Κι αν τα μάτια είναι ο καθρέφτης της ψυχής, τότε το στόμα είναι ο καθρέφτης του σώματος

Γράφει η Φόρα Ελένη*

Οι περισσότεροι όταν ακούν τον όρο «στοματική υγεία» σκέφτονται συνειρμικά αστραφτερά, λευκά δόντια και αψεγάδιαστα χαμόγελα. Κι όμως, η στοματική υγεία δεν είναι μόνο αυτό. Αναμφισβήτητα, η υγεία των δοντιών και των περιοδοντικών ιστών είναι υψίστης σημασίας  και συμβάλλει, όχι μόνο, στην αισθητική εμφάνιση του προσώπου μας, αλλά και τη λειτουργικότητα της στοματοπροσωπικής μας περιοχής, συμμετέχοντας σε σημαντικές λειτουργίες, όπως η ομιλία, η μάσηση και η αναπνοή. Πέρα όμως από τα παραπάνω, ο όρος «στοματική υγεία» περιλαμβάνει και μια άλλη διάσταση, λιγότερο φανερή, αλλά εξίσου σημαντική.

Ο αριθμός των νοσημάτων που προσβάλλουν τη στοματική κοιλότητα, μπορεί να μας εκπλήξει, καθώς πλησιάζει τα 1000. Κάποια από αυτά είναι νοσήματα τοπικής αιτιολογίας και αφορούν μολυσματικές ασθένειες, τραυματικής αιτιολογίας βλάβες, αντιδράσεις εξ επαφής μέχρι απειλητικές για τη ζωή του ασθενούς καταστάσεις, όπως κακοήθειες. Άλλες βλάβες του στόματος είναι συνοδές εκδηλώσεις ενός νοσήματος που προσβάλλει κατά βάση μια άλλη περιοχή του οργανισμού, όπως το γαστρεντερικό ή το αιμοποιητικό σύστημα. Τα αυτοάνοσα νοσήματα επίσης, δεν απουσιάζουν από τη στοματική κοιλότητα, επιδεικνύουν μια χρόνια πορεία και επηρεάζουν την ποιότητα ζωής των ασθενών αν παραμείνουν χωρίς αντιμετώπιση.

Καρκίνος του στόματος: μια μάχη με το χρόνο

Αν αφήσουμε τους αριθμούς να μιλήσουν, τότε είναι γεγονός πως ο καρκίνος του στόματος είναι στη λίστα με τους 10 συχνότερους καρκίνους παγκοσμίως. Μεγαλύτερο κίνδυνο διατρέχουν οι άνω των 40 ετών, οι καπνιστές και όσοι καταναλώνουν τακτικά αλκοόλ. Δυστυχώς η διάγνωση αργεί και αυτό μεταφράζεται σε χαμηλά ποσοστά επιβίωσης των ασθενών (1 στους 2 ασθενείς δεν επιβιώνουν πέρα της πενταετίας σε προχωρημένου σταδίου βλάβες). Η έγκαιρη διάγνωση σώζει ζωές. Συνεπώς, επιβάλλεται όταν δούμε ή αισθανθούμε κάτι ανησυχητικό, όπως πληγές στο στόμα, διογκώσεις, ερυθρές, λευκές ή μελανές περιοχές, αιμορραγία ή μούδιασμα που επιμένει να απευθυνθούμε σε κάποιον Στοματολόγο, ο οποίος θα μας κατευθύνει κατάλληλα. Επίσης, αν κάποιος ασθενής ανήκει στην ομάδα υψηλού κινδύνου οφείλει να προγραμματίζει ετήσιους προληπτικούς ελέγχους, γιατί ο καρκίνος στα αρχικά και ευκολότερα θεραπεύσιμα στάδια είναι ασυμπτωματικός. Αν η διάγνωση γίνει νωρίς, τα ποσοστά επιβίωσης αυξάνονται θεαματικά ( περισσότεροι από 8 στους 10 ασθενείς επιβιώνουν πέρα της 5ετίας σε αρχικού σταδίου βλάβες).

Οι παθήσεις του στόματος, είτε ορατές είτε αόρατες, επηρεάζουν σημαντικά πολλές πτυχές της ζωής μας

Ανεξαρτήτου ηλικίας, η υγεία της στοματικής μας κοιλότητας είναι σημαντική συνιστώσα στη διαμόρφωση της αυτοπεποίθησής μας και της ποιότητας ζωής μας. Εκτός από τα υψηλά ποσοστά επιπολασμού της τερηδόνας και των νόσων του περιοδοντίου παγκοσμίως, οι επιπτώσεις των οποίων γρήγορα γίνονται αντιληπτές κλινικά, ένας μεγάλος αριθμός ασθενών ταλαιπωρείται από προβλήματα περισσότερο δυσδιάκριτα, όπως η κακοσμία, η ξηροστομία, οι διαταραχές της γεύσης, η καυσαλγία, οι παρενέργειες χημειοθεραπευτικών σκευασμάτων και ανοσοθεραπειών τα οποία προκαλούν σημαντικού βαθμού πόνο και άγχος στους πάσχοντες, ενίοτε επηρεάζοντας σε κρίσιμα επίπεδα ακόμα και την πρόσληψη τροφής σε αυτούς τους ασθενείς.

Καταλαβαίνουμε λοιπόν, πως η έννοια της στοματικής υγείας είναι περισσότερο πολυδιάστατη από όσο μπορεί με μια πρώτη ανάγνωση να θεωρήσει κανείς. Οι τακτικές επισκέψεις στον Οδοντίατρο από μικρή ηλικία, η εφαρμογή αποτελεσματικής καθημερινής στοματικής υγιεινής, η υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής και η εξέταση από κάποιον ειδικό Στοματολόγο για τους ασθενείς με στοματολογικά νοσήματα είναι οι κύριοι πυλώνες πάνω στους οποίους μπορούμε να στηριχθούμε για να εξασφαλίσουμε τη στοματική μας υγεία  που θεωρείται αναπόσπαστο κομμάτι της υγείας μας γενικότερα.

*Απόφοιτος Ιατρικής Σχολής Πατρών, Απόφοιτος Οδοντιατρικής Σχολής Αθηνών, Μεταπτυχιακό δίπλωμα στη Στοματολογία, Υποψήφια Διδάκτωρ Οδοντιατρικής Αθηνών