρινίου, θα μπορέσει να παρέχει ουσιαστικότερες κοινωνικές υπηρεσίες. Η υλοποίηση των ως άνω σκέψεων – προτάσεων δύναται να αποτελέσει ένα σημείο αναφοράς, μια προτεραιότητα της εκάστοτε Δημοτικής Αρχής και να οδηγήσει σε μια πιο ανθρώπινη πόλη. Ας γκρεμίσουμε τα τείχη και τις διακρίσεις που ο πόνος, η οδύνη, το μίσος, ο εγωισμός, η πλεονεξία, η ματαιοδοξία και η μοναξιά χτίζουν καθημερινά γύρω μας. Ας γκρεμίσουμε τους θεσμούς που με τόση πλεονεξία το παλιό και σκληρό κατεστημένο συντηρεί. Ας απλώσουμε με ειλικρίνεια το χέρι στο συνάνθρωπο κι ας υψώσουμε με αγάπη την φωνή μας προς κάθε κατεύθυνση.

*ΔΙΚΗΓΟΡΟΣ
ΥΠΟΨΗΦΙΟΣ ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ
Με την «Ανεξάρτητη Ενωτική Πρωτοβουλία» -Σταύρος Καμμένος.

Advertisements

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ VIDEO
aluxal web banner new logo Τοπική Διαφήμιση
tsiknas600x338 Τοπική Διαφήμιση

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Διαβάστε Επίσης

Back to top button