Αγρίνιο: Σε κλίμα συγκίνησης το μνημόσυνο και τα αποκαλυπτήρια της προτομής του μακαριστού Κοσμά (φωτο-video)

Τρία χρόνια συμπληρώθηκαν από την κοίμηση του μακαριστού Μητροπολίτη Αιτωλίας και Ακαρνανίας, κυρού Κοσμά, με το Αγρίνιο και την ευρύτερη περιοχή να μην λησμονούν την μνήμη του, το ποιμαντικό του έργο και την προσφορά του στην τοπική κοινωνία.

Το απόγευμα της Παρασκευής 3ης Ιανουαρίου στην Ιερά Μονή Εισοδίων της Θεοτόκου Μυρτιάς Τριχωνίδος, όπου βρίσκεται ο τάφος του Μακαριστού Επισκόπου, τελέσθηκε Αρχιερατικό Τρισάγιο επί του τάφου, από τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Αιτωλίας και Ακαρνανίας κ. Δαμασκηνό, συμπροσευχομένων του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Δημητριάδος και Αλμυρού κ. Ιγνατίου και του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Καρπενησίου κ. Γεωργίου.

Στη συνέχεια, στο Καθολικό της Ιεράς Μονής τελέσθηκε η Ακολουθία του Εσπερινού, χοροστατούντος του Σεβασμιώτατου Μητροπολίτου Καρπενησίου και συγχοροστατούντων των προαναφερθέντων Αγίων Αρχιερέων και του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Θηβών, Λεβαδείας και Αυλίδος κ. Γεωργίου. Τους Αγίους Αρχιερείς προσφώνησε και καλωσόρισε θερμά ο Καθηγούμενος της Ιεράς Μονής, Αρχιμ. Ιωσήφ Ζωγράφος.

Σήμερα Σάββατο, 4 Ιανουαρίου, στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό Ζωοδόχου Πηγής τελέστηκε παρουσία πλήθους πιστών όρθρος, πολυαρχιερατική θεία λειτουργία και μνημόσυνο στην μνήμη του, προεξάρχοντος του διαδόχου του μακαριστού Κοσμά, Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη Αιτωλίας και Ακαρνανίας Δαμασκηνού.

Παρόντες εννέα ακόμα Μητροπολίτες. Ο Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου Ιερόθεος, Δημητριάδος και Αλμυρού Ιγνάτιος, ο Μαντινείας και Κυνουρίας Επιφάνιος, ο Πειραιώς Σεραφείμ, ο Θηβών, Λιβαδειάς και Αυλίδος Γεώργιος, ο Άρτης Καλλίνικος, ο Νικοπόλεως και Πρεβέζης Χρυσόστομος, ο Λευκάδος και Ιθάκης Θεόφιλος και ο Κεφαλληνίας Δημήτριος.

Την επιμνημόσυνη ομιλία από άμβωνος εκφώνησε ο Γενικός Αρχιερατικός Επίτροπος, Πανοσιολογιότατος Αρχιμανδρίτης Ιωσήφ Ζωγράφος.

Ακολούθησαν τα αποκαλυπτήρια της προτομής που μακαριστού Κοσμά, που τοποθετήθηκε στην είσοδο του ναού και που φιλοτέχνησε ο γλύπτης Ευάγγελος Τύμπας.

Ο Δήμαρχος Αγρινίου Γιώργος Παπαναστασίου αναφέρθηκε στον βίο του Μακαριστού Μητροπολίτη και το έργο πού επιτέλεσε στη Μητρόπολη Αιτωλίας και Ακαρνανίας:

«Συμπληρώθηκαν τρία χρόνια από την εκδημία του Μακαριστού Επισκόπου Κοσμά. Με αφορμή αυτήν την επέτειο, και ως πράξη τιμής προς τον σεπτό Ιεράρχη και την αρχιερατική διακονία του, αναλάβαμε την πρωτοβουλία της τοποθέτησης της προτομής του σε αυτόν τον ιερό χώρο.

Όλοι εμείς, οι Αιτωλοακαρνάνες, θα ατενίζουμε το έργο που φιλοτέχνησε ο γλύπτης Ευάγγελος Τύμπας και θα εμπνεόμαστε από τον Ιεράρχη μας.

Ο μακαριστός Μητροπολίτης Αιτωλίας και Ακαρνανίας Κοσμάς γεννήθηκε στη Σκουτεσιάδα Αγρινίου το 1945. Ήταν το δεύτερο παιδί της πενταμελούς λευιτικής οικογένειας του ιερέως Ευστρατίου και τής πρεσβυτέρας Θεοδοσίας Παπαχρήστου. Εκ φύσεως φιλομαθής, και αφού αποφοίτησε από τα Παπαστράτεια Εκπαιδευτήρια Αγρινίου, σπούδασε Πολιτικὲς Επιστήμες στο Πάντειο Πανεπιστήμιο Αθηνών και συνέχισε στην επιστήμη της Θεολογίας. Το 1974 εισήλθε στον μοναχισμό λαμβάνοντας το όνομα Κοσμάς και χειροτονήθηκε Διάκονος και Πρεσβύτερος λαμβάνοντας παράλληλα το οφίκιο του Αρχιμανδρίτη.

Για τριάντα ένα χρόνια όργωσε, κυριολεκτικά, την τεράστια σέ έκταση Ιερά Μητρόπολη περιοδεύοντας από χωριό σέ χωριό και από πόλη σέ πόλη για να κηρύξει το λόγο τού Θεού. Να εκπροσωπήσει τον Μητροπολίτη Θεόκλητο και ν’ ανταποκριθεί με συνέπεια σέ ό,τι του ανέθετε ο Επίσκοπος και η τοπική Εκκλησία. Τον Οκτώβριο του 2005, η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος, εξέλεξε τον αρχιμανδρίτη Κοσμά Παπαχρήστο, ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ τής Ιεράς Μητροπόλεως Αιτωλίας και Ακαρνανίας.

Έτσι εκπληρώθηκε η καθολική απαίτηση του λαού της Αιτωλοακαρνανίας, όπως εκφράστηκε μέσα από μία πρωτοφανή συλλογή υπογραφών, αποστολή επιστολών και ψηφισμάτων υπέρ της υποψηφιότητας του. Η ενθρόνισή του πραγματοποιήθηκε στον Ιερό Καθεδρικό και Μητροπολιτικό Ναό Άγιου Σπυρίδωνος, στο Μεσολόγγι, όπου οι πιστοί τού επεφύλαξαν θερμή υποδοχή.
Ως Επίσκοπος πλέον και πνευματικός Πατέρας των Αιτωλοακαρνάνων περιόδευσε από χωριό σέ χωριό και από πόλη σέ πόλη, ακόμα και στις πιο απομακρυσμένες ενορίες, χοροστατώντας, ιερουργώντας και κηρύσσοντας τον λόγο τού Θεού. Συχνά, έλεγε, ότι η μεγαλύτερη του χαρά ήταν να λειτουργεί στην ύπαιθρο και στα χωριά.Και έτσι τον θυμόμαστε οι περισσότεροι.

Ως ακούραστο εργάτη της Χριστιανοσύνης. Ως ποιμένα αφιερωμένο ολοκληρωτικά στο έργο του Θεού. Η, επί πολλά έτη, δημιουργική Ποιμαντορία του με το πλούσιο κοινωνικό και φιλανθρωπικό του έργο, άφησε ανεξίτηλο στίγμα στην Αιτωλοακαρνανία. Ο μακαριστός Κοσμάς υπήρξε «μακάριος» ως ευσεβής υπηρέτης του Θεού. Όλοι όσοι ακούσαμε τον λόγο του, θυμόμαστε τον Ιεράρχη που αγνόησε τις επίγειες τιμές και δεν τον κατέβαλλαν οι δοκιμασίες της ζωής. Ένα πρότυπο κληρικού αφιερωμένου ολοκληρωτικά στο έργο της Εκκλησίας του Χριστού.

Προσωπικά, θυμάμαι τον μακαριστό Κοσμά ως νέο ιεροκήρυκα, να αψηφά την κούραση. Θυμάμαι την ασκητική του μορφή, την καθαρή του ματιά.
Ταπεινός υπηρέτης των αδύναμων με ενάρετο βίο. Αργότερα όταν, από την θέση του Δημάρχου Αγρινίου, είχα την τιμή να συνεργαστώ μαζί του για ζητήματα που αφορούσαν την Μητρόπολη, υποκλίθηκα στην ταπεινότητα και την προσήνεια του χαρακτήρα του. Αυτές ήταν οι αρετές που εξύψωσαν και καταξίωσαν στη συνείδηση όλων τον σεπτό Δέσποτά μας.

Ο Μακαριστός Μητροπολίτης Κοσμάς αφήνει πίσω του μια κληρονομιά γεμάτη από πνευματική καρποφορία και θεάρεστα έργα. Ήταν ένας χαρισματικός ποιμένας
που με ‘υιική’ αγάπη μας καθοδηγούσε με πραότητα και σοφία στο δρόμο του Ευαγγελίου. Η παρουσία του στην Εκκλησία και τη ζωή μας δεν θα σβήσει ποτέ από τις καρδιές μας. Η μνήμη του θα μας υπενθυμίζει την αληθινή πίστη και την αληθινή αγάπη. Σήμερα, στεκόμαστε εδώ, στο προαύλιο της Μητρόπολης Αγρινίου,
για να αποδώσουμε ευγνωμοσύνη στον Μακαριστό Ιεράρχη Κοσμά. Μία εκκλησιαστική φυσιογνωμία με πνευματικότητα και καθαρότητα ψυχής.
Η πορεία του βίου του υπήρξε ευλογημένη. Η μνήμη αυτού είη άληστος και αιωνία».

Στην εκδήλωση παραβρέθηκαν μεταξύ άλλων οι Βουλευτές Ν.Παπαθανάσης, Χρ.Σταρακά, Μ.Ζαμπάρας, ο πρ. του Περ.Συμβουλίου Δυτ. Ελλάδος Χρ. Παϊσιος, ο πρ. του ΔΣΑγρινίου Κ. Ζώης, πρ. Επιμελητηρίου Αιτνιας Π.Τσιχριτζής και πλήθος κόσμου.

Φορτισμένο συγκινησιακά το κλίμα, με τους πιστούς να αναφωνούν «αθάνατος» στο πέρας της τελετής, όπου και τηρήθηκε ενός λεπτού σιγή.

Ακολουθεί η ομιλία του Γενικού Αρχιερατικού Επιτρόπου, Αρχιμ. Ιωσήφ Ζωγράφου:

«Μακάριοι οἱ νεκροὶ, οἱ ἐν Κυρίῳ ἀποθνήσκοντες ἀπ᾿ ἄρτι· ναί, λέγει τὸ Πνεῦμα, ἵνα ἀναπαύσωνται ἐκ τῶν κόπων αὐτῶν· τὰ δὲ ἔργα αὐτῶν ἀκολουθεῖ μετ᾿ αὐτῶν».[1]

Σεβασμιώτατοι Άγιοι Αρχιερείς,

Ευλαβέστατοι Πρεσβύτεροι και Διάκονοι,

Οσιώτατοι Μοναχοί και Μοναχές,

Εντιμότατοι Άρχοντες,

Λαέ του Κυρίου αγαπημένε,

Ο Άγιος, Ευαγγελιστής  Ιωάννης, ο Θεολόγος, αναφέρει στο βιβλίο της Αποκαλύψεως ότι είναι μακάριοι όσοι πεθαίνουν με αναλλοίωτη την πίστη τους και με διαρκή την κοινωνία τους προς τον Χριστό. Τα πρόσωπα αυτὰ αναπαύονται μεν από τους κόπους τους αλλά τα ενάρετα έργα τους επὶ της γης, τούς συνοδεύουν σαν θησαυρὸς στην άλλη ζωή, ως απόδειξη της πίστεώς τους και ως συνήγορός τους ενώπιον του δικαίου Θεού. Σε αυτὴν την χορεία των μακαρίων βρίσκεται και ο αείμνηστος Μητροπολίτης Αιτωλίας και Ακαρνανίας κυρὸς Κοσμάς, του οποίου το ιερὸν μνημόσυνον επιτελούμε επί τη συμπληρώσει τριών ετών απὸ την εις Κύριον εκδημίαν του.

Ο μακαριστὸς Επίσκοπος Κοσμάς διακόνησε, ιεροπρεπώς, επὶ δεκαεπτὰ έτη την Ιερά μας Μητρόπολη, αφήνοντας ανεξίτηλο το στίγμα του στην Τοπική μας Εκκλησία, σε τέτοιον βαθμὸ μάλιστα, ώστε το χριστεπώνυμο πλήρωμα της Ιεράς μας Μητροπόλεως να διατηρεί, ακόμα, αναλλοίωτα και άσβεστα τα αγαπητικά του αισθήματα για τον αοίδιμο ποιμενάρχη μας.

Υπήρξε, κατὰ κοινὴ ομολογία, μία μεγάλη, φωτεινὴ και ασυνήθους πνευματικής ακτινοβολίας εκκλησιαστικὴ προσωπικότητα, ο οποίος με την πατρικὴ μειλίχια μορφή του, την πραότητα του χαρακτήρα του και την απαράμιλλη ταπεινοφροσύνη του, κατέστη υπόδειγμα ποιμενάρχου, ο οποίος διαρκώς και αδιαλείπτως φρόντιζε για την σωτηρία του λαού της μητροπολιτικής του περιφερείας.

Ο εκδημήσας μακαριστὸς Ιεράρχης αναδείχθηκε και αποδείχθηκε εμπράκτως, ακραιφνὴς ορθόδοξος, υπερασπιζόμενος και μαχόμενος υπὲρ των ευγενών και δικαίων ιδεωδών της ορθοδόξου πίστεως και της πατρίδος. Υπήρξε ιεράρχης πιστός, φιλάγαθος, σώφρων, δίκαιος, εγκρατής, απλούς, κόσμιος, διδακτικός αλλὰ πάνω απὸ όλα, υπήρξε ταπεινὸς τη καρδία.[2] Η μεγίστη των αρετών, ταπεινοφροσύνη, υπήρξε το κύριο χαρακτηριστικὸ της Αρχιερατικής του διακονίας.

Θα ήθελα όμως, στο σημείο αυτό, να απαντήσω, εκτενέστερα, σε ένα ερώτημα: «Για ποιο λόγο, άραγε, ο μακαριστὸς κυρὸς Κοσμάς, υπήρξε τόσο αγαπητὸς και λαοφιλὴς ποιμενάρχης στο ευσεβὲς πλήρωμα της Τοπικής μας Εκκλησίας και όχι μόνο σε αυτό. Ποια ήταν τα χαρακτηριστικὰ της προσωπικότητός του, που τον κατέστησαν τόσο αποδεκτό;».

Ο αοίδιμος ποιμενάρχης μας υπήρξε, στα λόγια και στα έργα, πνευματικὸς πατέρας όλων μας. Λειτουργούσε, κυρίως, με αυτήν του την ιδιότητα και άφηνε κατά μέρους την επισκοπική του εξουσία. Θεωρούσε πρώτιστο και κύριο χρέος του την διαποίμανση του λαού της Μητροπόλεώς του. Και αυτή η αποστολή, δεν είναι εύκολη! Αντιθέτως, σύμφωνα με τον  Άγιο Γρηγόριο τον Θεολόγο είναι υψηλή και δύσκολη, γιατί αποσκοπεί στην πνευματική αναγέννηση του ανθρώπου. «Τῷ ὄντι, γάρ, αὕτη μοὶ φαίνεται, τέχνη τὶς εἶναι τεχνῶν καὶ ἐπιστήμη ἐπιστημῶν, ἄνθρωπον ἄγειν…».[3]

Για την διακονία αυτή, ο μακαριστὸς κυρὸς Κοσμάς είχε διέλθει απὸ πολυετὲς στάδιο μαθητείας, καθὼς λέγει ο Απόστολος Παύλος «ὁ οὗν διδάσκων ἕτερον σεαυτὸν οὐ διδάσκεις;» και διέθετε τα απαραίτητα πνευματικά προσόντα, καθὼς η επιτυχία ή η αποτυχία μίας τέτοιας υψηλής αποστολής εξαρτάται απὸ την ύπαρξη ή μη αυτών. Σε αυτὴν την μαθητεία συνέβαλε και η μακρὰ συναναστροφὴ του Γέροντος με σύγχρονους Αγίους, όπως με τον Άγιο Ιάκωβο τον Τσαλίκη και τον Άγιο Πάΐσιο τον Αγιορείτη.

Ποιες ήταν αυτές οι πνευματικές αρετές του μακαριστού ποιμενάρχου μας;[4]

Κατ’ αρχάς, η αγία ταπείνωσις. Η μεγίστη αυτὴ αρετὴ αποτελεί προϋπόθεση αλλὰ και το θεμέλιο της πνευματικής ζωής και ο κυρὸς Κοσμάς παραμένει στην μνήμη όλων μας, ως «ο ταπεινὸς Ιεράρχης». Πολλὲς φορές, υπήρξα εγώ, ο ίδιος, μάρτυρας σε περιστατικά, όπου ο μακαριστὸς Γέροντας συμπεριφερόταν με υποδειγματικὴ ταπείνωση απέναντι σε προκλήσεις, στις οποίες, αν ήταν άλλοι στην θέση του, θα οργίζονταν. Εκείνος όμως, σταθερὰ και ακλόνητα, υπέμενε τις προσβολὲς και τις ειρωνείες, δίνοντας με τον τρόπο αυτὸν το καλὸ παράδειγμα του πατρός, που αγαπά απεριόριστα και έμπρακτα τα τέκνα του, ακόμα και τα απολωλότα. Διότι όποιος εμφορείται απὸ ταπείνωση είναι ήπιος και προσηνής, σύμφωνα με τον Άγιο Ιωάννη της Κλίμακος, ο οποίος αναφέρει σχετικά: «Ὅποιος τήν ἐνυμφεύθει (τήν ταπείνωση) εἶναι ἤπιος, προσηνής, εὐκατάνυκτος, ἐσπλαγχνικὸς περισσότερο ἀπὸ κάθε ἄλλον».[5] Ο Γέροντας πάντοτε μας δίδασκε, ότι μέσω της ταπεινώσεως ο άνθρωπος θεραπεύεται, αγιάζεται και ελκύει την θεία Χάρι.

Χαρακτηριστικὸ της προσωπικότητός του ήταν και η ειλικρινὴς και ανυπόκριτος αγάπη του, προς όλους, κυρίως προς τους νέους και τις νέες. Ανακαίνισε για αυτοὺς τις κατασκηνωτικὲς εγκαταστάσεις της Ιεράς Μητροπόλεως στην Ρίζα Ναυπακτίας, οργάνωσε κατηχητικὲς ομάδες, ενίσχυσε οικονομικὰ πολλὰ φτωχὰ παιδιὰ να σπουδάσουν και άλλους να οδηγηθούν με καθαρὴ την καρδιὰ στο αξίωμα της ιεροσύνης. Επίσης, στήριξε πολλοὺς νέους και νέες να διατηρήσουν τα χρηστὰ ήθη, να καλλιεργήσουν έναν ευσεβή χαρακτήρα προς την Εκκλησία και προς την κοινωνία. Αλλὰ και προς τους μεγαλυτέρους υπήρξε στήριγμα, δίνοντας συμβουλὲς σύμφωνες με το πνεύμα του Ευαγγελίου, ώστε να παραμένουν συνετοί, ταπεινοὶ και ενάρετοι. Πατρικὴ φιγούρα, γεμάτη αγάπη και υπομονή, υπήρξε και για τους Ιερείς του. Τους δίδασκε με το ίδιο το παράδειγμά του, ώστε να τους εξαναγκάζει σε μίμηση αυτού, να είναι ευλαβείς, ορθοὶ και ακλόνητοι διακονητὲς του δόγματος, να αγαπούν την απλότητα και την ησυχία, την άσκηση, να αποφεύγουν τις προκλήσεις, να μελετούν αδιαλείπτως τις Γραφὲς και πολλὰ άλλα.[6]

Ένα βασικὸ γνώρισμα του αοιδίμου πατρὸς ήταν η αδιάλειπτη προσευχή για όλους, γιατί «ὁ γνησίως τόν Θεόν ἀγαπῶν, οὗτος καί ἀπερισπάστως πάντως προσεύχεται», μας διδάσκει ο Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής.[7] Η αδιάλειπτη προσευχή κατεδείκνυε την αγάπη του και το διαρκὲς ενδιαφέρον του για την σωτηρία του ποιμνίου του. Την αγωνία για την σωτηρία του πληρώματος της Μητροπόλεώς του, την γνώριζε και την μαρτυρούσε ο μακαριστὸς Αγιορείτης Μοναχὸς Μωϋσής, με τον οποίο ο Γέροντας συζητούσε πολλὲς φορὲς μαζί του για ζητήματα της Μητροπόλεως.

Ο αείμνηστος Κοσμάς διέθετε, επίσης, θυσιαστικὸ πνεύμα, το οποίο περιγράφει πολὺ όμορφα ο Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος: «Οὗτος ὅρος πάσης πνευματικῆς προστασίας, πανταχοῦ τό καθ᾽ ἑαυτόν παρορᾶν πρός τό τῶν ἄλλων συμφέρον».[8]

Ήταν πάντοτε έτοιμος να αφιερώσει όλες του τις δυνάμεις στα παιδιά του, όπως ονόμαζε τα μέλη του ποιμνίου του. Ήταν πρόθυμος να αναλάβει την ευθύνη της σωτηρίας των μελών της Μητροπόλεώς του και όχι μόνον αυτής, αλλὰ κάθε ανθρώπου που απευθυνόταν σε εκείνον. Έτσι, συνδεόταν μαζί τους και στα καλὰ και στα άσχημα. Ιδιοποιούταν τις πίκρες τους, τις αγωνίες τους αλλὰ και τις χαρές τους. Αποδεχόταν την κάθε προσωπικότητα, ως κάτι ξεχωριστὸ και δεν κατέκρινε τις ανθρώπινες αδυναμίες. Συμπεριφερόταν με διάκριση και ανάλογα με τις πνευματικὲς ανάγκες και αντοχὲς του ατόμου, εφαρμόζοντας τις νουθεσίες του Αγίου Μαξίμου του Ομολογητού, ο οποίος αναφέρει: «Η τελειωμένη αγάπη δεν κάνει διάκρισι και δεν ξεχωρίζει τους ανθρώπους, που όλοι τους έχουν την ίδια φύσι, ανάλογα προς τις διαφορετικὲς γνώμες που ο καθένας τους εκπροσωπεί, αλλὰ έχουσα πάντα κατὰ νουν αυτὴν ακριβώς την ίδια φύσι όλων, όλους τους ανθρώπους τους αγαπά εξ ίσου».[9]

Απέφευγε, λοιπόν, να στενοχωρεί και πάντοτε με διακριτικότητα και ευγένεια έδινε τις πατρικές του νουθεσίες, προσαρμοσμένες στην εκάστοτε προσωπικότητα. Η πνευματικὴ όραση του μακαριστού Ιεράρχη ήταν σε τέτοιον βαθμὸ οξυμένη, που διέκρινε εύκολα την πνευματικὴ κατάσταση των ανθρώπων, έτσι μπορούσε να συστήσει την κατάλληλη θεραπεία, ως πνευματικὸς ιατρός, για ίαση των παθών.

Θα αναρωτηθεί κανείς, πως γίνεται ένας άνθρωπος να διαθέτει τόσο πλούσιο πνευματικὸ οπλοστάσιο. Πολὺ εύκολα, είναι η απάντηση, γιατί ο μακαριστὸς Μητροπολίτης μας είχε ως πρότυπο Τον Κύριό μας Ιησού Χριστὸ και μιμούνταν Αυτὸν πάντοτε, με προσωπικὸ αγώνα και αυτοθυσία. Μιμούνταν την αγάπη του Χριστού, προς κάθε εκπεσόντα αδελφὸ και δεν διέκρινε κανέναν απὸ αυτὴν την αγάπη. Για όλους ήταν γεμάτη η τράπεζα, για όλους είχε ανοιχτή την πατρική του αγκαλιά, για όλους μεριμνούσε και φρόντιζε, ακόμα και για όσους κατὰ καιροὺς τον πίκραναν, τον αγνόησαν ή τον εγκατέλειψαν και τον πρόδωσαν, ως άλλος Πέτρος κατά την σύλληψη του Κυρίου, σε καιροὺς δύσκολους και σε στιγμὲς κρίσιμες για τον αοίδιμο Γέροντα. Εκείνος, όμως, δεν λειτούργησε με μνησικακία και εκδικητικότητα. Αντιθέτως, έδειξε κατανόηση και ανθρωπιά. Συγχώρησε, όπως ο Χριστὸς επάνω στον Σταυρό, όλους όσοι αδιαφόρησαν για εκείνον, για τους οποίους υπήρξε ο μεγαλύτερος ευεργέτης, αφού προσευχόταν διαρκώς για την μετάνοιά τους. Πολλὲς φορές μου είχε πει, ότι αυτοὶ ήταν οι πρώτοι τους οποίους μνημόνευε στην προσκομιδὴ, σε κάθε Θεία Λειτουγία! Το συγκλονιστικὸ αυτό παράδειγμα απὸ την βιοτὴ του μακαριστού Ιεράρχου μας, καταδεικνύει το μέτρο της γνησίας πατρικής αγάπης, η οποία θα πρέπει να είναι η κυριότερη αρετὴ του Επισκόπου.

Προς επίρρωσιν των ανωτέρω, θα αναφέρω ένα περιστατικὸ που συνέβη πριν πολλὰ χρόνια στο Άγιον Όρος και το διηγείται ο Καθηγητὴς της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Πρωτοπρεσβύτερος Βασίλειος Καλλιακμάνης, ο οποίος ήταν ένας απὸ τους προσκυνητές.

Κάποιοι νέοι απὸ τον Νομό μας, στα τέλη της δεκαετίας του ΄70, επισκέφθηκαν, όντας φοιτητές, το Άγιον Όρος. Εκεί συνάντησαν και τον Άγιο Πάΐσιο, στην καλύβη του. Ο Γέροντας τους δέχθηκε εγκάρδια, τους κέρασε λουκούμια και τους ρώτησε:

-Απὸ που είστε, καλά μου παιδιά;

-Απὸ την Αιτωλοακαρνανία, απάντησαν.

-Α, εσείς, εκεί στην περιοχή σας, έχετε έναν ευλογημένο ιερομόναχο, τον π. Κοσμά, τον ξέρετε;

Εκείνοι, μετὰ την πρώτη έκπληξη, απάντησαν:

-Τον γνωρίζουμε, Γέροντα, απὸ τις κατασκηνώσεις της Ρίζας.

-Ε, τότε, δεν έχω να σας πω πολλὰ πράγματα, είπε απευθυνόμενος προς τους δύο φοιτητὲς ο Γέροντας. Πιστεύω, ότι αρκεί η μαθητεία σας στον άνθρωπο αυτὸ του Θεού και κυρίως να προσέχετε, όχι μόνο τι σας λέει αλλὰ και πως ζει.

Όλα τα ανωτέρω, μαρτυρίες προσωπικὲς και μαρτυρίες άλλων προσώπων, απαντούν στο ερώτημα που θέσαμε εξ αρχής για την λαοφιλία του μακαριστού Ποιμενάρχου, κυρού Κοσμά. Αγωνίστηκε το καλὸν αγώνα της πίστεως, διήγε ήρεμο και ήσυχο βίο, με ευσέβεια και σεμνότητα. Κατάφερε με την όντως εν Χριστώ ζωή να κερδίσει τις καρδιὲς των ποιμενομένων της Μητροπόλεώς του και όχι μόνον αυτής.

Είναι, όμως δύσκολο, αγαπητοί μου αδελφοί, να σκιαγραφήσει κανείς με πληρότητα, την προσωπικότητα ενὸς σημαντικού ανθρώπου. Και εγὼ το αισθάνομαι έντονα αυτό, γι’αυτὸ σταματώ! Πόσα, ακόμα, θα μπορούσα να καταθέσω για τον Μακαριστὸ κυρὸ Κοσμά, τον Γέροντά μου! Πράγματι πολλά! Με την ευλογία του νυν Μητροπολίτου Αιτωλίας και Ακαρνανίας κ. Δαμασκηνού μίλησα σήμερα ενώπιόν σας, κυρίως για τα πνευματικὰ χαρίσματα που διέθετε ο αοίδιμος Ποιμενάρχης μας.

Ο Σεβασμιώτατος αναγνώρισε, άμα τη αφίξει του στον Επισκοπικὸ Θρόνο, την χαρισματικὴ προσωπικότητα του προκατόχου του και θέλησε πάραυτα να τιμήσει, κυρίως όμως, να διατηρήσει την μνήμη του ζωντανὴ και φλογερὴ στις καρδιές του ευσεβούς ποιμνίου της Μητροπόλεώς του. Τον ευχαριστούμε ολοψύχως  για αυτὴν την ευλογία.

Αν, αγαπητοί μου αδελφοί, με κάποιο τρόπο, μπορούσε ο αείμνηστος Κοσμάς να μας μιλήσει ή να μας συμβουλεύσει, τί θα μας έλεγε άραγε; Πιστεύω ότι θα επέμενε σε τρία ζητήματα. Πρώτον να αγαπάμε την Εκκλησία, δεύτερον να την διακονούμε με όλη μας την ψυχὴ και τρίτον και βασικότερον, να σεβόμαστε και να αγαπάμε τον νέο μας Επίσκοπο, με όλη μας την δύναμη! Το σύνθημα της Αρχιερατικής του διακονίας ήταν ένα, «αγάπη και ενότητα»! Ο μακαριστὸς Μητροπολίτης ήταν άνθρωπος της αγάπης, της προσφοράς, της διακονίας, της θυσίας. Με αυτὰ τα χαρακτηριστικὰ αξίζει να τον θυμόμαστε και να τον μιμούμαστε, όσο μπορούμε.

Κάποτε, σε μία ομιλία του, είχε πει: «Ένας συνειδητὸς αγώνας ασκήσεως για μία πνευματικὴ ζωὴ θα αναληφθεί και θα διεξάγεται με επιτυχία, όταν συνειδητοποιήσουμε και ξεκαθαρίσουμε ότι μέσα μας κρύβουμε θησαυρό, πολύτιμο μαργαρίτη, την ψυχή μας την αθάνατη, ενώπιον της οποίας ο κόσμος όλος είναι μηδαμινός».

Αοίδιμε ποιμενάρχα,

Πορεύσου την οδὸν της πραγματικής ζωής, «οὐκ ἔτι φροντίζων τὰ τῆς ματαιότητος καὶ πολυμόχθου σαρκὸς»[10] και είθε να ακολουθήσουμε το παράδειγμά σου και να σε συναντήσουμε πλησίον του Κυρίου μας, δίπλα στον Οποίον, ήδη, άκουσες τον έπαινον, ως πιστὸς οικονόμος Αυτού.

Εμείς, έχουμε υποχρέωση να σε ενθυμούμαστε και να λέμε με πάση αγάπη και ειλικρίνεια το «αιωνία η μνήμη», διότι πράγματι, η μνήμη σου θα παραμείνει χαραγμένη στις καρδιές μας, εντὸς των οποίων κατέχεις θέση κεντρική!

Αιωνία σου η μνήμη, παμφίλτατε Ποιμενάρχα!

Αιωνία σου η μνήμη επί της γης, αιωνία σου η δόξα εν τοις ουρανοίς