Μήνυμα Μητροπολίτη Δαμασκηνού για τη Μ. Δευτέρα: «Μη μείνωμεν έξω του νυμφώνος Χριστού»
Οι τρεις πρώτες Ακολουθίες που έχει η Εκκλησία μας την Μεγάλη Εβδομάδα, ονομάζονται «Ακολουθίες του Νυμφίου», γι’ αυτό και ψάλλουμε σε αυτές τα πολύ γνωστά σε όλους τροπάρια, «Ιδού ο Νυμφίος έρχεται, εν τω μέσω της νυκτός…» και «Τον νυμφώνα Σου βλέπω Σωτήρ Μου κεκοσμημένον…».
Έρχεται ο Νυμφίος! Έρχεται για να μπεί στο νυμφώνα Του, να βρεί την Νύμφη Του και να γίνουν οι γάμοι.
Νυμφίος είναι ο Χριστός μας! Ο ωραιότερος Νυμφίος! «Ωραίος κάλλει παρά τους υιούς των ανθρώπων» (Ψαλμ. 44,2). Νυμφώνας είναι η Βασιλεία Του και Νύμφη, η Εκκλησία Του. Κάθε χριστιανική ψυχή, που αγωνίσθηκε τον καλόν αγώνα της πίστεως με φιλότιμο, όπως έλεγε ο Άγιος Παΐσιος ο Αγιορείτης.
Όμως, επειδή ο άνθρωπος εξέπεσε του Παραδείσου και δεν μπορούσε να μετέχει της Βασιλείας του Θεού, έπρεπε ο ίδιος ο Κύριος να μας δώσει πάλι αυτήν την δυνατότητα και αυτό δεν έγινε ανώδυνα. Μπροστά μας αυτές τις ημέρες, βλέπουμε το πληγωμένο και βασανισμένο πρόσωπο του Χριστού, του Νυμφίου. Γι’ αυτό και η εικόνα του Νυμφίου είναι η μορφή του πάσχοντος Χριστού.
«Ουκ έστιν είδος αυτώ, ουδέ δόξα. και είδομεν αυτόν, και ουκ είχεν είδος, ουδέ κάλλος. αλλά το είδος αυτού άτιμον, και εκλείπον παρά πάντας τους υιούς των ανθρώπων. Ούτος τας αμαρτίας ημών φέρει, και περί ημών οδυνάται», προφήτευσε 800 χρόνια π. Χ. ο Προφήτης Ησαΐας για τον Νυμφίο της Εκκλησίας.
Σήμερα, που ψάλλεται ο Όρθρος της Μεγάλης Τρίτης, η Εκκλησία κάνει ιδιαίτερη αναφορά στην παραβολή των Δέκα παρθένων.
Την παραβολή αυτήν, ο Χριστός την είπε πριν από τον Μυστικό Δείπνο. Είναι η τελευταία Του διδασκαλία πριν από το εκούσιο Πάθος και περιέχεται στο 25ο κεφάλαιο του κατά Ματθαίον Ευαγγελίου και είναι καθαρά εσχατολογική. Αναφέρεται στη Βασιλεία των ουρανών και στην Δευτέρα παρουσία του Χριστού.
Στην αρχή έχουμε τις δύο παραβολές, των Δέκα παρθένων και των Ταλάντων και ακολουθεί πάλι η γνωστή περικοπή της Μελλούσης Κρίσεως, που θυμηθήκαμε την τρίτη Κυριακή του Τριωδίου.
Οι ύμνοι και τα αγιογραφικά κείμενα κάνουν λόγο και για τα τρία αυτά θέματα, περισσότερο όμως για την παραβολή των Δέκα παρθένων.
Είναι γνωστή η παραβολή. Δέκα παρθένες περιμένουν «εν τω μέσω της νυκτός» τον Νυμφίο τους. Πέντε εξ αυτών ήταν φρόνιμες, γιατί προνόησαν και είχαν έλαιον – λάδι στα λυχνάρια τους, ώστε να διακρίνονται ως νύμφες και πέντε ανόητες που δεν έδειξαν το ίδιο ενδιαφέρον όπως οι προηγούμενες, πήγαν εντελώς ανέτοιμες – πράγμα προσβλητικό – χωρίς ίχνος ελαίου στα λυχνάρια τους, με αποτέλεσμα την τελευταία στιγμή, που πήγαν να αγοράσουν από τους πωλούντας, να έχει έρθει ο Νυμφίος, οι βασιλικοί γάμοι να τελούνται με τις φρόνιμες, και γι’ αυτές, τις άμυαλες, η θύρα να είναι κλεισμένη και να ακούγεται η φωνή του Χριστού «Αμήν λέγω υμίν, ουκ οίδα υμάς».
Αυστηρή η απόκριση του Κυρίου. Μην σκανδαλιζόμαστε όμως, διότι μην ξεχνούμε, ότι χθες στην μνεία της ξυρανθείσης συκής διά την ακαρπίαν, πρώτη φορά ο Κύριος έδειξε την τιμωρητική Του δύναμη. Και πάνω σε αυτό λέει ένας Πατέρας της Εκκλησίας μας, ο Ευθύμιος Ζιγαβηνός, πως ο Χριστός ουδέποτε χρησιμοποίησε την παντοδυναμία Του για τιμωρία. Ούτε ένα θαύμα δεν υπάρχει που απέβλεπε στην τιμωρία και όχι στην θεραπεία κάποιου. Ούτε και στους εχθρούς Του έδειξε την τιμωρητική Του δύναμη. Σ’ αυτήν την ζωή έδειξε υπερβαλλόντως το έλεός Του, την αγάπη Του, την φιλανθρωπία Του, και άφησε την δικαιοσύνη Του για την άλλη ζωή. Μόνο στην ξυρανθείσα συκή, που η κατάρα της είχε συμβολικό νόημα και αναφερόταν στην άκαρπη συναγωγή των Ιουδαίων, έδειξε ο Κύριος την τιμωρητική Του δύναμη. Με ένα λόγο Του, ξήρανε την συκιά όχι γιατί αμάρτησε, αλλά για να μάθουν οι άνθρωποι ότι ο Χριστός έχει την δύναμη και να τιμωρεί και ότι με την θέλησή Του δέχεται τα Παθήματα.
Άκαρπη, λοιπόν, η Συναγωγή των Ιουδαίων. Άκαρπες και οι άμυαλες παρθένες. Μπορεί να είχαν καλλιεργήσει πολλά από τα τάλαντα, τα χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος, που τους είχε χαρίσει ο Θεός, όπως αυτό της παρθενίας, τους έλειπε όμως το βασικότερο. Αυτό του ελέους, της αγάπης. Δεν είχαν έλαιον στα αγγεία τους. Δεν είχαν καρπούς ελέους στην ζωή τους. Και χωρίς να δείξουμε έλεος, πως θα βρούμε έλεος από τον Κύριο την ημέρα της Κρίσεως; Από αυτήν την ζωή, πρέπει να αγοράζουμε «έλαιον» από τους πωλούντας και να «θησαυρίζουμε θησαυρούς εν ουρανώ», με έργα αγάπης.
«Και ποιοί είναι αυτοί οι οποίοι πωλούν;» ρωτάει ο Χρυσόστομος. «Οι φτωχοί. Και που βρίσκονται αυτοί; Εδώ. Έπρεπε, λοιπόν, να ζητήσουν το λάδι αυτό τότε, κατά την επίγεια ζωή τους, όχι την ώρα εκείνη.
Βλέπεις πόσο μεγάλη πρέπει να είναι η φροντίδα μας για τους φτωχούς; Και αν καταργήσεις αυτούς και καθόλου δεν τους δίνεις σημασία για να τους βοηθήσεις όσο ζεις, κατάργησες την μεγαλύτερη ελπίδα της σωτηρίας σου. Γι’ αυτό πρέπει να αποθηκεύουμε «λάδι» δηλαδή έργων φιλανθρωπίας και ελεημοσύνης, για να μας φανεί χρήσιμο όταν μας καλέσει η ώρα. Διότι ο καιρός της συλλογής δεν είναι εκείνος, αλλά αυτός εδώ. Μην καταναλώνεις, λοιπόν, άδικα αυτά που έχεις εδώ σε απολαύσεις και ματαιοδοξίες· διότι τότε θα έχεις μεγάλη ανάγκη από αυτό το «λάδι».
Ο Απόστολος Παύλος μας προτρέπει να ελεούμε «εν ιλαρότητι» (Ρωμ, 18,8), με χαρά δηλαδή και καλοσύνη, γιατί ο ελεήμων άνθρωπος μοιάζει με τον ελεήμονα και οικτίρμονα Θεό. Και με αυτόν τον τρόπο «αι προσευχαί υμών και αι ελεημοσύναι υμών ανέβησαν εις μνημόσυνον ενώπιον του Θεού» (Πραξ, 10,4).
Ας παρακαλούμε τον Κύριο να γίνουμε άνθρωποι της ελεημοσύνης, της αγάπης, του ελέους, ώστε «Μη μείνωμεν έξω του νυμφώνος Χριστού».
